“Bất ngờ tháng 10” có làm xoay chuyển cục diện bầu cử Mỹ?

Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ diễn ra, do đó thuật ngữ “bất ngờ tháng 10” một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý, bởi tất cả những sự kiện diễn ra trong tháng này có thể thay đổi cục diện cuộc bầu cử.

trump-1723649163512jpg-3954.jpg
Ứng cử viên của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: Gettty Images

“Bất ngờ tháng 10” là gì?

“Bất ngờ tháng 10” (October surprise) là một thuật ngữ chính trị phổ biến trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ kể từ năm 1980. Đó là một sự kiện xảy một cách cố ý hoặc ngẫu nhiên vào tháng trước cuộc bầu cử, có thể làm thay đổi lộ trình và kết quả cuộc đua.

Theo tờ France24, ông Oscar Winberg - chuyên gia về chính trị Mỹ tại Viện Nghiên cứu cao cấp Turku cho biết, có ba dạng sự kiện “bất ngờ tháng 10”, gồm một diễn biến ngoại giao chấn động của Mỹ trên trường quốc tế; một vụ bê bối chính trị trong quá khứ bị khui ra; một sự kiện trong nước gây ảnh hưởng to lớn như một thảm họa thiên nhiên, một đại dịch hoặc việc mở một cuộc điều tra hình sự.

Những sự kiện nào có thể xảy ra?

Tờ The Hill đã đưa ra 5 bất ngờ có thể xảy ra trong tháng 10 của cuộc bầu cử năm nay.

Thứ nhất là sự rò rỉ của những video hoặc bản ghi âm, khi hai cuộc bầu cử tổng thống Mỹ gần đây nhất đều được đánh dấu bằng sự xuất hiện của các đoạn video hoặc bản ghi âm trên các bản tin. Theo đó, vào năm 2016, đoạn video có những hành động khiếm nhã đối với phụ nữ của ông Donald Trump (ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa khi đó) bị rò rỉ, đã gây chấn động chính trường Mỹ lúc bấy giờ. Và vào năm 2020, chiếc laptop của ông Hunter Biden - con trai ông Joe Biden (ứng viên tổng thống đảng Dân chủ khi đó) bị khui ra đã trở thành nội dung công kích của đảng Cộng hòa.

Đối với Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, rủi ro về bản ghi âm hoặc video bị rò rỉ có thể sẽ xoay quanh các lập trường chính sách trước đây của bà. Trong khi đó, ông Donald Trump có nguy cơ cao bị tung ra các video hoặc bản ghi âm về những phát biểu kín với các nhà tài trợ như cắt giảm thuế cho người giàu, có thể gây ra làn sóng phản đối hoặc cung cấp thông tin cho chiến dịch tranh cử của bà Kamala Harris.

Thứ hai là xảy ra một trận thiên tai có ảnh hưởng lớn tới người dân Mỹ; nước Mỹ đã chứng kiến sự tàn phá của hai siêu bão Helene và Milton trong những ngày qua. Đây là một ví dụ điển hình về cách một sự kiện thời tiết quan trọng có thể đảo lộn chiến dịch tranh cử và tác động đáng kể đến cán cân quyền lực trước cuộc bầu cử. Cơn bão không chỉ gây ra thiệt hại to lớn về người và của, mà còn thay đổi lịch trình vận động tranh cử của các ứng viên tổng thống cũng như cản trở việc bỏ phiếu sớm.

Cơn bão đã khiến cả bà Kamala Harris và ông Donald Trump phải điều chỉnh rất nhiều chiến thuật vận động để tận dụng và thích nghi một cách hiệu quả nhất có thể. Theo đó, ông Donald Trump đã tận dụng các thảm họa thiên nhiên để chỉ trích chính quyền đương nhiệm, cáo buộc bà Kamala Harris và chính quyền Mỹ không thể đối phó hiệu quả với các tình huống khẩn cấp. Về phía bà Kamala Harris, bão Milton là một phép thử lớn về khả năng lãnh đạo và đối mặt với khủng hoảng; đồng thời cũng chính là cơ hội để bà chứng minh khả năng kiểm soát tình hình và thể hiện sự đồng cảm đối với các nạn nhân. Tuy nhiên, bất kỳ sự chậm trễ hoặc thất bại nào trong công tác cứu trợ liên bang đều có thể ảnh hưởng đến Phó Tổng thống Mỹ trước thềm bầu cử.

Thứ ba là bạo lực chính trị gia tăng; một trong những bất ngờ nghiêm trọng nhất có thể xảy ra vào tháng 10 sẽ là bạo lực nhắm vào các ứng cử viên, nhân viên bầu cử hoặc các quan chức khác. Thứ tư là một cuộc tranh luận có thể xảy ra giữa bà Kamala Harris và ông Donald Trump. Nếu cuộc tranh luận thứ hai giữa hai ứng cử viên xảy ra, có lẽ sẽ trở thành một trong những sự kiện làm thay đổi cuộc đua vào Nhà Trắng. Các nguồn tin cho biết, bà Kamala Harris đã nhiều lần thúc đẩy một cuộc tranh luận khác với ông Donald Trump vào tháng 10, cũng như đã chấp nhận lời mời tham dự cuộc tranh luận do đài CNN tổ chức vào ngày 23.10. Tuy nhiên, cho đến nay ông Donald Trump vẫn từ chối tham gia tranh luận lần thứ hai và cho rằng, giờ đã quá muộn cho một cuộc tranh luận vì cuộc bỏ phiếu sớm đã bắt đầu. Tuy nhiên, một số cố vấn của ông Donald Trump đã khuyên ông nên cân nhắc đề xuất của bà Kamala Harris để thúc đẩy sự ủng hộ của cử tri.

Bất ngờ cuối cùng có thể sẽ là nguy cơ chiến tranh bùng nổ ở nước ngoài. Có những lo ngại đáng kể về căng thẳng ở Trung Đông, nơi Israel đang đối đầu với các lực lượng ủy nhiệm của Iran, gồm Hamas ở Dải Gaza, Hezbollah ở Lebanon và Houthi ở Yemen, và nguy cơ chiến tranh toàn diện giữa Iran và Israel. Hiện chưa thể khẳng định được cuộc chiến đang lan rộng ở Trung Đông sẽ ảnh hưởng như thế nào tới cuộc bầu cử ở Mỹ, nhưng một sự chia rẽ âm ỉ trong đảng Dân chủ có thể sẽ trở thành vấn đề đối với đảng này, đặc biệt là ở tiểu bang chiến trường quan trọng Michigan.

Còn đủ sức mạnh để thay đổi cục diện?

Chuyên gia Winberg cho biết, mặc dù sự kiện “bất ngờ tháng 10” có thể đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây, đặc biệt do sự can thiệp bầu cử của nước ngoài và nhiều chiến dịch thông tin sai lệch khác nhau, song những bất ngờ này dường như không còn đủ sức mạnh để thay đổi hoàn toàn cục diện bầu cử Mỹ. Trên thực tế, tác động thực sự của “bất ngờ tháng 10” trong lịch sử bầu cử Mỹ là không đồng nhất. Chẳng hạn như vụ lùm xùm email của bà Hillary Clinton vào năm 2016 được coi là có ảnh hưởng đáng kể, thì việc tiết lộ về vụ bắt giữ George W. Bush vì lái xe trong tình trạng say rượu năm 2000 lại tạo ra ít tác động hơn.

Thêm vào đó, hiện nay còn nhiều cử tri vẫn còn lung lay chưa quyết định sẽ bỏ phiếu cho bên nào ít hơn, để các ứng viên tranh thủ tác động, vì hầu hết cử tri hiện vẫn trung thành với đảng mà họ luôn bỏ phiếu. Chuyên gia Winberg nhận định rằng: “Trong hệ thống hai đảng phân cực hiện đang tồn tại ở Mỹ ngày nay, mỗi bên đều có sự ủng hộ từ 45 - 47%, vì vậy các ứng viên không có nhiều cử tri chưa quyết định để thuyết phục sự ủng hộ của họ, nhưng điều đó cũng có nghĩa là những thay đổi nhỏ có thể tạo nên sự khác biệt lớn”.

Một nguyên nhân nữa được chuyên gia đưa ra, là ngày càng có nhiều người Mỹ có xu hướng bỏ phiếu sớm qua đường bưu điện, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, do đó những diễn biến tin tức vào phút chót vốn có thể được coi là những yếu tố thay đổi cuộc chơi trước đây không còn quan trọng như trước nữa.

Giai đoạn nước rút

Hiện cả hai ứng cử viên đều đang cạnh tranh quyết liệt, đặc biệt tại 7 bang "giao động" có khả năng quyết định kết quả của cuộc bầu cử.

Theo đó, bà Kamala Harris đã có mặt tại bang North Carolina - nơi chịu thiệt hại nặng nề do siêu bão Helene càn quét cách đây hai tuần, nhằm tìm cách phản bác lại các chỉ trích của ông Donald Trump về cách thức hỗ trợ các nạn nhân của bão mà chính phủ liên bang đang triển khai; bà Kamala Harris cũng chỉ trích hành vi phát tán thông tin sai lệch về nỗ lực của chính phủ liên bang trong việc giúp đỡ người dân bị ảnh hưởng do bão. Trong khi đó, ông Donald Trump tổ chức buổi vận động ở bang Arizona vào hôm 13.10. Hãng Fox News cho biết, ông Donald Trump đã đưa ra ý tưởng điều động quân đội để ngăn những kẻ cực đoan gây rối trong dịp bầu cử; đồng thời đề xuất huy động lực lượng Vệ binh quốc gia trong trường hợp thực sự cần thiết. Trước đó trong ngày 14.10, hai ứng cử viên cũng đã tổ chức các sự kiện vận động tranh cử tại bang có ý nghĩa rất quan trọng là Pennsylvania.

Các chuyên gia nhận định, ba tuần sắp tới sẽ là khoảng thời gian đáng chú ý để theo dõi cuộc đua đầy kịch tính và rất khó dự đoán. Khả năng ứng phó với các vấn đề nội địa cấp bách và các thách thức quốc tế mới nổi lên sẽ là yếu tố quyết định trong việc thu hút sự ủng hộ của cử tri trong những tuần cuối cùng của chiến dịch. Cả bà Kamala Harris và ông Donald Trump đều cần phải thể hiện rõ ràng tầm nhìn và kế hoạch cụ thể của mình để giải quyết những vấn đề mà cử tri quan tâm nhất nếu muốn giành chiến thắng trong cuộc đua này.

Quốc tế

Châu Á cần thận trọng với chính sách thương mại
Việt Nam và các nước

Châu Á cần thận trọng với chính sách thương mại

Dù ai đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ trong ngày 5.11 tới, thì các nhà chiến lược kinh tế châu Á sẽ phải duy trì sự cởi mở và chủ động về mặt ngoại giao để bảo vệ hệ thống thương mại đa phương, trong bối cảnh Hoa Kỳ đang dần rút khỏi chủ nghĩa khu vực ở châu Á và vắng mặt với vai trò lãnh đạo thương mại toàn cầu.

Lũ quét kinh hoàng tại Tây Ban Nha
Quốc tế

Lũ quét kinh hoàng tại Tây Ban Nha

Trận lũ quét tàn phá miền đông Tây Ban Nha đã khiến số người thiệt mạng tăng lên gần 160 người, ô tô chất đống trên đường, nhà cửa ngập bùn đất. Đây là thảm họa lũ lụt tồi tệ nhất của Tây Ban Nha trong lịch sử hiện đại.

Người Trung Quốc “bỏ phiếu” cho Harris hay Trump?
Quốc tế

Người Trung Quốc “bỏ phiếu” cho Harris hay Trump?

Trong khi cả thế giới đang hồi hộp chờ đợi kết quả bầu cử Tổng thống ở cường quốc số một thế giới thì dường như điều này không quá được quan tâm ở Trung Quốc - với cảm giác rằng bất kể ai thắng, căng thẳng trong mối quan hệ Hoa Kỳ - Trung Quốc vẫn sẽ tồn tại.

Mục tiêu tăng trưởng 8% của Indonesia có khả thi?
Quốc tế

Mục tiêu tăng trưởng 8% của Indonesia có khả thi?

Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto đã nêu rõ tầm nhìn kinh tế, cam kết đạt mức tăng trưởng kinh tế hàng năm 8% trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định rằng, mục tiêu này sẽ khó có thể đạt được, trong bối cảnh Indonesia đang phải đối mặt với những hạn chế tài chính đáng kể, cơ sở thuế thấp và ngành sản xuất đang gặp khó khăn.

Trung Quốc phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu-19
Quốc tế

Trung Quốc phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu-19

Rạng sáng 30.10, Trung Quốc thông báo đã phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu-19 mang theo 3 nhà du hành lên Trạm vũ trụ Thiên cung. Sự kiện cho thấy Trung Quốc đang mở rộng hoạt động thám hiểm không gian khi khẳng định sức mạnh vũ trụ của mình.

Tổng thống Putin sẽ “bỏ phiếu” cho Harris hay Trump?
Quốc tế

Tổng thống Putin sẽ “bỏ phiếu” cho Harris hay Trump?

Hồi tháng 9, người ta đã từng đặt câu hỏi với Tổng thống Nga Vladimir Putin về cuộc bầu cử Hoa Kỳ. Khi được hỏi liệu ông thích Donald Trump hay Kamala Harris, ông Putin đã mỉm cười và nhướn mày, đồng thời khiến người nghe phải ngạc nhiên với câu trả lời hóm hỉnh của mình.

Bầu cử Hạ viện Nhật Bản: “Phán quyết nghiêm khắc” của cử tri
Thế giới 24h

Bầu cử Hạ viện Nhật Bản: “Phán quyết nghiêm khắc” của cử tri

Tương lai chính trị của Nhật Bản trở nên bất định sau cuộc tổng tuyển cử ngày 27.10 khi lần đầu tiên sau 15 năm, đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đối tác liên minh cầm quyền, Komeito, đã mất đi thế đa số tại Hạ viện. Kết quả bầu cử lần này đặt ra câu hỏi: liệu phe đối lập có đủ thống nhất để định hướng chương trình nghị sự của Hạ viện và khiến Thủ tướng Shigeru Ishiba trở thành vị Thủ tướng nắm quyền ngắn kỷ lục trong lịch sử Nhật Bản?

Thái Lan sẽ áp "thuế đi lại" với du lịch hàng không từ năm 2025
Quốc tế

Thái Lan sẽ áp "thuế đi lại" với du lịch hàng không từ năm 2025

Bộ Du lịch và Thể thao Thái Lan vừa công bố đổi tên “Phí hạ cánh” gây nhiều tranh cãi của nước này thành “Thuế đi lại” được sử dụng để mua bảo hiểm cho người nước ngoài và cải thiện các tiện nghi cơ bản. Thuế mới dự kiến sẽ có hiệu lực vào khoảng giữa năm 2025, bắt đầu từ những người đến bằng đường hàng không.

Những điều chưa biết về bỏ phiếu bất tín nhiệm
Quốc tế

Những điều chưa biết về bỏ phiếu bất tín nhiệm

Kể từ cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đầu tiên trên thế giới diễn ra cách đây gần 300 năm, đã có không biết bao nhiêu các động thái tương tự diễn ra ở khắp các nước trên thế giới, như một minh chứng cho quyền giám sát của cơ quan lập pháp. Có nhiều câu chuyện thú vị xung quanh thủ tục đặc biệt này.

Xung đột ở Trung Đông: Israel có thay đổi chiến lược?
Thế giới 24h

Xung đột ở Trung Đông: Israel có thay đổi chiến lược?

Cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar, nhân vật đầu não của vụ tấn công vào Israel tháng 10.2023, đã khiến nhiều người trong và ngoài Israel hy vọng đây có thể là thời điểm để nước này thu hẹp quy mô cuộc chiến ở Gaza, tiến tới thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin. Nhưng đúng một tuần sau cái chết của Sinwar, thực tế đã chứng minh điều ngược lại - tình trạng leo thang gần đây của các cuộc tấn công cho thấy bạo lực đang gia tăng, thay vì lắng xuống.

El Salvador muốn mở ra kỷ nguyên năng lượng hạt nhân bằng luật mới
Quốc tế

El Salvador muốn mở ra kỷ nguyên năng lượng hạt nhân bằng luật mới

Trong bước đi táo bạo hướng tới đa dạng hóa các nguồn năng lượng, Hội đồng lập pháp (Quốc hội) El Salvador đã thông qua Luật Năng lượng hạt nhân, được đánh giá là dấu mốc quan trọng trên con đường phát triển năng lượng hạt nhân của đất nước. Luật này đã được thông qua với sự đồng thuận của 57 trong số 60 thành viên Quốc hội, nhờ sự ủng hộ mạnh mẽ từ đảng Nuevas Ideas của Tổng thống Nayib Bukele. Mục tiêu của luật là điều chỉnh các hoạt động liên quan đến xây dựng, vận hành và quản lý các cơ sở năng lượng hạt nhân, tập trung vào việc sử dụng năng lượng vì mục đích hòa bình.

Cơ hội cải thiện quan hệ song phương
Quốc tế

Cơ hội cải thiện quan hệ song phương

Trong một động thái mang tính bước ngoặt hứa hẹn sẽ định hình lại bối cảnh địa chính trị của châu Á, Ấn Độ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận nối lại tuần tra tại các khu vực biên giới tranh chấp dọc theo Đường kiểm soát thực tế (LAC) ở phía Đông Ladakh. Thỏa thuận này đánh dấu một bước đột phá về ngoại giao, khởi đầu cho tiến trình giảm leo thang căng thẳng và cơ hội cải thiện quan hệ giữa hai cường quốc đông dân nhất thế giới.