Thực trạng đáng lo ngại
Đó là thông tin tại lớp "Tập huấn về trợ giúp cho trẻ em bị bạo lực, xâm hại dựa trên sự hiểu biết về sang chấn" cho đội ngũ cán bộ hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em cấp Trung ương và cấp tỉnh do Cục Trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) tổ chức mới đây.
Theo thông tin tại lớp tập huấn, xâm hại tình dục trẻ em có thể xảy ra trong các gia đình nghèo, trung lưu hay giàu có, có thể xảy ra bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, đối với trẻ em khỏe mạnh cũng như trẻ khuyết tật, có thể xảy ra với cả bé trai lẫn bé gái.
Một vấn đề đáng lo ngại trong kỷ nguyên số hiện nay là với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin cùng sự phổ cập mạnh mẽ của mạng xã hội, trẻ em dễ bị lôi kéo, đe dọa tấn công trên không gian mạng, các nền tảng số.
Các mối nguy hại đe dọa như nguy cơ bị lừa đảo, bắt nạt, xâm hại trên môi trường mạng ngày càng gia tăng do tính chất dễ tiếp cận, chia sẻ thông tin sai lệch, trò chơi mang tính bạo lực và những văn hóa phẩm đồi trụy tràn lan....
Trước thực trạng đó, các cơ quan chức năng và tổ chức xã hội đã nỗ lực vào cuộc, song, hệ thống hỗ trợ trẻ em bị xâm hại ở một số nơi còn chưa đầy đủ. Cơ sở vật chất, dịch vụ tư vấn tâm lý và các chương trình hỗ trợ tái hòa nhập xã hội cho trẻ em bị xâm hại vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Một số trẻ bị xâm hại chưa được tiếp cận với dịch vụ hỗ trợ tâm lý hoặc bảo vệ về mặt pháp lý.
Kịp thời hỗ trợ, xử lý các trường hợp thực tế
Giảng viên Khoa Tâm lý, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Đoàn Thị Hương cho biết, theo quy định tại Điều 1 Luật Trẻ em thì trẻ em là người dưới 16 tuổi. Xâm hại tình dục là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ tham gia vào các hành vi liên quan, bao gồm hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với trẻ em và sử dụng trẻ em vào mục đích mại dâm, khiêu dâm với mọi hình thức (khoản 8 Điều 4 Luật trẻ em 2016).
Xâm hại tình dục bao gồm các hành vi động chạm như sờ mó; giao cấu (quan hệ tình dục); cũng như các hành vi không động chạm, như quan sát các hành động tình dục, xem phim khiêu dâm, quay phim chụp ảnh khiêu dâm trẻ. Các đối tượng có hành vi xâm hại tình dục nêu trên sẽ phạm vào các tội danh được quy định tại Bộ luật Hình sự 2015.
"Ngoài đường dây nóng 111 tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em do Cục Trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội quản lý thì người dân có thể gọi đến tổng đài 113 của Cơ quan Công an để hỗ trợ trong trường hợp trẻ em bị bạo hành, xâm hại" - bà Đoàn Thị Hương thông tin thêm.
Cũng tại lớp tập huấn, báo cáo viên hướng dẫn học viên thực hành các biểu mẫu của Nghị định 56/2017/NĐ-CP ngày 9.5.2017 quy định chi tiết một số điều của Luật Trẻ em. Từ đó, giúp cho cán bộ bảo vệ, chăm sóc trẻ em ở cơ sở thực hiện tốt các bước trong quy trình hỗ trợ, can thiệp để xử lý các trường hợp trong thực tế được đầy đủ, đúng theo quy định pháp luật. Đồng thời, hỗ trợ, can thiệp tốt nhất cho trẻ em khi bị bạo lực, xâm hại hoặc có nguy cơ bị bạo lực, bóc lột, bỏ rơi.
Cùng với đó, các đại biểu được cung cấp kiến thức về các loại hình sang chấn tâm lý phổ biến, những hệ quả, sang chấn và tổn thương thường gặp ở trẻ em bị xâm hại và gia đình; hướng dẫn về quy trình can thiệp theo quy định của pháp luật; sơ cứu tâm lý, can thiệp khủng hoảng sau khi trẻ bị xâm hại tình dục.
Từ những tình huống trẻ bị bạo lực, xâm hại được chia sẻ qua quá trình công tác, các đại biểu thảo luận để rút ra kinh nghiệm, giúp cho cán bộ bảo vệ, chăm sóc trẻ em thực hiện ngày càng tốt hơn quá trình đánh giá tổn thương tâm lý ở trẻ, đánh giá nguy cơ tự tử và tự hại, sơ cứu tâm lý, can thiệp sau khi trẻ bị xâm hại, giáo dục tâm lý cho trẻ em và gia đình, hỗ trợ tái hòa nhập xã hội cho trẻ em bị xâm hại.
Hỗ trợ trẻ em bị xâm hại đòi hỏi sự hợp tác giữa gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng và cộng đồng. Chỉ khi có sự quan tâm và hành động kịp thời, trẻ mới có thể được bảo vệ một cách tốt nhất và hồi phục sau tổn thương.
