Bảo tồn và phát triển nghề gốm của người Chăm

Ngoài mục tiêu bảo tồn phương thức, kỹ thuật, nguyên liệu làm gốm truyền thống và nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, Đề án còn hướng tới xây dựng và phát triển các tour, tuyến du lịch đến tham quan, khám phá, trải nghiệm làng gốm Chăm Bình Đức; phấn đấu đến năm 2030, số hộ duy trì nghề gốm tăng từ gần 11% lên hơn 15%, số nghệ nhân duy trì nghề gốm tăng từ gần 12% lên hơn 16%.

Thực hiện Đề án, tỉnh Bình Thuận tập trung triển khai các giải pháp quan trọng như: Quy hoạch, mở rộng vùng nguyên liệu và bãi nung gốm truyền thống gắn với xây dựng lò nung gốm mỹ nghệ; thực hiện chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề; mở các lớp đào tạo, truyền dạy kỹ năng, bí quyết thực hành nghề gốm cho thế hệ trẻ trong cộng đồng người Chăm địa phương…

Bình Thuận cũng đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá du lịch, góp phần đưa sản phẩm gốm thành hàng hóa có tính thương mại và giá trị tăng cao. Đồng thời, tỉnh kêu gọi các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư, khai thác để bảo tồn và phát triển nghề gốm; huy động mọi nguồn lực của toàn xã hội cùng tham gia bảo tồn và phát triển nghề gốm.

Bình Thuận là địa phương có đông đồng bào Chăm sinh sống, do nhiều yếu tố tác động nên các nghề thủ công truyền thống của người Chăm bị mai một, mất đi theo thời gian. Riêng nghề gốm truyền thống ở Bình Đức có lịch sử hình thành, phát triển lâu đời vẫn được duy trì đến ngày nay.

Nét đặc trưng của gốm Bình Đức là “mẹ truyền con nối”. Hầu hết các công đoạn làm gốm như đập, ủ, nhào trộn đất, nặn, tạo hình… đều do phụ nữ Chăm đảm trách. Quy trình làm gốm còn bảo lưu khá nguyên vẹn kỹ thuật, phương thức theo lối thủ công truyền thống. Độc đáo nhất là kỹ thuật nhào nặn tạo ra sản phẩm gốm không dùng bàn xoay mà người làm gốm sẽ di chuyển xoay quanh chiếc bàn kê cố định. Việc nung gốm được thực hiện ngoài trời...