Bao giờ hết lơ là, chủ quan?
An toàn vệ sinh lao động có vai trò, ý nghĩa quan trọng không những đối với người lao động, doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến đời sống của từng gia đình, đến sự phát triển của xã hội. Thời gian qua, mặc dù tai nạn lao động đã giảm ở các tiêu chí nhưng số vụ, số người mắc bệnh nghề nghiệp, số sự cố nghiêm trọng vẫn còn là vấn đề đáng lo ngại.
6.504 vụ tai nạn lao động
Theo đánh giá của Cục An toàn lao động, (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), năm 2021 điều kiện lao động được cải thiện đáng kể. Tai nạn lao động đã giảm ở các tiêu chí, song vẫn là vấn đề đáng lo ngại và cần được quan tâm hơn nữa. Theo đó, năm 2021, toàn quốc đã xảy ra 6.504 vụ tai nạn lao động, làm 6.658 người bị nạn, 786 người chết, tổng chi phí cho tai nạn lao động và thiệt hại tài sản gần 4.000 tỷ đồng và hơn 116.000 ngày công. Số người bị tai nạn đến các cơ sở khám, điều trị là 18.951 người, trong đó khám điều trị lần đầu là 12.884 người.
Còn thống kê của cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam, năm 2021 Bảo hiểm xã hội Việt Nam giải quyết hưởng trợ cấp chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng cho 2.378 người, giải quyết hưởng trợ cấp một lần đối với 4.737 người. Trung bình mỗi tháng giải quyết cho 200 người và gần 400 người hưởng trợ cấp tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp một lần. Song, số người hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong năm 2021 có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm 2020. Cụ thể, số người giải quyết hưởng mới trợ cấp hằng tháng giảm 11% và 17% đối với người hưởng trợ cấp một lần.
Nguyên nhân số người hưởng các chế độ trên giảm là do tình hình dịch Covid-19 làm giảm số người đi khám giám định tỉ lệ suy giảm khả năng lao động. Bên cạnh đó, số lượng các đơn vị ngừng hoạt động, cắt giảm số lượng nhân công do dịch cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến số người hưởng các chế độ này trong năm 2021. Hơn nữa, người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động còn chiếm tỷ lệ lớn, phần lớn chưa được đào tạo nghề, nhất là chưa được huấn luyện, trang bị bảo hộ về an toàn, vệ sinh lao động, nguy cơ cao mất an toàn lao động. Số lao động này lại không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nên khi xảy ra tai nạn, bệnh nghề nghiệp họ không được hưởng chế độ, dẫn đến gặp khó khăn trong chữa trị, không có nguồn thu nhập để duy trì ổn định cuộc sống.
Cần dành nhiều nguồn lực hơn
Chỉ ra nguyên nhân khiến tai nạn lao động vẫn chiếm tỷ lệ cao, đại diện Cục An toàn lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho rằng, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tai nạn lao động là chủ doanh nghiệp chưa chú ý quy định pháp luật về quản lý kiểm soát rủi ro; người lao động thiếu kiến thức, kỹ năng an toàn khi làm việc. Điều đáng quan tâm là ở khu vực phi chính thức, người lao động dường như chủ quan, còn chủ sử dụng thì lơ là trong việc tuân thủ quy định pháp luật về môi trường làm việc an toàn cho người lao động. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến số vụ tai nạn lao động nghiêm trọng xảy ra ở khu vực này nhiều nhất trong những năm qua.
Theo đó, năm 2021, khu vực không có quan hệ lao động xảy ra 707 vụ tai nạn lao động làm 748 người bị nạn. Có 175 vụ tai nạn gây hậu quả chết người. Các vụ tai nạn chủ yếu xảy ra trong lĩnh vực xây dựng, nông nghiệp, thủ công, cơ khí, thương mại dịch vụ. Các địa phương có số người chết vì tai nạn lao động nhiều nhất là: Hà Nội, Lạng Sơn, Quảng Nam, Hưng Yên, Hải Dương…
Hiện nay, đã có nhiều chính sách được ban hành để bảo vệ người lao động, trong đó Luật An toàn vệ sinh lao động đã có rất nhiều quy định nhằm tạo điều kiện để người lao động làm việc ở môi trường an toàn cũng như được bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình lao động, sản xuất. “Chính sách đã được ban hành và đi vào đời sống. Tuy nhiên, một số quy định về mức hỗ trợ trong Luật An toàn vệ sinh lao động tới người bị tai nạn lao động còn thấp. Tới đây, Bộ sẽ nghiên cứu, tham mưu Chính phủ đề nghị Quốc hội điều chỉnh mức hỗ trợ để người lao động và thân nhân của họ đỡ khó khăn hơn…” – Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho biết.
Cũng theo Thứ trưởng Lê Văn Thanh, để bảo vệ người lao động cả những khu vực không có quan hệ lao động tới đây, Bộ sẽ nghiên cứu xây dựng Dự thảo Nghị định trình Chính phủ cho phép những người lao động không có quan hệ lao động có thể đóng Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp như các đối tượng ở khu vực chính thức. Qua đó, người lao động tự do có thể được hưởng các chế độ như người lao động có quan hệ lao động.
