Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh - Phó Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Dự hội nghị, có: Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr; Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Huy Dũng; lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương; Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG 1719 tỉnh khu vực phía Bắc.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG do Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr trình bày tại hội nghị khẳng định: Mặc dù Chương trình MTQG 1719 được tổ chức thực hiện chính thức từ nửa cuối năm 2022, bằng sự nỗ lực và tính chủ động của các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện và lồng ghép nguồn lực từ các chương trình, dự án khác, nhiều chỉ tiêu ước đến 31.12 đã hoàn thành, vượt mục tiêu kế hoạch được giao, như: tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS của 19 tỉnh trong khu vực đều hoàn thành và vượt mục tiêu được giao; một số địa phương đã vượt mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao ở mức cao như: Lào Cai, Yên Bái, Quảng Ninh...

Mặt khác, với các nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thông tư, văn bản hướng dẫn bộ, cơ quan Trung ương, các văn bản chỉ đạo, điều hành của các địa phương trên địa bàn các tỉnh vùng đồng bào DTTS và miền núi khu vực đã được ban hành kịp thời. Trong thời gian ngắn, hệ thống văn bản hướng dẫn được xây dựng, sửa đổi, bổ sung đã tháo gỡ rất nhiều những khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách, đảm bảo cho các địa phương có đầy đủ cơ sở pháp lý, thuận lợi trong tổ chức triển khai các Chương trình MTQG trong đó có Chương trình. Đây chính là lý do góp phần thúc đẩy giải ngân các nguồn vốn thực hiện, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư công theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Ban Chỉ đạo Trung ương cũng quyết liệt chỉ đạo, các bộ, ngành Trung ương và địa phương khẩn trương nghiêm túc tổ chức triển khai thực hiện với quyết tâm chính trị cao nhất để hoàn thành cơ bản các mục tiêu, chỉ tiêu Quốc hội giao.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở khu vực các tỉnh vùng đồng bào DTTS và miền núi khu vực phía Bắc đã có nhiều chuyển biến tích cực. Kết quả giải ngân chung của các địa phương đều cao hơn so với kết quả giải ngân vốn đầu tư công chung của cả nước và các Chương trình MTQG khác.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác rà soát, xây dựng, ban hành một số nội dung quy định về quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình tại một số địa phương còn chậm. Việc ban hành các cơ chế chính sách thuộc thẩm quyền của địa phương còn có độ trễ nhất định do nhiều địa phương còn gặp lúng túng, có cách hiểu khác nhau trong quá trình nghiên cứu, vận dụng triển khai văn bản hướng dẫn của cấp Trung ương. Việc phân bổ vốn theo tinh thần Nghị quyết số 111/2024/QH15 của một số địa phương còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu về tiến độ thời gian.

Nhiều địa phương gặp khó khăn trong cân đối nguồn lực đối ứng từ ngân sách địa phương thực hiện Chương trình do đa số là các tỉnh có nguồn thu ngân sách thấp, phần lớn phụ thuộc nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ. Việc lồng ghép vốn thực hiện các Chương trình MTQG và quy trình thanh quyết toán vốn các địa phương còn gặp lúng túng. Việc giải ngân vốn có nhiều chuyển biến; tuy nhiên kết quả giải ngân còn chưa được như mong muốn, đặc biệt là nguồn vốn sự nghiệp... Trên cơ sở đó, Ban chỉ đạo cũng đã đề ra các nhóm nhiệm vụ giải pháp trọng tâm trong năm 2025.

Phát biểu định hướng tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh nhấn mạnh: Hội nghị đánh giá thực hiện Chương trình MTQG 1719 các khu vực có ý nghĩa rất quan trọng, là căn cứ để tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chương trình MTQG 1719 toàn quốc tới đây.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm đề nghị các đại biểu khu vực phía Bắc tập trung đánh giá những kết quả đạt được; đặc biệt nêu bật những khó khăn, vướng mắc; cho ý kiến về hệ thống văn bản; việc phân cấp, phạm vi, đối tượng; đề xuất khung Chương trình giai đoạn 2026-2030...

Phát biểu chào mừng hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Huy Dũng nhấn mạnh: thời gian qua, cùng với nguồn lực của Trung ương, Thái Nguyên đã dành nhiều nguồn lực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; góp phần nâng cao đời sống của người dân, phát triển hạ tầng và thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.

Đến nay, toàn tỉnh có 100% xã có đường ô tô đến trung tâm; 100% xóm có điện lưới quốc gia; tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và MN giảm còn 6,56%... Thông qua hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên mong muốn từ kết quả thực hiện của 18 địa phương khác trong khu vực, Thái Nguyên sẽ có thêm kinh nghiệm, giải pháp để tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình trong giai đoạn II (2026-2030).

Tại hội nghị, các đại biểu sẽ thảo luận, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021 - 2025 và đề xuất giải pháp thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó, đề xuất Trung ương sớm hoàn thiện, ban hành các cơ chế, chính sách triển khai Chương trình giai đoạn II từ năm 2025 để địa phương kịp thời rà soát; khắc phục những khó khăn, vướng mắc, đề xuất điều chỉnh trong thực tiễn triển khai của giai đoạn tới; đề xuất Trung ương phân bổ vốn theo tổng mức, giao quyền phân bổ vốn chi tiết các nội dung, dự án cho cấp tỉnh dựa trên nhu cầu thực tế và mức độ hoàn thành các nhiệm vụ của Chương trình...

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đánh giá cao những kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I. Đồng thời, yêu cầu các bộ, ngành, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương; các cơ quan chủ trì tiếp thu đầy đủ ý kiến, kiến nghị của địa phương, làm cơ sở để nghiên cứu giải pháp khắc phục, tháo gỡ khó khăn. Các địa phương cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện, rà soát, kịp thời phát hiện những tồn tại, hạn chế, đề xuất nội dung thực hiện trong giai đoạn tới đảm bảo sát thực tiễn và phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cũng nhấn mạnh, giai đoạn 2026 - 2030, Chương trình cần tập trung vào các mục tiêu cụ thể, thiết thực, phù hợp với đặc thù của từng địa phương, đảm bảo tính khả thi, hiệu quả…