Bảo đảm quy trình điều trị bệnh nhân Covid-19

Gần 20% bệnh nhân diễn biến nặng

Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam GS.TS. Nguyễn Văn Kính cho biết, đây là phiên bản thứ 5 của Hướng dẫn chẩn đoán điều trị, dựa trên những bài học kinh nghiệm thực tế điều trị ở Việt Nam, cập nhật hướng dẫn mới nhất của quốc tế. Theo hướng dẫn mới này, virus SARS-CoV-2 lây trực tiếp từ người sang người chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp, qua đường tiếp xúc, cũng có khả năng lây truyền qua đường khí dung (aerosol), đặc biệt tại các cơ sở y tế, những nơi đông người và ở không gian kín. Bên cạnh đó, virus cũng liên tục biến đổi tạo ra hàng nghìn biến thể khác nhau trên toàn thế giới, làm cho khả năng lây lan mạnh hơn và khó kiểm soát hơn.

Theo hướng dẫn, thời gian ủ bệnh của Covid-19 từ 2 - 14 ngày, trung bình từ 5 - 7 ngày; triệu chứng khởi phát hay gặp là sốt, ho khan, mệt mỏi và đau cơ. Một số trường hợp đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, ho có đờm, nôn và tiêu chảy. Hầu hết người bệnh (hơn 80%) chỉ sốt nhẹ, ho, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, một số trường hợp không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào. Ngoài ra, 20% bệnh nhân có tiến triển nặng. Thời gian trung bình từ khi có triệu chứng ban đầu tới khi diễn biến nặng thường khoảng 7 - 8 ngày.

Hiện tại, Covid-19 chưa có thuốc đặc hiệu nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là tiêm phòng vaccine phát hiện sớm và cách ly ca bệnh. Về nguyên tắc điều trị chung, cùng với hướng dẫn phân loại người bệnh, cần xác định nơi điều trị theo các mức độ nghiêm trọng của bệnh. Cụ thể, với ca bệnh nhẹ (viêm đường hô hấp trên, viêm phổi nhẹ), điều trị tại các khoa, phòng thông thường. Ca bệnh nặng (viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết) hoặc ca bệnh nhẹ ở người có các bệnh mạn tính hay người cao tuổi cần được điều trị tại các phòng cấp cứu của các khoa, phòng hoặc hồi sức tích cực. Ca bệnh nặng - nguy kịch (suy hô hấp nặng, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan) cần được điều trị hồi sức tích cực.

"Trong phác đồ lần 5, điều trị phải đi trước một bước, không đợi bệnh nhân nặng mới xử lý. Việc theo dõi sát bệnh nhân được đặt lên hàng đầu; nhân viên y tế phải giúp bệnh nhân có tâm lý thoải mái, tích cực nâng cao thể trạng, bảo đảm dinh dưỡng. Ngoài ra, các cơ sở điều trị cần có các trang thiết bị, dụng cụ cấp cứu tối thiểu như máy theo dõi độ bão hòa oxy, hệ thống/bình cung cấp oxy, thiết bị thở oxy, bóng, mặt nạ, dụng cụ đặt ống nội khí quản phù hợp các lứa tuổi. Phải có đơn vị hồi sức tích cực để điều trị bệnh nhân nặng" - GS.TS Nguyễn Văn Kính nhấn mạnh. 

Đủ tiêu chuẩn mới được xuất viện

Theo hướng dẫn mới, Bộ Y tế cũng quy định, người bệnh được xuất viện khi có đủ các tiêu chuẩn hết sốt, các triệu chứng lâm sàng cải thiện, toàn trạng tốt, các dấu hiệu sinh tồn ổn định, chức năng các cơ quan bình thường, xét nghiệm máu trở về bình thường, X-quang phổi cải thiện. Ngoài ra, người bệnh đã cách ly tập trung tại cơ sở y tế tối thiểu 14 ngày từ khi có triệu chứng lâm sàng đầu tiên, đồng thời có tối thiểu 2 mẫu bệnh phẩm liên tiếp (cách nhau từ 48 đến 72 giờ) âm tính với virus SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR; thời gian từ khi lấy mẫu bệnh phẩm cuối cùng tới khi ra viện không quá 24 giờ.

Sau khi xuất viện, người bệnh cần tiếp tục được cách ly phù hợp tại nhà dưới sự giám sát của y tế cơ sở và trung tâm kiểm soát bệnh tật địa phương thêm 14 ngày và theo dõi thân nhiệt tại nhà 2 lần/ngày, nếu thân nhiệt cao hơn 38 độ C ở 2 lần đo liên tiếp hoặc có các dấu hiệu bất thường khác phải đến khám lại ngay tại các cơ sở y tế. Cùng với đó, người bệnh được làm xét nghiệm virus SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR tại thời điểm ngày thứ 7 và ngày thứ 14. Đối với những trường hợp tái dương tính trong thời gian theo dõi sau xuất viện, bệnh nhân cần được tiếp tục cách ly tại nhà 7 ngày và làm thêm một lần xét nghiệm vào ngày thứ 7.

Chia sẻ thêm về trường hợp tái dương tính, Phó Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) Nguyễn Trung Cấp cho biết, do xét nghiệm chỉ xác định được ARN (một mảnh trong cấu trúc) của virus, một số trường hợp khỏi bệnh, SARS-CoV-2 chết nhưng vẫn còn vài mảnh xác lưu lại trong mô. Lúc này, bệnh phẩm đưa vào xét nghiệm vẫn cho kết quả dương tính, những trường hợp này được gọi là tái dương tính với virus. Đối với những trường hợp này, cần tiếp tục cách ly và làm thêm xét nghiệm.