Bảo đảm điều kiện thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới
Để thực hiện chất lượng và hiệu quả việc đổi mới chương trình - sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo mục tiêu và yêu cầu của Nghị quyết 88 của Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố thực hiện tốt một số nội dung cơ bản.
Sớm ban hành chương trình môn học
Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể đã được phê duyệt và ban hành. Đây là căn cứ cho việc biên soạn sách giáo khoa từng môn học bảo đảm tiến độ và chất lượng. Thực tế cho thấy, công tác triển khai Đề án đổi mới của Chính phủ đã chậm tiến độ, do đó chưa thể thực hiện đổi mới chương trình - sách giáo khoa theo lộ trình mà Quốc hội đề ra trong Nghị quyết 88: Từ năm học 2018 - 2019 bắt đầu triển khai áp dụng Chương trình Giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới theo hình thức cuốn chiếu đối với mỗi cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Do đó, Chính phủ cần nghiên cứu đề xuất và sớm trình Quốc hội cho ý kiến về điều chỉnh lộ trình thực hiện đổi mới CT - SGK giáo dục phổ thông; chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tích cực chuẩn bị điều kiện về đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục và cơ sở vật chất để đáp ứng kịp thời yêu cầu đổi mới CT - SGK giáo dục phổ thông theo mục tiêu đã đề ra.
![]() Cần sớm ban hành chương trình môn học để biên soạn sách giáo khoa bảo đảm tiến độ và chất lượng |
Phát triển đội ngũ nhà giáo
Ưu tiên đầu tư xây dựng và đổi mới hệ thống đào tạo giáo viên. Sắp xếp lại hệ thống trường sư phạm và cơ sở đào tạo giáo viên phổ thông theo hướng khắc phục tình trạng phân tán, tập trung vào một số cơ sở đào tạo mạnh, chú trọng đầu tư xây dựng một số trường sư phạm trọng điểm, làm đầu tàu cho hệ thống trường sư phạm. Các trường sư phạm cần được ưu tiên đầu tư theo cơ chế, chính sách đặc thù để tập trung nâng cao chất lượng công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học giáo dục, đào tạo giáo viên chất lượng cao.
Thực hiện tốt công tác quy hoạch đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Có cơ chế tuyển sinh riêng đối với sinh viên sư phạm nhằm tuyển chọn được những người có năng lực phù hợp. Có chính sách thu hút, lựa chọn học sinh giỏi vào ngành sư phạm; tạo nguồn tuyển sinh sư phạm và nâng cao hiệu quả công tác cử tuyển ngành sư phạm đối với đối tượng là dân tộc thiểu số, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn.
Đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và đánh giá trong các trường, khoa sư phạm theo yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, trách nhiệm, đạo đức nhà giáo và năng lực nghề nghiệp; đổi mới công tác đào tạo lại, bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ nhà giáo và CBQLGD nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nghề nghiệp và yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục.
Đổi mới cách thức tuyển dụng, đánh giá, sử dụng và bổ nhiệm nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục. Có chính sách ưu đãi để thu hút nhà giáo giỏi và người có năng lực về giảng dạy và làm công tác quản lý tại các trường, khoa sư phạm và các cơ sở giáo dục phổ thông.
Huy động toàn xã hội
Nâng cao hiệu quả đầu tư các nguồn lực của Nhà nước và xã hội cho giáo dục phổ thông. Đầu tư tập trung giải quyết dứt điểm tình trạng yếu kém về cơ sở vật chất nhà trường; ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục phổ thông ở những vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các đối tượng chính sách; phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu, các tài năng trẻ. Củng cố, nâng cao chất lượng giáo dục của các trường phổ thông dân tộc nội trú để tạo nguồn đào tạo cán bộ cho các vùng dân tộc thiểu số và phát triển các trường phổ thông dân tộc bán trú để hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số ở những địa bàn xa xôi, hẻo lánh, dân cư quá phân tán, đi lại đặc biệt khó khăn có điều kiện học tập.
Đa dạng hóa các nguồn đầu tư cho giáo dục phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư cho giáo dục, đầu tư có trọng điểm, có hiệu quả; bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách thích hợp để phát triển xã hội hóa giáo dục, nhằm huy động các nguồn lực xã hội tham gia sự nghiệp giáo dục, góp phần tạo cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi tầng lớp nhân dân. Khuyến khích các trường ngoài công lập phát triển theo hướng nâng cao chất lượng giáo dục.
Xây dựng kế hoạch, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương; ưu tiên dành quỹ đất, đầu tư cho các cơ sở giáo dục để khắc phục tình trạng thiếu phòng học, sân chơi và trang thiết bị dạy học khác.
Theo quy định hiện hành, mức tối thiểu chi cho hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục phổ thông phải đạt 20% kinh phí chi thường xuyên của đơn vị, nhưng thực tế phần lớn cơ sở không đạt mức chi này. Nhiều cơ sở giáo dục, nhất là ở những địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, không bảo đảm định mức chi 80 - 20 theo quy định, riêng chi lương cho giáo viên đã chiếm 90 - 95%. Do đó, Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có biện pháp để bảo đảm kinh phí hoạt động cho các cơ sở giáo dục theo đúng quy định.