Bảo đảm an toàn nguồn nước

Khó kiểm soát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

Những năm gần đây, nhu cầu thị trường hoa cung cấp cho địa phương và vận chuyển về xuôi ngày càng sôi động, giá thành cao, là động lực để người dân tăng diện tích đất trồng hoa, mở rộng cả tới các khu vực gần nhà máy nước sạch cung cấp cho TP. Lai Châu. Cụ thể, hiện địa bàn tỉnh Lai Châu đã có 107,8ha đất trồng hoa (95,3ha chuyển đổi trồng hoa trên đất trồng lúa và 12,5ha chuyển đổi từ cây trồng khác), có 75 cá nhân tham gia với hình thức thuê đất của các hộ gia đình. Trong đó, riêng TP Lai Châu có đến 76,7ha đất trồng hoa. Điều đáng nói, nằm trong lưu vực của nhà máy nước Lai Châu - nơi cung cấp nước sạch cho 5/8 đô thị trên địa bàn tỉnh với 22.000 khách hàng, tổng công suất cấp nước khoảng 25.500m³/ngày đêm, có đến 3,4ha trồng hoa.

Ngày 6.8.2021, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lai Châu có Công văn số 1562/SNN-TT&BVTV về việc tăng cường quản lý chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa. Trong đó, đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị, UBND các xã, phường, thị trấn hướng dẫn các hộ trồng hoa thực hiện thủ tục đăng ký chuyển đổi theo đúng quy định; không quy hoạch, phát triển mở rộng diện tích trồng hoa trong khu vực đầu nguồn nước sinh hoạt.

Anh Hoàng Luyện, ở bản Chin Chu Chải, xã San Thàng, TP Lai Châu cho biết gia đình anh có 9.000m² đất trồng hoa hồng được 4 năm. Việc trồng hoa hồng đòi hỏi kỹ thuật cao vì rất dễ bị các bệnh về nấm và các loại sâu ăn lá. Vì thế, ngoài các loại phân bón phù hợp, trung bình 15 - 20 ngày phải thực hiện phun thuốc phòng trừ sâu bệnh, nấm. Tuy nhiên, gia đình thực hiện nghiêm cam kết với UBND xã San Thàng sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích sinh trưởng theo đúng quy trình kỹ thuật, tuyệt đối không sử dụng các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc cấm sử dụng trong danh mục thuốc cấm của Việt Nam.

Tần suất sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cao như thế nhưng thực tế hiện nay, vấn đề kiểm soát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng chủng loại theo quy định của các hộ trồng hoa hồng còn nhiều hạn chế. Không phải chủ vườn hoa nào cũng tuân thủ nguyên tắc “phun đúng thời điểm, đúng liều lượng”. Hơn thế, hầu hết các vườn hoa hồng chưa có bể chứa bao bì thuốc bảo vệ thực vật bảo đảm yêu cầu. Nhiều hộ gia đình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tràn lan, phân bón hóa học thường xuyên khó kiểm soát, gây nguy cơ tới nguồn nước ngầm gần nhà máy.

Lo lắng nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn nước

Ông Đinh Hữu Thỏa, Tổ trưởng tổ dân phố 23, phường Đông Phong, TP Lai Châu cho biết, trong lần tiếp xúc cử tri gần đây ông cùng nhiều người dân trên địa bàn phường tiếp tục phản ánh về việc người dân trồng hoa tại khu vực gần nguồn nước sạch cấp cho nhà máy nước sử dụng rất nhiều phân bón và thuốc trừ sâu có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước. “Nếu thuốc trừ sâu, phân bón hóa học bị lạm dụng, sử dụng không đúng quy định, khi ngấm xuống đất sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước, rồi thông qua nhà máy cung cấp nước sinh hoạt, dẫn tới nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Chúng tôi mong muốn các cấp, các ngành vào cuộc, xem xét quy hoạch trồng hoa an toàn, tránh vì lợi ích kinh tế mà các hộ cho thuê đất nông nghiệp ở các vùng gần nhà máy nước”.

Trước ý kiến trên, Phó Giám đốc Công ty cổ phần nước sạch Lai Châu Nguyễn Văn Trường cho biết đã trao đổi với chính quyền các địa phương. Việc người dân trồng hoa hồng trên khu vực đầu nguồn nhà máy nước, công ty đã chủ động rà soát, nắm bắt, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng nước thường xuyên, định kỳ. Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường của tỉnh cũng đang thực hiện quan trắc môi trường năm 2022 theo kế hoạch. Kết quả là đến nay nguồn nước cấp cho sinh hoạt của Công ty vẫn bảo đảm theo quy định, nước cấp của Công ty vẫn đạt chất lượng theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-01:2018/BYT của Bộ Y tế về nước sạch sử dụng cho mục đích ăn uống.

“Tuy nhiên, với quy mô trồng hoa tại khu vực đầu nguồn nước ngày càng tăng như hiện nay thì chất lượng nước nguồn ngày càng có nguy cơ cao bị ảnh hưởng bởi các chất có trong phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Vì vậy, để bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường, an toàn nguồn nước, về lâu dài Công ty cổ phần nước sạch Lai Châu mong các cấp chính quyền quan tâm đến công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng và việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc diệt cỏ đúng quy định để bảo đảm an toàn nguồn nước cung cấp cho bà con nhân dân trên địa bàn thành phố”, ông Nguyễn Văn Trường nói.