Bánh nhót Triều Khúc

Nhiều người rất ngỡ ngàng khi nghe nói đến bánh nhót. Cơ duyên khiến tôi biết đến món bánh nhót Triều Khúc, ấy là bởi tại hồi trước, trong thời bao cấp, bố mẹ tôi có một cửa hàng buôn bán phụ tùng xe đạp xe thồ trên phố Nguyễn Hữu Huân. Nghề này đương nhiên liên quan đến những người dân làng Triều Khúc, những người chuyên thu gom săm lốp ô tô để tái chế thành săm lốp xe đạp xe thồ. Triều Khúc là đất đa nghệ. Người dân linh hoạt, giỏi giang. Mối quan hệ gia đình tôi với người Triều Khúc lâu năm kể là khá thân tình. Mỗi lần ra lấy hàng, giao hàng, bà con thường vui vẻ trò chuyện với bố mẹ tôi. Nghĩa là đủ các thứ chuyện. Trên giời dưới bể. Làm ăn, cưới hỏi, tết nhất... Trong đó có chuyện làng Triều Khúc làm bánh cúng. 

Không làm bánh trôi bánh chay, người Triều Khúc thường làm bánh nhót cúng Thành Hoàng và cúng gia tiên. Người làng Triều Khúc có giọng nói rất đặc biệt, véo von, véo von, khác hẳn giọng người Hà Nội. Giọng Triều Khúc giống hệt giọng nói của người làng Đường Lâm, Sơn Tây. Bởi theo truyền thuyết, Đức Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng quê ở Đường Lâm nhưng lại có thời gian hạ trại luyện quân đánh giặc ở làng Triều Khúc, nên quan quân binh lính và người dân Đường Lâm theo xuống Triều Khúc rất đông. Và món bánh nhót, tương truyền là một món bánh khao quân sau chiến thắng thành Tống Bình của Đức Bố Cái Đại Vương năm xưa. 

Bánh nhót Triều Khúc, nếu làm đúng lối Triều Khúc, thì khâu nấu bánh rất công phu, khó mà theo được. Tuy nhiên, khi ăn thật đậm đà ý vị, và để dành được rất lâu mà không ôi vữa. Bột làm bánh nhót thì cũng như bột làm bánh trôi bánh chay. Tám phần nếp và hai phần tẻ, xay bột nước, cho túi vải ép ráo. Nhân bánh, thay vì bằng đường phên như bánh trôi, hoặc bằng đậu xanh, đường kính, dừa nạo như bánh chay, thì nhân bánh nhót làm bằng lạc cúc vỏ đỏ, rang vàng, sảy vỏ. 

Trong khi vài ba chị em xúm xít nặn bánh theo hình trái nhót để đầy mâm, thì nấu sẵn một nồi nước và mật mía đã lọc sạch cho sôi lên. Đoạn, thả bánh vừa nặn vào nồi nước mật. 

Bánh chỉ thả vừa kín đáy nồi. Rồi cứ thế đun sình sịch nhỏ lửa hàng giờ đồng hồ, bao giờ nước mật sanh sánh lại thì đập chút gừng hoặc cho chút nước hoa bưởi hay dầu chuối vào là được. Đun như thế thì phải cẩn thận lắm, bởi nước mật có thêm bột vỏ bánh nếp tan ra rất dễ cháy. Nhìn mà sốt ruột chết lên được!

Bởi thế, mà bao năm qua, dù rất thích, mà tôi chưa hề một lần tự làm bánh nhót. Nhưng hôm rồi, tự nhiên nổi hứng làm. Tuy nhiên, tôi có chút láu lỉnh. Chỉ luộc bánh nhót như thể luộc bánh trôi bánh chay. Rồi đem ngâm nước tinh khiết cho săn lại. Vớt bánh ra, đem thả tọt vào chè đường bột đao mật mía đã quấy sẵn. Thế là xong. 

Làm cách ấy thì bánh không được săn chắc, cũng không để được qua ngày như bánh nhót Triều Khúc. Nhưng mà, có nhiều nhặn gì đâu mà để cho lâu cơ chứ!