Bài học sức dân!

Thứ nhất, quyết liệt phòng, chống dịch nhưng không áp dụng biện pháp thái quá, cực đoan. Thời gian qua nhiều địa phương đã có những cách làm rất sáng tạo, khoa học, trên cơ sở nắm chắc tình hình và đánh giá chính xác nguy cơ xâm nhập, lây lan của dịch đã đưa ra những biện pháp phù hợp, từ đó hạn chế tối đa ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và sinh hoạt của người dân. Bên cạnh đó, có những địa phương còn áp dụng những biện pháp như đón đầu dịch, như tăng cường xét nghiệm ngẫu nhiên, sáng tạo ra xét nghiệm mẫu gộp và từ đó đã không để mất giờ vàng trong chống dịch.

Tuy nhiên, cũng xuất hiện văn bản của một số địa phương gây tranh cãi, áp dụng những biện pháp thái quá, gây khó khăn cho người dân, người lao động và doanh nghiệp. Có địa phương không cho xe chở nông sản đi qua, mặc dù có giấy xác nhận an toàn dịch. Nhiều doanh nghiệp phản ánh là xe hàng được thông chốt kiểm soát dịch qua nhiều tỉnh nhưng đến tỉnh cuối cùng cần giao hàng thì xe lại phải quay đầu ra vì mỗi tỉnh mỗi quy định...

Có thể nói, cả nước như một cơ thể sống, quan hệ tuần hoàn chặt chẽ nên không thể vì những chỗ bị bệnh mà cắt rời hết tất cả. Vấn đề đặt ra là làm sao để cách ly mà không tách rời, không làm "đứt gãy" nền kinh tế. Chúng tôi đánh giá cao Chính phủ đã kịp thời chỉ đạo vấn đề này, đặc biệt là tại Công điện ngày 5.6 của Thủ tướng đã nêu rõ như sau: "Một số nơi áp dụng biện pháp cứng nhắc, cực đoan, gây nguy cơ làm gãy chuỗi cung ứng sản xuất quy mô lớn". Đồng thời, Thủ tướng cũng đã giao trực tiếp cho từng Bộ trưởng phải rà soát và xử lý ngay tình hình này.

Thứ hai là việc xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm vừa qua đã khắc phục tâm lý coi thường, nhờn các quy định trong phòng, chống dịch. Rất nhiều hành vi vi phạm, kể cả khai báo y tế không trung thực cũng đã được xử lý nghiêm trong đợt bùng phát dịch thứ tư và đã có nhiều biện pháp, chế tài được đặt ra, bao gồm cả xử lý kỷ luật về Đảng và về công vụ. Như là vụ cách chức Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công ty Hacinco tại Hà Nội, hay là rút khỏi danh sách ứng cử HĐND tại Hà Nam, thậm chí khởi tố về hình sự nhiều vụ án làm lây lan dịch ra cộng đồng... Thái độ dứt khoát cùng biện pháp mạnh đã có tác dụng răn đe. Ghi nhận tại các trạm y tế xã, phường thời gian qua cho thấy là số lượng người đến khai báo y tế gia tăng rất mạnh, đồng thời đã khắc phục được việc là khai báo qua quýt hoặc thiếu trung thực như trước đây, vì sợ phải đối diện với các chế tài xử lý.

Thứ ba là việc không công khai lịch trình di chuyển của bệnh nhân. Ngày 21.5 vừa qua, Bộ Y tế đã có công văn yêu cầu các đơn vị không được công khai danh tính và lịch trình di chuyển chi tiết của bệnh nhân và chỉ được phép công khai những địa điểm mà có bệnh nhân đến để cho người dân và cơ quan y tế áp dụng các biện pháp bảo vệ. Trước đây, với việc công khai chi tiết lịch trình di chuyển của bệnh nhân đã khiến cho nhiều người bệnh trở thành tâm điểm của sự thêu dệt, suy diễn, thậm chí là bị "ném đá" trên mạng xã hội, gây tổn thương và ảnh hưởng rất nặng nề đến cuộc sống của gia đình họ. Đây không phải là cách để chúng ta cùng nhau vượt qua đại dịch. Sau 2 tháng thực hiện, Bộ Y tế ghi nhận là đã nhận được sự hợp tác rất tích cực của người bệnh, an tâm cung cấp thông tin để từ đó đã truy vết kịp thời cũng như bảo đảm quyền riêng tư của họ, tránh tổn thương cho người bệnh.

Thứ tư, sự chấp nhận gian khổ, hy sinh của lực lượng tuyến đầu chống dịch; sự sẻ chia, chi viện giữa các địa phương. Có thể nói Việt Nam là một trong số những quốc gia áp dụng rất sớm việc đưa lực lượng quân đội, công an vào chống dịch. Hình ảnh những chiến sĩ áo xanh ngày đêm bám chốt, canh gác nghiêm ngặt từng mét biên cương để chặn nguồn lây, tận tụy chăm lo cho bà con trong khu cách ly càng thấy được sự hy sinh thầm lặng của bộ đội ta. Công an các cấp đã siết chặt việc quản lý địa bàn để bảo đảm nghiêm yêu cầu chống dịch. Lực lượng y tế chưa bao giờ được đặt vào tình thế khẩn cấp như hiện nay. Hàng chục nghìn nhân viên y tế đã và đang phải gồng mình trong bộ đồ bảo hộ kín mít, dưới nắng như thiêu như đốt ngày hè. Những bữa cơm ăn muộn, ăn vội diễn ra trong suốt thời gian chống dịch, thậm chí còn ngủ gục bên hộp cơm đang ăn dở. Sự sẻ chia, chi viện kịp thời giữa các địa phương đã giúp cho những tỉnh có dịch bớt đi nhiều phần khó khăn. Đặc biệt, chúng ta đã có một Ban Chỉ đạo quốc gia rất giỏi và dày kinh nghiệm. Tất cả những điều đó đã tạo thành lá chắn vững chắc cho người dân.

Thứ năm, bài học huy động sức dân vẫn còn nguyên giá trị. Có thể thấy trong suốt thời gian chống dịch nhiều hoạt động kinh tế bị chậm lại, nhưng phong trào tương thân, tương ái, đóng góp cho phòng, chống dịch thì lại nở rộ ở khắp nơi. Trên khắp cả nước những câu chuyện về tấm lòng thơm thảo, nghĩa cử cao đẹp, tình người trong chống dịch không thể kể hết được. Không chỉ có các cá nhân, doanh nghiệp mà cả các cụ già, em nhỏ và những người lao động vốn cuộc mưu sinh còn nhiều khó khăn cũng đều chung tay đỡ đần. Gần đây nhất là Quỹ vaccine càng thấy được tấm lòng của người dân, doanh nghiệp. Không chỉ là chung tay đóng góp về vật chất mà còn là sự đồng lòng của người dân trong việc chấp hành 5K suốt hơn một năm qua. Có thể nói Covid-19 đã thực sự trở thành phép thử đối với tinh thần kỷ luật, ý thức, trách nhiệm công dân.

Những khó khăn của nền kinh tế trong đại dịch đang ngấm ngày càng sâu vào từng người lao động và từng doanh nghiệp. Do đó, quyết định của Đảng, Nhà nước tiếp tục triển khai gói hỗ trợ an sinh mới thực sự là một quyết sách rất kịp thời và hiểu hợp lòng dân. Để đóng góp cho công tác này, tôi có 2 kiến nghị: Một là, Chính phủ giao các bộ hữu quan triển khai phần mềm thống kê liên thông để giúp cho việc rà soát chính xác, nhanh chóng đến với đối tượng thụ hưởng. Đồng thời, tránh việc bỏ sót, trùng lặp hoặc tiêu cực có thể xảy ra. Hai là, Chính phủ giao các bộ hữu quan rà soát, đánh giá sức chống chịu của các doanh nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay để chúng ta có những giải pháp căn cơ trong thời gian tới.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn)