Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII: Thanh trừ suy thoái, "tự chuyển hóa"; quét sạch tham nhũng, chủ nghĩa đầu hàng

Bài 3: Chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa

- Chủ Nhật, 17/10/2021, 06:21 - Chia sẻ

TS. Nhị Lê - Nguyên Phó Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản

Nhìn lại 10 năm qua, từ thực tiễn đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” gắn với chống “diễn biến hòa bình”, có thể nói việc gắn vấn đề phòng, chống, tiến tới ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với quét sạch “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ là nhận thức mới về sự tất yếu của cuộc đấu tranh, với tính chất nghiêm trọng của vấn đề vừa lâu dài vừa cấp bách hiện nay.

Nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của Đảng và toàn dân

Đấu tranh phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” luôn là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; của các ngành, các cấp dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thực tế đang chứng minh, âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và chế độ XHCN ở Việt Nam là không thay đổi; chỉ có phương thức, thủ đoạn của chúng thay đổi. Vì vậy, đấu tranh phòng, chống, ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của các cấp, các ngành dưới sự lãnh đạo của Đảng, đòi hỏi phải chủ động, kiên trì, thực hiện thường xuyên, liên tục. Đây không phải là mặt trận có giới tuyến địch - ta rạch ròi, mà phải sử dụng tư tưởng, lý luận cách mạng đánh bại tư tưởng, lý luận phản động; sử dụng chính nghĩa và sự thật đánh bại sự xuyên tạc, vu cáo; khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; sử dụng sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân trong đấu tranh gay go và ác liệt này.

Bài học từ sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu cho thấy, do xa rời những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội, buông lỏng cuộc đấu tranh chống "diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, đã thúc đẩy nhanh quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, từ đây làm mất vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và chế độ XHCN nhanh chóng tan rã. Về điều này, V.I. Lênin từng cảnh báo: Không ai có thể tiêu diệt được chúng ta, ngoài những sai lầm của bản thân chúng ta. Toàn bộ vấn đề là ở chữ "nếu" này. Nếu chúng ta do sai lầm mà gây ra sự chia rẽ thì tất cả sẽ sụp đổ...

Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận - nhân tố quyết định thắng lợi

Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận, bảo vệ và giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là nhân tố quyết định sự thắng lợi của cuộc đấu tranh phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Trên lĩnh vực tư tưởng, các thế lực thù địch luôn tập trung xuyên tạc, rình rập vu cáo, mưu toan xóa bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm thực hiện ý đồ chiến lược làm chuyển hóa thể chế chính trị ở nước ta. R.Nixon, cựu Tổng thống Mỹ, trong cuốn sách: “1999 - chiến thắng không cần chiến tranh”, viết: Mặt trận tư tưởng là mặt trận quyết định nhất, toàn bộ vũ khí của chúng ta, các hoạt động mậu dịch, viện trợ, quan hệ kinh tế sẽ không đi đến đâu nếu chúng ta thất bại trên mặt trận tư tưởng.  

Để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù tình hình thế giới và trong nước khó khăn, phức tạp đến đâu, Đảng ta vẫn luôn bảo vệ và giữ vững chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu, lý tưởng cộng sản. Theo quan điểm của Đảng ta, tuy có những vấn đề cần bổ sung, phát triển, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn là học thuyết cách mạng khoa học nhất, tiên tiến nhất, là “vũ khí tinh thần” của giai cấp công nhân, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.

Công tác tư tưởng, lý luận có vai trò, vị trí quan trọng trong xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; khẳng định, bảo vệ và tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ vững sự đoàn kết thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi cuộc đấu tranh phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.  Đây là bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng chính trị của chế độ; thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…; đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng; làm cho hệ tư tưởng của Đảng, những giá trị tốt đẹp truyền thống, tinh hoa văn hóa thế giới chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội. 

Thực tiễn càng cho thấy, trong quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, khi khó khăn, thử thách xuất hiện, là lúc tư tưởng dễ dao động, tâm lý hoang mang, mất phương hướng dễ nảy sinh trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; đó cũng là lúc nguy cơ giảm sút lòng tin, phai nhạt lý tưởng… có cơ hội phát triển. Vì vậy, đẩy mạnh công tác tư tưởng, lý luận luôn là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN, góp phần giải đáp những vấn đề do thực tiễn đặt ra, củng cố niềm tin vào lý tưởng cộng sản và con đường XHCN mà Đảng và Nhân dân ta đã lựa chọn. 

Khắc phục sơ hở trong quản lý kinh tế - xã hội

Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có mối quan hệ chặt chẽ với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và những sơ hở, yếu kém trong quản lý kinh tế - xã hội. Suy thoái về tư tưởng chính trị, trực tiếp là đạo đức, lối sống cùng với tệ quan liêu, chủ nghĩa thực dụng là nguyên nhân dẫn đến tham nhũng, lãng phí. Những người suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nếu không được cảnh giới, tất dễ sa vào tham nhũng đủ loại. Đến lượt chúng, tham nhũng, lãng phí tác động trở lại, làm suy thoái tư tưởng chính trị, “tự chuyển hóa”, “tự diễn biến” nhanh hơn và nguy hiểm hơn. Khi lún sâu vào tham nhũng, cán bộ, đảng viên càng xa rời mục tiêu, lý tưởng của Đảng, thậm chí phản bội Nhân dân, phản bội Đảng. Tham nhũng đẩy nhanh sự suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Vì vậy, để phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có hiệu quả, cần có biện pháp quyết liệt, khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tệ quan liêu, những sơ hở, yếu kém trong quản lý kinh tế - xã hội là điều kiện thuận lợi để sa vào tham nhũng, lãng phí; đồng thời, tích cực tạo bước chuyển biến cần thiết và đủ mạnh trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Khắc chế, thanh trừng chủ nghĩa cá nhân - nhân tố cơ bản quyết định thành bại

Thực tiễn cho thấy, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân là nhân tố quan trọng trong đấu tranh phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đối tượng tác động của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà các thế lực thù địch hướng tới là đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vì vậy, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân là một trong những nhân tố quan trọng trong đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Việc rèn luyện đạo đức cách mạng là công việc khó khăn, đòi hỏi nhiều công phu, nghị lực mới có thể chiến thắng chủ nghĩa cá nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được Nhân dân.

Đã và đang hiện diện một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái nghiêm trọng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; có người công khai bày tỏ ý kiến trái với Cương lĩnh, Điều lệ Đảng, làm trái nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, thậm chí có người "sám hối", "trở cờ"; tình trạng tham nhũng, quan liêu, xa dân, vi phạm nguyên tắc Đảng... là điều đáng lo ngại nhất và cũng là nguy cơ lớn nhất đối với một đảng cầm quyền. Suy đến cùng là do không vượt qua được chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân, nói như Chủ tịch Hồ Chí Minh, là kẻ thù hung ác, là giặc nội xâm, nó không mang gươm, mang súng nhưng vô cùng nguy hiểm, gian giảo, xảo quyệt; nó kéo người ta xuống dốc không phanh. Mọi thứ xấu xa, hư hỏng đều sinh ra từ căn bệnh này. Nếu không đánh bại, không quét sạch chủ nghĩa cá nhân thì Đảng ta không thể trong sạch, vững mạnh được, không thể là một đảng cách mạng chân chính hết lòng vì nước, vì Dân được; Nhà nước không còn là của Dân, do Dân và vì Dân được nữa.

Tăng cường kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng

Đổi mới và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng, kiểm soát quyền lực, nhất là người đứng đầu, góp phần đấu tranh hiệu quả trong phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trong cuộc đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng giữ vai trò quan trọng, góp phần phát hiện, kịp thời khắc phục những khuyết điểm khi mới manh nha. Thực tiễn cho thấy, nơi nào làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng thì nơi đó, những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống được phát hiện và ngăn chặn từ manh nha, tổ chức đảng được củng cố, vững mạnh, phòng, chống có hiệu quả với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Cùng với các biện pháp nêu trên cần kết hợp chặt chẽ giữa chủ động đấu tranh phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “giữ vững bên trong là chính” “tự bảo vệ mình là chính” với tinh thần tích cực tấn công, làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Để chủ động phòng ngừa “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, cần chăm lo xây dựng hệ thống chính trị, trước hết là xây dựng Đảng và Nhà nước thực sự trong sạch, vững mạnh; mọi thành viên của các cơ quan, tổ chức có khả năng đề kháng tốt, là cơ sở để ngăn ngừa các tác động tiêu cực từ bên ngoài; đồng thời, chủ động đấu tranh với mọi biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Chủ động phòng ngừa và đấu tranh với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là hai mặt của một vấn đề có mối quan hệ hữu cơ, tác động qua lại lẫn nhau, bảo đảm thắng lợi của cuộc đấu tranh chống "diễn biến hòa bình", “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. 

Tuy nhiên, nếu chỉ chủ động phòng ngừa, đấu tranh với sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà không kết hợp với tích cực tấn công, làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình”, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhất định  hiệu quả cuộc đấu tranh không như mong muốn, các thế lực thù địch sẽ có thời cơ và điều kiện chống phá quyết liệt hơn. Vì vậy, cần kết hợp chặt chẽ giữa chủ động phòng ngừa, đấu tranh với sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, “giữ vững bên trong là chính”, “tự bảo vệ mình trước hết” với tinh thần tích cực tấn công, làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Đó chính là tư tưởng chỉ đạo đúng đắn, xuyên suốt và thống nhất từ trước tới nay của Đảng ta.