Bài 1: Rao bán công khai trên mạng

Tình trạng mua - bán giấy khám sức khỏe giả những tưởng đã im ắng sau công văn của Bộ Y tế về việc quản lý công tác khám sức khỏe theo Thông tư số 14/2013/TT-BYT được ban hành. Nhưng thời gian gần đây thị trường này lại rộ lên, thậm chí được rao bán công khai trên môi trường mạng, bất chấp đã có chế tài xử lý. 

Dễ như mua rau

Hiện nay, rất nhiều giao dịch, thủ tục hành chính, lao động việc làm đều có yêu cầu phải nộp giấy khám sức khỏe. Chẳng hạn trong hồ sơ xin việc của lao động, thủ tục nhập học cho học sinh, sinh viên, thi giấy phép lái xe, kết hôn với người nước ngoài… Tuy nhiên, do quá trình khám sức khỏe trong các cơ sở y tế khá rườm rà, mất nhiều thời gian nhiều người dân, do chưa hiểu biết pháp luật, đã tìm mua giấy khám sức khỏe.

Lợi dụng nhu cầu này, không ít đối tượng đã bất chấp quy định pháp luật, cố tình làm giả giấy khám sức khỏe để kiếm lời bất chính. Đáng chú ý, đối tượng không ngại khi đăng công khai thông tin dịch vụ làm các loại giấy tờ, trong đó có giấy khám sức khỏe trên internet, mạng xã hội như Facebook, Zalo... Chỉ cần nhập từ khóa "làm giấy khám sức khỏe" trên Google, chưa đầy 1 giây sau đã ra vài chục nghìn kết quả tìm kiếm đối với từ khóa này, trong đó có nhiều kết quả dẫn đến các thông tin dịch vụ làm giấy khám sức khỏe giả.

Trong vai một người có nhu cầu cần giấy khám sức khoẻ để đi làm, phóng viên liên hệ với trang “giaykhamsuckhoe.vip”. Theo đó, phóng viên sử dụng tài khoản cá nhân nhắn tin vào trang bán giấy khám sức khỏe, ngay lập tức đã nhận được lời mời gọi khá hấp dẫn: Hãy đến với trung tâm chúng tôi - Chuyên cung cấp dịch vụ làm giấy khám sức khỏe theo yêu cầu: Học tập (thi bằng lái, du học, xuất khẩu lao động); Công việc (bổ sung, hoàn thiện hồ sơ do công ty, cơ quan yêu cầu)… Giấy khám sức khỏe - bản A4 - 50.000 đồng; Giấy khám sức khỏe - bản thường A3 (có ảnh không giáp lai) - 100.000 đồng; Giấy khám sức khỏe - bản thường A3 (có ảnh có đóng dấu giáp lai ) - 150.000 đồng; Giấy khám sức khỏe chỉ dùng xin việc: 150.000 đồng. Vui lòng liên hệ cho chúng tôi qua số máy 0395690.... Sau lời quảng cáo trên, người bán khẳng định: "Giấy thật, chữ ký của bác sĩ và con dấu cũng thật. Người có nhu cầu không cần phải đến bệnh viện, chỉ cần giao dịch qua điện thoại. Nếu có nhu cầu giấy khám sức khỏe sẽ được chuyển đến tận tay".

Việc mua bán không chỉ diễn ra công khai trên mạng xã hội, mà còn diễn ra khá công khai tại không ít cổng bệnh viện ở Hà Nội. Theo lời giới thiệu của một người bạn - người từng biết dịch vụ mua bán giấy khám sức khỏe qua việc hoàn thiện hồ sơ để đi học, nhóm phóng viên chúng tôi đã đến một quán nước vỉa hè trước cổng Bệnh viện Xanh - Pôn lân la hỏi về việc mua giấy. Ngay lập tức, chúng tôi được một người đàn ông dẫn đến gặp người phụ nữ tên Hằng. Rất nhanh chóng, người phụ nữ này liên hệ với một đối tượng tên là Xuân để trao đổi về việc có khách cần mua giấy khám sức khỏe. Sau khi trao đổi qua điện thoại khoảng 1 phút, người phụ nữ ra giá 400.000 đồng cho một tờ giấy khám sức khỏe. Qua lời khẳng định của người phụ nữ này, chúng tôi chỉ cần đưa ảnh 3x4, chứng minh nhân dân và ngồi chờ để nhận giấy khám sức khỏe.

Cũng qua lời giới thiệu, chúng tôi liên hệ với một người tên Hải - với lời giới thiệu làm giấy khám sức khỏe "siêu nhanh, siêu rẻ, siêu chất" tại các bệnh viện lớn ở Hà Nội. Theo lời Hải, anh ta chuyên cung cấp giấy khám sức khỏe của các bệnh viện lớn như: Bệnh viện E, Bạch Mai, Giao thông vận tải..., giá cả thì phụ thuộc vào số lượng cần mua (trên 10 người thì có mức giá là 120.000/giấy). Anh này cũng khẳng định về việc không cần phải có người đến khám mà chỉ cần cung cấp ảnh chân dung, còn đối với các thông tin cá nhân để ghi trong giấy khám sức khỏe thì người mua sẽ tự điền vào sau.

Giấy khám sức khỏe được rao phần lớn là giả mạo?

Chia sẻ thông tin mua - bán giấy khám sức khỏe, Bác sỹ Chuyên khoa I, Bệnh viện Giao thông Vận tải Nguyễn Công Sơn được biết: Quy trình khám để cấp giấy chứng nhận sức khỏe của các bệnh viện hiện nay rất chặt chẽ, nghiêm ngặt, yêu cầu người khám phải có mặt để thực hiện các bước theo đúng quy trình, hướng dẫn. Do vậy, việc giả mạo khám sức khỏe ở bệnh viện lớn là không thể.

Tuy nhiên, vị bác sĩ này cũng thừa nhận, từ nhiều năm nay, Bệnh viện Giao thông vận tải vẫn là địa chỉ nóng trong việc bị làm giả giấy khám sức khoẻ. Chính vì vậy, bệnh viện cũng đã phối hợp trao đổi thông tin với lực lượng chức năng phối hợp tăng cường kiểm tra, qua đó đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp. Qua đối chứng giấy tờ, tên tuổi các bác sĩ đến con dấu của bệnh viện cho thấy các đối tượng làm giả mạo, không đúng, không khớp tên. Tuy nhiên, tình trạng này chưa chấm dứt, nhất là từ đầu năm đến nay, tình hình mua bán giấy khám sức khỏe lại rầm rộ. 

Qua tìm hiểu thực tế quy trình khám chữa bệnh tại các bệnh viện khác như Bệnh viện E, Xanh Pôn, Nam Thăng Long, Việt Nam Cu Ba - những bệnh viện bị mang tiếng trong nhiều năm qua có tình trạng mua, bán giấy khám sức khỏe cho thấy, quy trình khám bệnh tại các bệnh viện này rất chặt chẽ. Để có giấy khám sức khoẻ phải mất 2 - 3 giờ đồng hồ, có khi phải đợi chờ cả buổi cho việc đi khám qua các bước: Xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, khám thể lực, khám nội ngoại khoa, mắt, tai mũi họng, đợi chờ kết luận…

Tuy vậy, theo tiết lộ của một “cò” chuyên làm giấy khám sức khỏe cho khách (người bán quán nước tại phố Thợ Nhuộm, đối diện Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội) được biết, "để làm được giấy, chúng tôi vẫn có cách để có giấy cho khách mà không cần phải đến". “Cò” này cũng cho biết, trước đây quy trình khám dễ thì làm được ở các viện lớn, giờ thì chỉ làm ở các bệnh viện đa khoa ít có tên tuổi hơn...

Từ những thông tin mà chúng tôi tiếp cận, thu nhận được qua nhập vai khảo sát tình trạng mua bán giấy khám sức khỏe có thể thấy, một trong những lý do khiến câu chuyện mua bán giấy khám sức khỏe chưa có hồi kết là bởi sự buông lỏng quản lý cũng như quy trình, thủ tục khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế còn rườm rà; cơ quan chức năng cũng chưa thật rốt ráo, quyết liệt trong kiểm tra, xử lý nghiêm.