Những điều cần biết về hiện tượng nấc cụt
PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho rằng, nấc là những đợt co thắt đột ngột không tự chủ và ngắt quãng của cơ hoành lặp đi lặp lại nhiều lần, do thì hít vào bị ngưng đột ngột, thanh môn bất ngờ đóng kín.
và ngắt quãng của cơ hoành (Ảnh: BVCC)
Bên cạnh đó, một đợt nấc cụt thường chỉ diễn ra vài phút, nhưng cũng có thể kéo dài trong nhiều giờ hoặc 1 - 2 ngày, thậm chí nhiều năm.
Nếu chỉ diễn ra từ vài phút đến ít hơn 24 giờ thì hiện tượng này thường không ảnh hưởng đến sức khỏe và không cần bất kỳ sự can thiệp nào, mặc dù có nhiều phương thức điều trị tại nhà (hay còn được gọi là "mẹo") được nhiều người áp dụng để rút ngắn thời gian nấc.
Nhưng nếu kéo dài quá 48 giờ hoặc tái phát theo chu kỳ thì thường do bệnh lý. Tần số của nấc cụt thay đổi ở mỗi người, khoảng 2 - 60 cái/phút.
Sự co thắt này đẩy một luồng khí đột ngột ra khỏi buồng phổi làm nắp thanh quản bị đóng lại, gây ra tiếng nấc (chứng kích động cơ hoành đồng bộ (synchronous diaphragmatic flutter - SDF).
Mặc dù vậy, nấc không gây nguy hiểm nhưng ảnh hưởng tới giao tiếp, chẳng hạn như khi bạn đang tỏ tình, phỏng vấn tìm việc hay đang đọc diễn văn trước công chúng… cơn nấc đến không có gì báo trước.
Các cách xử trí khi bị nấc ở trẻ nhỏ
PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, nấc ở trẻ thường xảy ra sau khi ăn, do dạ dày bị căng giãn vì quá nhiều hơi hoặc thức ăn.
Để có thể ngăn ngừa tình trạng này, các bà mẹ chỉ cần cho bé ăn - bú đúng giờ trước khi bé quá đói và không nên để quá no. Bé bú mẹ bị nấc thường do nuốt quá nhanh hay nuốt cả không khí.
Nếu cho bé bú bình, các bà mẹ nên tìm cho trẻ loại núm vú có thể điều chính tốc độ chảy của sữa. Ngoài ra, nấc ở bé còn có thể do trào ngược dạ dày - thực quản, viêm phổi hay bị phản ứng thuốc.
Mặt khác, nấc cụt là hiện tượng hết sức bình thường và hay xảy ra đối với bé sơ sinh, nhất là vào những tháng đầu sau sinh và sẽ giảm hẳn sau 1 tuổi. Việc vỗ hay vuốt lưng cho trẻ ợ hơi hoặc để cho bé ngậm, mút một cái gì đó. Nếu bé bị nấc kéo dài thì tốt nhất nên cho bé đi khám chuyên khoa Nhi.
PGS.TS Phạm Thị Bích Đào cho biết thêm, tình trạng nấc thường xảy ra khi bạn làm hai việc cùng một lúc, như cười hoặc nói trong lúc ăn và uống.
Cũng giống như triệu chứng chảy mũi hoặc nghẹt mũi, nấc rất thường xảy ra ở những đứa bé sơ sinh trong khi đang ăn. Rất hiếm trường hợp nấc có liên quan đến các vấn đề về sức khỏe.
Tuy nhiên, vài người có thể chịu đựng tình trạng nấc hàng tháng. Trong các trường hợp như thế, điều cần thiết là bạn phải đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị.
Nấc thường xảy ra ở những đứa bé trong lúc đang ăn hoặc sau khi ăn xong. Tình trạng nấc có thể xảy ra thường xuyên ở trẻ sơ sinh vì chúng có khuynh hướng nuốt nhiều không khí khi đang ăn.
Đồng thời, nấc không phải là tình huống nguy hiểm và bạn không cần phải ngừng cho trẻ ăn khi chúng bị như thế.
PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khuyến cáo, cần thực hiện theo những bước đơn giản để trị tình trạng nấc cho bé ngay cả trong lúc bé đang ăn như sau:
- Bế bé dựa bụng vào vai bạn rồi dùng bàn tay vỗ nhẹ vào phần lưng của bé. Hầu hết mọi đứa bé đều có khuynh hướng nuốt nhiều không khí trong khi ăn gây nên đầy hơi ở bao tử, dẫn đến nấc. Vì thế, việc dùng bàn tay vỗ nhẹ vào phần lưng của bé có thể giúp bé hết nấc.
- Vài đứa bé cũng có thể nạp vào bao tử nhiều không khí trong khi bú bình nếu lỗ trên đầu núm quá lớn. Theo các chuyên gia, lỗ trên đầu núm vú cần phải nhỏ từng giọt, chứ không được chảy quá nhanh. Nhờ thế sẽ không cho phép lượng không khí mà bé nuốt vào bao tử quá nhiều trong khi bú bình, giúp ngăn ngừa nấc.
- Nếu trong những tháng đầu sau khi sinh đứa bé thường xuyên bị nấc, đó có thể là do bạn cho bé ăn quá no, nên cho bé ăn nhiều bữa trong ngày cách đều nhau. Trong trường hợp bạn nhận thấy bé đã ăn quá nhiều, hãy bắt đầu cho bé ăn theo nhu cầu của chúng hơn là theo thời gian biểu do bạn tạo ra, và đừng nên bao giờ ép bé ăn nhiều hơn nhu cầu của chúng.
