Vừa qua, Báo Đại biểu Nhân dân nhận được đơn kêu cứu của ông Hoàng Văn Hà (SN 1977, địa chỉ: số 3, hẻm 376/56/27 đường Bưởi, phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình, TP. Hà Nội) là chủ sử dụng hợp pháp của 2 thửa đất liền kề với nhau là: thửa đất số 33, tờ bản đồ số 35 theo Giấy chứng nhận QSDĐ số BC 478133 do UBND huyện Thuận Thành cấp ngày 17.12.2010; thửa đất số 09, tờ bản đồ số 36 theo Giấy chứng nhận QSDĐ số BC 478164 do UBND huyện Thuận Thành cấp ngày 17.12.2010.

Theo đơn, ông Hoàng Văn Hà cho biết, ngày 21.11.2022, người đàn ông xưng tên Vận tự ý chuyển vật liệu, vật tư, đưa nhân công, máy móc vào phạm vi các thửa đất của ông Hà nêu trên. Đồng thời, người này thực hiện đào bới, đập phá tường bao xây gạch, thực hiện hoạt động xây dựng trái pháp luật trên thửa đất của ông Hà.

Ngày 5.12.2022, ông Hà làm đơn trình báo gửi Công an huyện Thuận Thành (nay là thị xã Thuận Thành) và được cán bộ điều tra là đồng chí Cao Văn Phong nhiều lần mời về làm việc, lấy lời khai.

Ngày 1.6.2023, anh Hà làm việc tại Công an thị xã Thuận Thành và được đồng chí Phong thông báo do thời hạn xác minh theo tố tụng đã hết, mặt khác cần thu thập thêm chứng cứ, đo đạc, lấy lời khai thêm của các bên liên quan nên cơ quan Công an sẽ tạm đình chỉ vụ việc.

Trước việc tạm đình chỉ trên, ông Hà viết trong đơn cho rằng, hành vi của cán bộ điều tra trong quá trình xác minh nguồn tin tội phạm đã có những sai phạm nghiêm trọng ảnh hưởng đến kết quả giải quyết. Ngoài ra, nhiều lần anh Hà đề nghị đồng chí Phong triệu tập người đàn ông tên Vận lên cơ quan Công an để đối chất nhằm làm sáng tỏ sự thật khách quan vụ việc nhưng cơ quan điều tra không thực hiện việc này.

Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, cũng như quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, Báo Đại biểu Nhân dân đã đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Ninh, Công an tỉnh Bắc Ninh, Viện kiểm sát nhân dân thị xã Thuận Thành, Công an thị xã Thuận Thành chỉ đạo đơn vị chức năng chuyên môn kiểm tra, xác minh nội dung phản ánh của người dân theo đúng quy định pháp luật.

Ngày 29.2.2024, Báo Đại biểu Nhân dân nhận được văn bản số 118/CSĐT do Thượng tá Vũ Đình Kỳ, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ký ngày 27.2.2024.

Văn bản ghi, nội dung trên đã được Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành tiếp nhận, thụ lý giải quyết theo Công văn số 04/CV-UBND phường Gia Đông về việc giải quyết đơn của anh Hoàng Văn Hà tố cáo một số người dân không rõ lai lịch tự ý vào thửa đất số 22, tờ bản đồ số 36 ở Làng Mới Hoài Thượng, phường Gia Đông, thị xã Thuận Thành, Bắc Ninh của anh Hoàng Văn Hà phá tường bao và xây dựng trên thửa đất. Căn cứ vào kết quả điều tra, xác minh xác định:

Hành vi bán phần diện tích đất 3.500m2 (trong đó có thửa đất số 22, tờ bản đồ số 36 nêu trên) đất ở Làng Mới Hoài Thượng, Gia Đông, Thuận Thành, Bắc Ninh trái thẩm quyền của Ban quản lý thôn Nghĩa Vy, thôn Dực Vy và thôn Bình Cầu, xã Hoài Thượng cho ông Nguyễn Danh Mau, SN 1972 ở Ngọc Khám, Gia Đông, Thuận Thành, Bắc Ninh với giá 170 triệu đồng vào năm 2005 có dấu hiệu phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình Sự, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên tại khung hình phạt cao nhất của tội này là từ 10 đến 15 năm là tội phạm rất nghiêm trọng. Theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm rất nghiêm trọng là 15 năm. Từ thời điểm bán đất trái thẩm quyền đến nay đã hơn 18 năm vì vậy đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi này.

Ngày 18.1.2024, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành đã ra Quyết định không khởi tố vụ án hình số 175 áp dụng Khoản 5 Điều 157 (Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự) và Điều 158 Bộ luật tố tụng Hình sự.

Đối với phần tường bị huỷ hoại, căn cứ kết quả làm việc với "Công ty Đông đường" xác định 01 bức tường phía Đông có chiều dài 10,4m, chiều cao là 2m, chiều rộng là 10cm và 01 bức tường phía Nam có chiều dài mặt trên 19,2m, chiều dài mặt dưới sát nền đất là 16m, chiều cao 1,7m, chiều rộng là 10 cm được xây dựng trên đường đi và trên phần diện tích được giao bán trái thẩm quyền, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì vậy, có căn cứ xác định đây là những tài sản được hình thành bất hợp pháp, không được pháp luật bảo vệ.

Do việc thoả thuận phân chia quyền sử dụng đất ở tại thửa đất số 22, tờ bản đồ số 36 chưa rõ ràng giữa ông Vận và ông Hùng dẫn đến ông Vận cho rằng thửa đất này thuộc quyền sở hữu của ông Vận nên đã phá, dỡ phần tường do ông Vận, ông Hùng đã xây từ trước để xây dựng lại.

Ngoài ra, theo kết luận của Hội đồng địng giá tài sản kết luận không xác định được giá trị của 2 bức tường này do đã hết khấu hao. Vì vậy, hành vi của ông Vận không cấu thành tội "Cố ý làm hư hỏng tài sản" quy định tại khoản 1 Điều 178 Bộ luật Hình sự.

Sau đó, ông Hoàng Văn Hà đã có đơn khiếu nại Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 175 ngày 18.1.2024 do Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ký. Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành đã thụ lý giải quyết khiếu nại lần thứ nhất theo quy định của pháp luật. Ngày 27.2.2024, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ra Quyết định giải quyết khiếu nại giữ nguyên Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 175 ngày 18.1.2024 do Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ký.

Cần làm rõ một số vấn đề

Liên quan đến vụ việc nêu trên, ngày 8.3.2024, Luật sư Nguyễn Minh Đức (đoàn Luật sư TP. Hà Nội) là Luật sư bảo vệ quyền lợi của ông Hoàng Văn Hà đã có văn bản gửi Báo Đại biểu Nhân dân nêu quan điểm liên quan đến vụ việc.

Theo Luật sư Nguyễn Minh Đức, ông Hà trình báo hành vi có dấu hiệu tội phạm của ông Ngô Văn Vận về những hành vi hủy hoại tài sản, xâm phạm trái phép vào thửa đất của ông Hà… chứ không đề cập đến nguồn gốc trước đây của thửa đất.

Nguồn gốc xa xưa của thửa đất do ai mua, mua của ai, của cơ quan nào ông Hà không có nghĩa vụ phải biết. Khi ra thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm ông Phó thủ trưởng cơ quan CSĐT thị xã Thuận Thành chỉ nói chung chung về hành vi của một số người không rõ lai lịch là không đúng, trong đơn ông Hà đã chỉ rõ đối tượng gây ra vụ việc là ai, ở đâu.

Mặt khác, thông báo không tập trung vào cụ thể nội dung ông Hà trình báo và tại quyết định giải quyết khiếu nại của Thủ trưởng cơ quan điều tra thì khẳng định hết thời hiệu khởi tố những cán bộ bán đất trái thẩm quyền, không hề liên quan đến vụ việc.

Nếu cơ quan công an khẳng định là đất bán trái thẩm quyền thì xin hỏi căn cứ vào văn bản nào? Ông Mau là người bỏ tiền của mình ra mua đất, thửa đất đã qua nhiều đời chủ khác nhau, ông Hà là chủ cuối cùng đã quản lý sử dụng đất nhiều năm nay nhưng không hề được biết tới bất kỳ quyết định nào về việc xử lý thửa đất. Cơ quan Công an căn cứ vào văn bản nào để xác định rằng thửa đất hình thành bất hợp pháp nên không được bảo vệ? "Như vậy, không thể kết luận rằng những bức tường trên đất hình thành trên tài sản bất hợp pháp được", Luật sư Đức chia sẻ.

Theo nguồn gốc sử dụng thửa đất số 22, thửa đất được ông Mau mua lại của thôn, xã từ những năm 2005 (trước ngày 01.7.2014) đã được UBND cấp xã (là đơn vị được nhà nước giao nhiệm vụ xác nhận nguồn gốc sử dụng đất làm cơ sở xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) xác nhận chủ sử dụng đất là ông Lê Văn Hùng.

Theo quy định của pháp luật UBND cấp xã, phường là cơ quan có nhiệm vụ xác minh nguồn gốc sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ về đất đai, là đầu mối cung cấp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất.

Đối chiếu với quy định trên thì một lần nữa, việc ông Thủ trưởng cơ quan CSĐT thị xã Thuận Thành cho rằng thửa đất hình thành bất hợp pháp, chủ sử dụng đất không được bảo vệ trước pháp luật là không đúng (Căn cứ Điều 23 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ (được bổ sung theo quy định tại Khoản 19 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP quy định chi tiết, hướng dẫn một số điều Luật Đất Đai 2013) quy định việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất).

"Liên quan đến việc cơ quan công an cho rằng ông Vận cũng có quyền sử dụng đối với thửa đất này thì việc vợ chồng ông Hùng chuyển nhượng thửa đất này cho ông Hà có đúng không? Ông Hùng có cho ông Vận biết việc này, khi nhận tiền nhận chuyển nhượng đất có chia cho ông Vận không? Hành vi của ông Hùng có dấu hiệu phạm tội không? Cơ quan công an cần làm rõ vấn đề này", Luật sư Đức chia sẻ.

Cũng theo ý kiến luật sư, nếu cơ quan điều tra cho rằng hành vi của ông Vận chưa đủ yếu tố cấu thành tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” theo Điều 178 Bộ Luật Hình sự 2015 thì trách nhiệm về hành chính của ông Vận phải bị xem xét và xử lý.

"Theo tình tiết và các hồ sơ có trong vụ việc tôi cho rằng nếu không xử lý hình sự thì ông Vận phải chịu chế tài theo quy định tại Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình", Luật sư Đức phân tích.

Ngoài ra, trong đơn khiếu nại gửi Thủ trưởng cơ quan CSĐT Công an thị xã Thuận Thành ông Hà đã nêu rõ việc khiếu nại đối với hành vi trái pháp luật của Điều tra viên Cao Văn Phong nhưng chưa được giải quyết, tuy nhiên tại Quyết định giải quyết khiếu nại không hề đề cập tới nội dung này.

* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục làm việc với các cơ quan liên quan trong vụ việc để thông tin tới bạn đọc và cử tri cả nước.