Không còn lo cảnh thiếu nước sinh hoạt
Là huyện miền núi vùng cao của tỉnh Nghệ An, Quỳ Châu có hơn 78% dân số là người dân tộc thiểu số. Toàn huyện đang có 9/12 xã đặc biệt khó khăn (ĐBKK)- xã khu vực III và 53 bản ĐBKK (gồm 52 bản ĐBKK thuộc xã khu vực III, 1 bản ĐBKK thuộc xã khu vực I). Lâu nay, vấn đề đất ở, đất sản xuất, nhà ở và nước sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số luôn là vấn đề cấp bách. Chương trình 1719 với 10 dự án, trong đó, thực hiện nội dung 4, dự án 1, huyện Quỳ Châu được đầu tư hỗ trợ xây dựng nhiều công trình cấp nước tập trung.
Điển hình, như: công trình Xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung bản Chiềng Nong (xã Châu Thuận) là dự án được đầu tư xây dựng với tổng kinh phí xây lắp 3 tỷ đồng do UBND xã Châu Thuận làm chủ đầu tư. Công trình này phục vụ cho nhu cầu nước sinh hoạt của 300 hộ dân thuộc bản Chiềng Nong, bản Chàng Piu, xã Châu Thuận.
Tương tự, công trình nước sinh hoạt tập trung Khu trung tâm xã Diên Lãm, huyện Quỳ Châu với tổng kinh phí 2,2 tỷ đồng, do UBND xã Diên Lãm làm chủ đầu tư. Công trình vừa mới hoàn thiện việc xây dựng và hiện đang làm các thủ tục bàn giao để đưa vào sử dụng phục vụ nhu cầu nước sinh hoạt của 97 hộ dân ở bản Chao, xã Diên Lãm… Hay như, công trình xây dựng nước sinh hoạt tập trung bản Đôm 1, Đôm 2 (xã Châu Phong) do UBND xã Châu Phong làm chủ đầu tư với tổng kinh phí 2,8 tỷ đồng để phục vụ nhu cầu nước sinh hoạt của 344 hộ dân thuộc 2 bản Đôm 1, bản Đôm 2 xã Châu Phong đã xây dựng xong và bàn giao đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả rất tốt.
Theo chia sẻ của bà con bản Đôm 1 và bản Đôm 2 (xã Châu Phong): trước đây, để có nước sinh hoạt, người dân ở bản phải xách can, xô ra khe suối để lấy nước về dùng; việc rửa ráy, giặt giũ cũng rất bất tiện. Từ khi có công trình nước sinh hoạt được đầu tư, bà con phấn khởi, không còn lo cảnh thiếu nước sinh hoạt như trước nữa.
Không chỉ Quỳ Châu, nhiều hộ dân trên địa bàn huyện Tương Dương cũng đang được hưởng lợi từ Dự án 1 về hỗ trợ nước sinh hoạt. Giai đoạn 2021-2025 huyện Tương Dương đã đầu tư xây dựng 5 công trình nước sinh hoạt tập trung… Ngoài ra, huyện Tương Dương còn triển khai chương trình nước sinh hoạt phân tán được bố trí nguồn vốn hỗ trợ cho 567 hộ (3 triệu đồng/hộ) trong năm 2022-2023, đến nay đã hỗ trợ đường dây dẫn nước, xây bể và cấp téc cho các hộ được thụ hưởng.
Đối với nguồn vốn năm 2024, được giao 3.630 triệu đồng, huyện cũng đã phê duyệt danh sách 1.210 hộ được thụ hưởng chính sách hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán, hiện nay các xã, thị trấn đang triển khai thực hiện.
Chưa thấm so với nhu cầu thực tế
Trên thực tế, các chương trình, dự án nước sinh hoạt tại các huyện vùng cao trên địa bàn tỉnh Nghệ An từ trước tới nay được Nhà nước hết sức quan tâm. Vì thế, nhiều chương trình, dự án đã được đầu tư để phục vụ nhu cầu của người dân… Qua tổng hợp từ Ban Dân tộc tỉnh, tính đến tháng 9.2024, toàn tỉnh đã có 7.661 công trình nước sinh hoạt phân tán, đầu tư cho 7.661 hộ dân. Ngoài ra, còn có 34 công trình nước sinh hoạt tập trung đã được đầu tư trên các bản làng, mang lại niềm vui, sự yên tâm cho hàng nghìn hộ dân vùng hưởng lợi.
Giai đoạn 1 từ 2021- 2025, tỉnh Nghệ An đặt ra mục tiêu có 90% đồng bào dân tộc thiểu số được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Tuy nhiên, qua nắm bắt sơ bộ từ các địa bàn vùng miền núi Nghệ An – nơi có những hộ dân là người dân tộc thiểu số nghèo, hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn ở các huyện miền núi, vùng cao thì những đầu tư, hỗ trợ nước sinh hoạt vẫn chưa thấm vào đâu so với nhu cầu thực tế của người dân.
Đơn cử tại huyện Tương Dương, với những phần việc đang triển khai, địa phương dự tính đến hết giai đoạn I, sẽ có tổng 5 công trình nước sinh hoạt tập trung được đầu tư cho 915 hộ dân hưởng lợi. Cùng với đó, sẽ có 1.764 hộ dân được hỗ trợ công trình nước sinh hoạt phân tán… Tuy nhiên, giai đoạn II của Chương trình 1719, có khoảng 800 hộ dân trên địa bàn còn có nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt phân tán.
Bên cạnh đó, nhiều công trình nước ở địa bàn miền núi qua thời gian sử dụng, qua mưa bão, sạt lở… đã bị hư hỏng thêm theo từng năm dẫn đến nhu cầu cần có nước sinh hoạt để sử dụng của người dân càng lớn hơn.
Trong điều kiện cuộc sống của đồng bào các DTTS và miền núi ở Nghệ An còn đối mặt với nhiều khó khăn từ địa hình, thổ nhưỡng, thiên tai dịch bệnh, biến đổi khí hậu với diễn biến bất thường…, khiến cho đời sống dân sinh của đồng bào ở những địa bàn này vẫn phải đối mặt với những thiếu thốn. Cùng với thiếu nhà ở, thiếu đất sản xuất… thì việc thiếu nước cũng đang đẩy người dân thêm khốn khổ hơn. Hy vọng, cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, nội dung 4, Dự án 1, Chương trình 1719 hỗ trợ nước sinh hoạt sớm được triển khai nhanh chóng nhằm cải thiện chất lượng sống của người dân xứ Nghệ.
