Áo dài đã chuẩn mực

Cùng với áo dài Ngân An, áo dài Đức Hùng đã đem đến cho Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội những sắc màu đặc biệt...

Khi làm bộ sưu tập Đất rồng thiêng, tôi không chủ định làm cho Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội mà chỉ làm vì tình yêu với Hà Nội. Nhưng sau khi được mời sang Nhật Bản tháng 9.2009, biểu diễn tại 3 thành phố, lúc đó bộ sưu tập chỉ có 50 bộ, được đón nhận nồng nhiệt, tôi mới nảy ra ý định phát triển bộ sưu tập. Tôi không bao giờ nghĩ mình là nhà thiết kế áo dài mà chỉ là người sưu tập, tôn vinh và gìn giữ hình ảnh tà áo dài, vì bản thân áo dài đã chuẩn mực. Đôi khi tôi có cảm giác, thêm vào thì thừa, bỏ ra thì thiếu.

Qua mỗi giai đoạn lịch sử, áo dài cũng có sự chuyển mình, như áo dài cổ thuyền của Trần Lệ Xuân hay áo không cổ, trần vai của thập niên 1970 mà một thời gian người Hà Nội rất thích...

Để thiết kế áo dài, tất nhiên mình cũng phải hiểu biết xu hướng thế nào, nhưng đó chỉ là tham khảo. Một khi đã có ý tưởng, thì các tác phẩm ít nhiều mang tính ước lệ. Mặc dù qua thăng trầm, cọ xát xã hội, hội nhập quốc tế, chúng ta nâng tà áo dài lên một tầm nào đó cho tương xứng với sự hội nhập thời trang thế giới, như chất liệu, kỹ thuật (tinh xảo các nghề thủ công truyền thống Việt Nam: kết cườm, thêu ren, vẽ...), trang trí lên tà áo, nhưng vẫn phải giữ được hình ảnh của tà áo dài. Tôi cho rằng, phải giữ được hình ảnh thật ổn định về tà áo dài Việt Nam.

Nhưng áo dài trình diễn trên sân khấu và áo dài mặc trong đời thường hẳn không giống nhau. Áo dài lễ hội và áo dài trên sàn catwalk cũng khác nhau?

Đúng là trong trình diễn, người xem không thích xem một cái gì đó quá đời, quá dân dã, mà phải là cái để người ta ngắm nhìn. Chẳng hạn, bình thường bông hoa vốn nhỏ, nhưng khi vào bộ thiết kế của tôi, bông hoa được phóng to lên, màu nó phải nét hơn, màu cánh sen mạnh lên... Đấy là tính ước lệ, bắt buộc phải có trong bộ sưu tập mang tính trình diễn.

Nghệ thuật phải tự nhiên, tôi không bó gọn, trói buộc cảm xúc và ý tưởng. Có khoảng trống giữa các nhà sáng tạo nghệ thuật và công chúng thưởng thức. Nhưng khi xem trình diễn bộ sưu tập của tôi, người ta nhận ra ngay đó không phải là áo dài Sài Gòn, mà rất Bắc, rất Hà Nội.

Cụ thể, “chất” Hà Nội trong các tà áo dài của anh thể hiện ở những điểm nào?

Thứ nhất, chất Hà Nội được thể hiện về mặt chất liệu, chủ yếu sử dụng chất liệu tơ tằm. Thứ hai, đó là màu sắc. Tôi quan điểm áo dài là trang phục lễ hội và tôi chọn những màu hoàn toàn thiên nhiên, tươi tắn. Có một màu rất Hà Nội, đó là màu tím của violet. Một số nhà thiết kế áo dài cho các lễ hội thường sử dụng màu quá trầm, tôi không phán xét, nhưng tôi nghĩ nên học các nước có truyền thống về lễ hội như Nhật Bản, Trung Quốc, Brazil. Bản thân màu sắc phải biết nói, sau đó mới đến họa tiết.

Có ý kiến cho rằng, tà áo dài Việt Nam hiện nay bị cách điệu quá nhiều?

Theo tôi, không được cách điệu áo dài, cũng như Trung Quốc không cách điệu sườn xám, kimono của Nhật Bản, hanbok của Hàn Quốc cũng không cách điệu. Nói chính xác, họ cũng có cách điệu nhưng đó là một mảng riêng, còn áo truyền thống thì không bao giờ họ cách điệu. Ví dụ, đã là áo dài Việt Nam phải rất nhẹ nhàng, gió tự nhiên cũng có thể bay lên. Tà áo dài trĩu nặng không phải là tà áo dài Việt Nam.

Vậy theo anh, áo dài Việt Nam là...

Chúng ta phải giữ được hồn áo dài Việt Nam bằng màu sắc lễ hội, chất liệu mềm nhẹ. Người may phải tạo sự nhẹ nhàng, thướt tha, bay bổng, trẻ trung, lịch lãm. Còn người mẫu, kể cả khi chụp ảnh cũng phải cười rạng rỡ. Thế mới là áo dài.

Xin cám ơn anh!