Lấy người bị bạo lực gia đình là trung tâm

Rà soát kỹ một số hành vi bạo lực gia đình

Tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, sáng nay, 8.9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đại biểu thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).

Báo cáo một số vấn đề lớn về tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, về hành vi bạo lực gia đình (Điều 3), một số ý kiến ĐBQH đề nghị khoản 1 quy định khái quát thành các nhóm hành vi bạo lực gia đình. Có một số ý kiến góp ý về nội dung của một số điểm quy định về hành vi bạo lực gia đình.

Nhiều ý kiến ĐBQH nhất trí với quy định tại khoản 2, tuy nhiên đề nghị rà soát kỹ, bởi một số hành vi bạo lực gia đình quy định tại khoản 1 không áp dụng được đối với đối tượng được mở rộng quy định tại khoản 2. Có ý kiến đề nghị bỏ khoản này; có ý kiến đề nghị bỏ đối tượng áp dụng là người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng; có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng là “người tình” của vợ, chồng đã ly hôn và con riêng của vợ, chồng hoặc của người đang chung sống với nhau như vợ chồng, con riêng của người đã ly hôn.

Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, trong thực tế có nhiều trường hợp nam, nữ không hoặc chưa kết hôn nhưng vẫn sống với nhau như vợ chồng, hoặc có trường hợp vợ chồng tuy đã ly hôn, mối quan hệ giữa họ không là quan hệ gia đình theo Luật Hôn nhân và gia đình song là mối quan hệ rất đặc thù dễ nảy sinh các tương tác, tiếp xúc trong cuộc sống, từ đó gia tăng nguy cơ xảy ra hành vi bạo lực. Ngoài ra, còn có nhiều vụ việc bạo lực gia đình liên quan đến thành viên gia đình của người đã ly hôn hoặc người chung sống với nhau như vợ chồng. Xuất phát từ nguyên tắc phòng, chống bạo lực gia đình “lấy người bị bạo lực gia đình là trung tâm” thì mọi hành vi bạo lực xuất phát từ mối quan hệ gia đình giữa những đối tượng này và giữa những đối tượng này với người thân của hai bên cũng cần thiết phải áp dụng quy định của Luật để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị bạo lực gia đình; xử lý nghiêm người có hành vi bạo lực gia đình.

Do vậy, trên cơ sở nghiên cứu và tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Thường trực Ủy ban Xã hội chỉnh lý dự thảo Luật như thể hiện tại khoản 2 Điều 3 và giao Chính phủ quy định chi tiết khoản này.

Cần quy định rõ hơn khái niệm về bạo lực gia đình

Đa số ĐBQH cơ bản nhất trí với những nội dung trong dự thảo Luật và đánh giá cao những tiếp thu, chỉnh lý của Ban soạn thảo đối với dự thảo Luật lần này.

Liên quan đến khái niệm “bạo lực gia đình”, ĐBQH Nguyễn Minh Đức (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, tại khoản 1, Điều 2 về giải thích từ ngữ, dự thảo Luật quy định khái niệm về bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.

Theo đại biểu, nếu so sánh với toàn bộ các quy định tại Điều 3 về hành vi bạo lực gia đình, có rất nhiều hành vi bao gồm cả những hành vi sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực để gây tổn hại đến về cả thể chất, tinh thần, làm sang chấn tâm lý của các thành viên trong gia đình. Do vậy, nếu chỉ quy định khái niệm như dự thảo Luật là chưa rõ. Đại biểu đề nghị, cần quy định rõ hơn khái niệm về bạo lực gia đình theo hướng bao hàm trọn vẹn, toàn bộ những hành vi được quy định trong Điều 3; đồng thời phải bảo đảm thống nhất với tất cả các hành vi quy định trong Bộ luật Hình sự về những tội danh tội hành hạ, ngược đãi cha mẹ, vợ chồng, con cái, ông bà, tội làm nhục người khác…

Bày tỏ sự tán thành khi dự thảo Luật bổ sung quy định Chủ tịch UBND cấp xã nơi xảy ra vụ việc bạo lực gia đình quyết định áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc khi có căn cứ hành vi bạo lực gia đình đe dọa tính mạng của người bị bạo lực gia đình trừ trường hợp người bị bạo lực gia đình từ chối, ĐBQH Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) nhấn mạnh, việc quy định như dự thảo có ý nghĩa rất quan trọng, kịp thời chấm dứt, khắc phục các hậu quả về bạo lực gia đình.

Điều 3 dự thảo Luật quy định về việc “cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính”. Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị, cần rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng quy định này để bảo đảm thống nhất với quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình về quyền và nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục con cái của cha mẹ. Bên cạnh đó, cũng phải làm rõ khái niệm như thế nào là lao động quá sức, học tập quá sức và hậu quả của việc ép buộc này cụ thể như thế nào để tránh chồng chéo với các Luật hiện hành.