Thiên tai bất thường từ đầu năm
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Lê Minh Hoan cho biết, năm 2021, "mặc dù các quốc gia đã rất nỗ lực phòng, chống song thiên tai đã làm 16.000 người chết, mất tích, tổng thiệt về kinh tế trên 340 tỷ USD và tác động đến mọi mặt của đơi sống, kinh tế-xã hội của nhiều quốc gia, khu vực".
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng, doanh nghiệp, đặc biệt là chính quyền cơ sở, công tác phòng, chống thiên tai đã đạt được nhiều kết quả, giảm thiểu thiệt hại ở mức thấp nhất về người và tài sản trong năm 2021 (108 người chết, mất tích; thiệt hại vật chất 5.200 tỷ đồng), thiệt hại thấp nhất trong những năm gần đây.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, thiên tai tuy không diễn ra dồn dập và khốc liệt như năm 2020, nhưng vẫn diễn biến phức tạp, bất thường ngay trong những tháng đầu năm 2022 với mưa lũ lớn trái mùa kèm theo dông lốc trên diện rộng cuối tháng 3 đầu tháng 4 tại các tỉnh miền Trung; rét lịch sử cuối tháng 2 ở khu vực miền núi phía bắc; động đất gia tăng cả về cường độ và tần suất tại huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum; bên cạnh ảnh hưởng của dịch Covid-19 tác động không nhỏ đến các hoạt động phòng chống thiên tai.
Trình bày báo cáo tóm tắt tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Trưởng ban cho biết thêm, những tháng đầu năm 2022, thiên tai tại nước ta đã cho thấy những diễn biến phức tạp, dị thường, điển hình như đợt rét đậm, rét hại kéo dài từ ngày 19-24.2 tại các tỉnh miền Bắc đã khiến nhiệt độ giảm sâu, có nơi nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 0 độ C như tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn) nhiệt độ xuống tới -1,4 độ C. Đây là đợt không khí lạnh mạnh nhất trong 40 năm so với cùng thời kỳ. Đặc biệt là đợt mưa lũ lớn bất thường, trái quy luật ngay giữa mùa khô, kèm theo dông lốc, sóng lớn từ ngày 30.3-2.4 tại các tỉnh từ Quảng Bình đến Khánh Hòa với tổng lượng mưa từ 200-600 mm, trong đó có nơi mưa đặc biệt lớn như tại Khe Tre (Thừa Thiên Huế) 835 mm (là đợt mưa là kỷ lục trong 60 năm so với cùng thời kỳ).
Sớm hoàn thiện bản đồ phân vùng rủi ro thiên tai
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chỉ rõ, công tác PCTT-TKCN vẫn còn không ít những tồn tại, hạn chế.
Thứ nhất, công tác dự báo thiên tai tuy đã có nhiều cố gắng nhưng chưa thực sự đáp ứng yêu cầu, chất lượng các bản tin dự báo cần tiếp tục được nâng cao hơn nữa. “Đợt mưa lũ trái quy luật ngay trong thời gian mùa khô ở các tỉnh Nam Trung Bộ vừa qua, nếu chúng ta có thể dự báo, cảnh báo sớm hơn, chính xác hơn, chắc chắn thiệt hại về tài sản của nhân dân đã được giảm nhẹ hơn”.
Thứ hai, phương tiện trang thiết bị, công cụ, vật tư phục vụ công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn vừa thiếu về số lượng, vừa chưa phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng, dẫn tới những bị động trong ứng phó, cứu hộ cứu nạn.
Thứ ba, công tác hỗ trợ, triển khai khắc phục hậu quả thiên tai còn bất cập, thủ tục rườm rà gây chậm trễ, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra. Nhiều đợt thiên tai, sau cả tháng Ban chỉ đạo mới tổng hợp đề xuất hỗ trợ; việc đầu tư khắc phục hậu quả thiên tai không dứt điểm.
Thứ tư, công tác vận hành liên hồ chứa trên các hệ thống sông, đặc biệt tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên còn nhiều bất cập. Quy trình này cần xem xét lại, tránh trường hợp phân cho các địa phương, các địa phương lại giao cho chủ hồ… Sự phối hợp giữa các cơ quan khi xả lũ nếu phối hợp không tốt sẽ rất nguy hiểm, người dân không kịp ứng phó.
Về nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương cần đổi mới, nâng cao năng lực công tác theo dõi, giám sát, dự báo, cảnh báo thiên tai.
Đồng thời, cần sớm hoàn thành việc xây dựng bản đồ phân vùng rủi ro thiên tai; đẩy mạnh xã hội hóa trong việc lắp đặt hệ thống theo dõi, giám sát thiên tai chuyên dùng
Khẳng định phương châm phòng là chính, chỉ đạo từ sớm, từ xa, Phó Thủ tướng yêu cầu cần triển khai ngay công tác kiểm tra, rà soát phương án, kế hoạch phòng, chống thiên tai trên cả nước.
"Khi tình huống thiên tai, sự cố xảy ra, phải phản ứng nhanh chóng, kịp thời, chính xác của cả hệ thống từ trung ương đến địa phương", Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, nâng cao năng lực của cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp. Cùng với đó, là phải củng cố lực lượng xung kích phòng chống thiên tai tại cơ sở.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu phải rà soát, hoàn thiện pháp luật, xây dựng các chính sách xã hội hóa để động viên, khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, người dân vào công tác phòng, chống thiên tai.
Đồng thời, yêu cầu NN-PTNT chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan khẩn trương hoàn thiện dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành ngay đầu tháng 5.2022.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
