Nhằm cùng doanh nghiệp giải quyết khó khăn về vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, mới đây VietinBank có chương trình dành 10.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp trong câu lạc bộ CEO Club của TP Hồ Chí Minh. HDBank cũng cho biết đang triển khai gói tín dụng 1.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất 8%/năm cho doanh nghiệp thủy sản, nông sản, cho vay tín dụng cà phê… Đáng chú ý, những sản phẩm này không chỉ áp dụng cho doanh nghiệp vay lần đầu mà cho cả doanh nghiệp đang còn nợ xấu. Theo đó, trường hợp các doanh nghiệp không có tài sản thế chấp vì đã thế chấp trước đó, nếu xét thấy dự án kinh doanh sản xuất khả thi, các ngân hàng vẫn đồng ý cho vay mới bằng hình thức tín chấp. Tuy nhiên, lãnh đạo hai ngân hàng này đều khẳng định, dù cho doanh nghiệp vay với hình thức tín chấp nhưng chắc chắn họ rất thận trọng vì không muốn làm gánh nặng nợ xấu trầm trọng hơn.
Nếm trải vị đắng của nợ xấu trong những năm qua, hầu hết các ngân hàng đang chặt tay hơn bao giờ hết với cho vay tín chấp. Trước đây, rất nhiều ngân hàng sẵn sàng cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu được vay tín chấp (bởi doanh nghiệp xuất khẩu thường quay vòng vốn rất nhanh, và hoạt động hiệu quả do tình hình xuất khẩu tốt). Nhưng nay, hai từ tín chấp chỉ được dùng cho các khoản vay đối với doanh nghiệp có uy tín, tức xếp hạng tín dụng vào dạng cao nhất, không có nợ quá hạn mới được vay. Hạn mức vay cũng dè dặt hơn trước do ngân hàng vẫn lo ngại các khoản vay này sẽ trở thành nợ xấu. Các khoản vay có tài sản thế chấp, nếu không đòi được nợ, ngân hàng sẽ xử lý tài sản đảm bảo. Vay tín chấp thì không có tài sản nên không đòi được nợ cũng không thể làm gì khác ngoài chuyện trích lập dự phòng, và khoản tiền đó xem như đã mất.
Theo Phó tổng giám đốc Maritime Bank Trần Xuân Quảng, những doanh nghiệp có năng lực tài chính ổn định, kế hoạch kinh doanh khả thi thì đều tiếp cận nguồn vốn khá dễ dàng. Ngay tại Maritime Bank có nhiều gói tín dụng với lãi suất ưu đãi, thủ tục giải ngân nhanh chóng nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Đối với các doanh nghiệp có vướng mắc trong tiếp cận vốn thì có thể là chính các doanh nghiệp cũng đang gặp khó khăn trong kinh doanh do khả năng cạnh tranh hạn chế, lượng hàng tồn kho nhiều, công nợ cao, sử dụng vốn sai mục đích… Những khó khăn này xuất phát từ năng lực của bản thân doanh nghiệp. Vì thế, việc các ngân hàng không dám mạo hiểm với đồng vốn của mình và khép dần cánh cửa vay tín chấp là điều dễ hiểu.
Sự thận trọng của các ngân hàng cũng được dự đoán là sẽ tiếp tục trong năm 2014 khi mà họ phải cùng lúc gánh hai nhiệm vụ nặng nề là xử lý nợ xấu và tái cơ cấu lại ngân hàng về cả quản trị, tài chính…
