Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy khoa học công nghệ làm trọng tâm

- Thứ Ba, 14/02/2023, 17:19 - Chia sẻ

TS Hà Minh Hiệp cho rằng, Việt Nam cần có sự chuyển đổi mạnh về chiến lược để tăng trưởng năng suất dựa trên đổi mới sáng tạo và tăng TFP. Điều này chỉ có thể đạt được khi phát triển đồng bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy khoa học và công nghệ làm trọng tâm.

Theo TS. Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Phụ trách Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL), thời gian qua, mặc dù đã đạt được một số kết quả khả quan trong nâng cao năng suất, song Việt Nam vẫn là nước có mức năng suất lao động thấp so với các quốc gia khác trong khu vực.

Với mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, theo tính toán của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam cần duy trì đà tăng trưởng kinh tế ở mức 7% và yếu tố tiên quyết vẫn là duy trì, tăng trưởng về năng suất dựa trên đổi mới sáng tạo.

Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy khoa học công nghệ làm trọng tâm -0
TS Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Phụ trách Tổng cục TCĐLCL

Để đạt được mục tiêu tăng năng suất, Việt Nam cần chú trọng tới các giải pháp nhằm phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trong đó lấy khoa học và công nghệ làm trọng tâm.

Giải pháp đầu tiên được TS. Hà Minh Hiệp đề cập đó là phát triển hơn nữa nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong bối cảnh mới, để doanh nghiệp có thể đổi mới sáng tạo, rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ giỏi kỹ năng nghề mà cần hiểu biết về công cụ năng suất, góp phần tạo ra nhiều ý tưởng, công nghệ và thương mại hóa công nghệ.

Cần khuyến khích sự gắn kết đào tạo với việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới phương thức dạy và học, đồng thời đầu tư cho hạ tầng giáo dục, đặc biệt là giáo dục dạy nghề và đại học cũng như công nghệ thông tin, truyền thông.

Hai là, tăng khả năng hấp thụ công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực tư nhân. Trong đó, cần đưa ra các chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ. Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI để từ đó tăng cường chuyển giao công nghệ và tăng hiệu ứng lan tỏa công nghệ.

Ba là, phát triển thị trường khoa học công nghệ ở Việt Nam. Mặc dù có nhu cầu lớn trong thị trường khoa học và công nghệ, song doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn cung cấp giải pháp chất lượng cao. Thị trường khoa học và công nghệ còn yếu và thiếu, dẫn tới tình trạng doanh nghiệp khó tiếp cận công nghệ tiên tiến, hoạt động đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ còn hạn chế.

Thị trường khoa học và công nghệ đặc biệt là công nghệ số còn nhiều vướng mắc, chưa gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng với nhu cầu sản xuất, kinh doanh. Chính vì thế, cần có các cơ chế chính sách để tạo điều kiện cho thị trường này phát triển hơn nữa ở Việt Nam.

Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy khoa học công nghệ làm trọng tâm -0
Cần tăng cường năng lực hấp thu công nghệ của doanh nghiệp Việt Nam. Ảnh minh hoạ

Bốn là, đồng bộ hóa, nâng cao năng lực thực thi chính sách về năng suất và đổi mới sáng tạo. Trong giai đoạn tới, Việt Nam cần rà soát các văn bản pháp quy liên quan tới năng suất và đổi mới sáng tạo để có sự thống nhất về mặt chính sách, loại bỏ các chính sách trùng lắp, không phù hợp, thiếu hiệu quả, từ đó có lộ trình sửa đổi, bổ sung để tháo gỡ các khó khăn, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa phát huy đổi mới sáng tạo. “Việc nâng cao năng lực thực thi chính sách cần được thực hiện đồng bộ cả ở cấp trung ương và địa phương. Các quy định, chính sách cần có sự hài hòa với các thông lệ quốc tế nhằm giảm thiểu những yếu tố rủi ro, thiếu hiệu quả và các rào cản thị trường”, TS Hiệp cho hay.

Phong Lâm
#