Dang dở dự án nhà máy xi măng hơn 4.000 tỷ đồng

Dự án dang dở, dân bức xúc

Công trình được khởi công vào tháng 3.2009 do Công ty CP Đầu tư xi măng Nam Đông - Việt Song Long làm chủ đầu tư, doanh nghiệp cam kết sẽ hoàn thành và cho ra lò sản phẩm xi măng đầu tiên vào năm 2011. Theo quy hoạch, diện tích nhà máy là 31,2ha, khu nhà điều hành 3,4ha, khu mỏ đá vôi - đất sét 488ha, khu mỏ Limonite 51,12ha và khu mỏ Pozzlan 10ha. Khu vực đặt nhà máy được xác định có nguồn nguyên liệu rất lớn từ mỏ đá vôi (185 tấn), đáp ứng nhu cầu khai thác 50 năm, cho ra lò 1,8 triệu tấn xi măng/năm.

Thế nhưng, chỉ sau một thời gian ngắn xây dựng khu nhà điều hành thì dự án dừng không thi công. Theo chỉ dẫn người dân xã Thượng Quảng, chúng tôi tìm đến khu nhà điều hành và vùng quy hoạch quanh dự án. Khu nhà điều hành hai tầng với khung cảnh ngổn ngang, hoang tàn, không một bóng người đang xuống cấp theo thời gian. Bên trong khuôn viên cây cối mọc um tùm, trâu bò thoải mái đi lại.

Ông Lê Hiến - một người dân bàn giao 4ha đất cho dự án cho biết, thời điểm bàn giao đất để thực hiện dự án rất vui vì nghĩ rằng khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ tốt cho địa phương, con em có việc làm ổn định, có thu nhập. Thế nhưng, một thời gian dài dự án đình trệ, nhà điều hành xuống cấp, người dân rất buồn. Trước tình cảnh đó, người dân đã tận dụng đất trong khuôn viên dự án để trồng cỏ cho bò và những loài cây ngắn ngày khác.

Thống kê của UBND xã Thượng Quảng, có khoảng 40 hộ dân được chính quyền vận động nhường đất cho dự án. Những ngày đầu, người dân vui mừng khi có một dự án lớn, mở ra cơ hội việc làm cho người dân trong vùng. Nhưng từ ngày dự án ngừng triển khai, người dân và chính quyền rất bức xúc. Tại các cuộc họp, tiếp xúc cử tri, chính quyền đã đề nghị với các cấp có thẩm quyền tìm cách tháo gỡ, đưa ra phương án cụ thể rõ ràng để người dân biết. Nếu dự án không triển khai phải trả lại đất để người dân canh tác.

Theo UBND huyện Nam Đông, sau khi tỉnh có chủ trương cho xây dựng dự án nhà máy xi măng Nam Đông, huyện đã tiến hành công tác giải phóng mặt bằng, di dời các hộ dân để bàn giao mặt bằng. Sau đó, chủ đầu tư đã tiến hành xây dựng khu nhà hành chính điều hành. Tuy nhiên đến năm 2011, huyện thấy dự án không tiếp tục thực hiện các hạng mục công trình như đã cam kết. Đến thời điểm dừng triển khai, chủ đầu tư đã bỏ ra khoảng 150 tỷ đồng cho những hoạt động như khai thác, thăm dò trữ lượng, xây dựng nhà hành chính điều hành…

Sẽ kiểm tra, rà soát lại

UBND huyện Nam Đông đã nhiều lần kiến nghị với UBND tỉnh và Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thừa Thiên Huế có giải pháp đối với dự án này. Nếu không đầu tư phải có hướng xử lý để huyện có kế hoạch sử dụng quỹ đất, tránh lãng phí tài nguyên đất đai trên địa bàn.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thừa Thiên Huế, dự án Nhà máy xi măng Nam Đông sau khi được cấp phép chủ đầu tư đã thực hiện việc giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng như tòa nhà hành chính. Sau đó, dự án chậm tiến độ nên đơn vị có đơn đề nghị gia hạn vào tháng 5.2010 và được UBND tỉnh đồng ý. Tuy nhiên, đến ngày 3.4.2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành công văn về việc rà soát, điều chỉnh tiến độ các dự án xi măng theo quy hoạch. Trong đó, dự án Nhà máy xi măng Nam Đông được giãn tiến độ sang giai đoạn sau năm 2015.

Đến ngày 28.8.2014, Thủ tướng ban hành Công văn 1592/TTg-KTN về việc rà soát các dự án đầu tư xây dựng nhà máy xi măng trong quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng Việt Nam, theo đó hoãn triển khai dự án Nhà máy xi măng Nam Đông.

Đến năm 2019, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã có Tờ trình 1072/TTr-UBND gửi Thủ tướng về việc đề nghị tiếp tục thực hiện đầu tư dự án Nhà máy xi măng Nam Đông. Đồng thời trong chuyến làm việc với tỉnh vào giữa năm 2019, Thủ tướng ban hành Thông báo kết luận 212/TB-VPCP. 

Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thừa Thiên Huế Lê Việt Cường cho hay, theo Thông báo kết luận 212/TB-VPCP thì để dự án Nhà máy xi măng Nam Đông được xem xét tiếp tục triển khai thì phải được rà soát tiến độ, lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính, công nghệ và bảo đảm các điều kiện cần thiết khác. Hiện, Sở và các cơ quan chức năng liên quan tiến hành kiểm tra, rà soát, khi có kết quả sẽ báo cáo lên UBND tỉnh để trình Thủ tướng xem xét.