Hệ thống hóa toàn diện các quy định về Hội thẩm nhân dân

Hội thẩm nhân dân (HTND) là một chủ thể cơ bản, thành tố quan trọng trong nền tư pháp với định hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Qua thực tế giám sát tại địa phương, những trăn trở và giải pháp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của chế định này tiếp tục được Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh chuyển tải tới diễn đàn Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV.

Điều kiện làm việc, chế độ chính sách chưa tương xứng

Ngay trước thềm kỳ họp, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật trong hoạt động tham gia xét xử của HTND hai cấp trên địa bàn. Kết quả giám sát đã chỉ rõ những kết quả đáng ghi nhận, nổi bật là tinh thần trách nhiệm trong tham gia nghiên cứu hồ sơ vụ án ngay sau khi có quyết định phân công; luôn có sự trao đổi, cùng Thẩm phán nghiên cứu để giải quyết những vấn đề còn vướng mắc, mâu thuẫn.

Trong thời gian từ đầu nhiệm kỳ đến 31.3.2024, Hội thẩm TAND tỉnh tham gia xét xử hơn 1.841 vụ việc và đã cùng Thẩm phán đưa ra các phán quyết đúng pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Mặc dù vậy, hoạt động của HTND tại địa phương cũng cho thấy còn những hạn chế, vướng mắc. Trong đó, việc tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ xét xử cho Hội thẩm thực hiện chưa thống nhất trên phạm vi cả nước; chưa xây dựng được bộ tài liệu tập huấn nghiệp vụ xét xử chuyên sâu, thống nhất; thời gian tập huấn còn ngắn ngày…

Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu thảo luận về Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) - ảnh: L. Hiển
Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu thảo luận về Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi). Ảnh: L. Hiển

Về các điều kiện bảo đảm hoạt động khác, kết quả giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho thấy, chế độ đối với HTND rất thấp. Hiện, HTND chỉ có chế độ bồi dưỡng phiên tòa với mức 90.000 đồng/ngày (nghiên cứu hồ sơ hoặc xét xử). Về Đoàn Hội thẩm, đây chỉ là tổ chức tự quản của các Hội thẩm, không phải là cơ quan Nhà nước hay một tổ chức hội theo quy định. Ngoài trang phục được cấp, chế độ cho Hội thẩm theo quy định, Đoàn Hội thẩm không có bất cứ nguồn kinh phí nào để phục vụ các hoạt động...

Cần quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm, chế độ, quyền lợi 

Từ thực tế được chỉ ra trong quá trình giám sát, tại phiên thảo luận hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Hà tiếp tục đề cập rõ thêm một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến tổ chức, hoạt động của chế định HTND. Cụ thể, hệ thống quy phạm pháp luật về HTND chưa đồng bộ; quy định về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, hoạt động của HTND hiện phân tán ở nhiều văn bản khác nhau; việc xử lý trong trường hợp HTND từ chối tham gia xét xử mà không có lý do chính đáng hoặc tự ý vắng mặt đột xuất dẫn đến phiên tòa bị hoãn cũng chưa có những quy định cụ thể…

Yêu cầu phải có những quy định rõ ràng hơn, gắn với hệ thống hóa toàn diện các quy định về Hội thẩm trong các văn bản pháp luật hiện hành, phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 là hết sức cần thiết. Đại biểu đánh giá, việc dự thảo Luật (sửa đổi) đã được tiếp thu, chỉnh lý, cập nhật nhiều nội dung; nhất là các quy định về tiêu chuẩn, trách nhiệm, độ tuổi, chế độ, chính sách; công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho HTND... sẽ tạo điều kiện quan trọng tiếp tục nâng cao vai trò vị thế, hiệu quả hoạt động của HTND.

Về mặt quản lý, qua nghiên cứu Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu bày tỏ tán thành rất cao với đề nghị không giao Hội đồng nhân dân (HĐND) quản lý HTND. Tuy nhiên, cần quy định rõ trách nhiệm của HĐND trong phối hợp quản lý, giám sát hoạt động, hỗ trợ kinh phí, cơ sở vật chất cho HTND. Vì HĐND bầu ra Đoàn Hội thẩm thì phải có chế tài ràng buộc trách nhiệm phối hợp quản lý, giám sát, cung cấp thông tin tình hình chất lượng hoạt động của các HTND do mình bầu ra.

Quốc hội và Cử tri

 Để người có năng lực tiếp tục cống hiến
Quốc hội và Cử tri

Để người có năng lực tiếp tục cống hiến

Ngày 18.4, tiếp tục chương trình hoạt động chuẩn bị cho Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc cùng Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng đã có buổi tiếp xúc cử tri tại Phường 4, TP. Đà Lạt.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Quốc hội và Cử tri

Tháo gỡ vướng mắc, tạo sự thông thoáng, năng động cho doanh nghiệp

Cho ý kiến với dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp tại Phiên họp thứ 44, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật, bảo đảm các quy định sẽ giải quyết, tháo gỡ được các khó khăn, vướng mắc hiện nay; bao quát những vấn đề mới, bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế tư nhân trong mối quan hệ với đầu tư vốn của nhà nước và các yêu cầu trong tình hình mới.

ĐBQH thành phố Hà Nội giải đáp nhiều vấn đề cử tri quan tâm
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

ĐBQH thành phố Hà Nội giải đáp nhiều vấn đề cử tri quan tâm

Sáng 11.4, các ĐBQH thành phố Hà Nội thuộc Đơn vị bầu cử số 9 đã tiếp xúc cử tri các huyện Phú Xuyên, Thường Tín, Ứng Hòa, Mỹ Đức Tiếp trước Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Trụ sở HĐND - UBND huyện Phú Xuyên, kết nối trực tuyến tới các điểm cầu tại huyện Thường Tín, Ứng Hòa và Mỹ Đức.

Hà Nội: Cử tri ủng hộ chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy của Trung ương
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Hà Nội: Cử tri ủng hộ chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy của Trung ương

Tại hội nghị tiếp xúc của ĐBQH thành phố Hà Nội diễn ra mới đây, cử tri thị xã Sơn Tây và các huyện Phúc Thọ, Ba Vì, Đan Phượng bày tỏ đồng tình, ủng hộ rất cao chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy của Trung ương. Đồng thời, mong muốn được tham gia đóng góp ý kiến, đề xuất các giải pháp để quá trình sáp nhập diễn ra được thuận lợi, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn từng vùng, địa phương.  

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV

Chiều 17.4, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài đã tiếp xúc cử tri huyện Gia Lâm, quận Hoàng Mai trước Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV. Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến từ đầu cầu chính tại trụ sở HĐND - UBND quận Hoàng Mai kết nối với huyện Gia Lâm.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Tăng trưởng trên 8% và đường dây 500kV mạch 3

Tại Nghị quyết 77/NQ-CP về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3.2025 và Hội nghị trực tuyến với các địa phương, Chính phủ kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm nay dù nhận định tình hình thế giới có thể tiếp tục biến động lớn, chiến tranh thương mại lan rộng; ở trong nước thì khó khăn và thách thức nhiều hơn thuận lợi. Điều này gợi liên tưởng tới dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên).

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu
Quốc hội và Cử tri

Khơi thông điểm nghẽn, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo động lực để Hải Phòng phát triển

Việc ban hành dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng là hết sức cần thiết để khơi thông các điểm “nghẽn”, tạo đột phá, có sức lan tỏa lớn trong vùng đồng bằng sông Hồng và đóng góp lớn hơn vào tốc độ tăng trưởng kinh tế của cả nước. Đây là nhận định của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến với nội dung này tại Phiên họp thứ 44.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Chính sách và cuộc sống

Đích đến là phục vụ Nhân dân tốt hơn

Cần lưu ý khắc phục cả 2 khuynh hướng: một là, sáp nhập các xã, phường quá rộng như một "cấp huyện thu nhỏ" dẫn đến không quán xuyến được địa bàn, không chủ động phục vụ được Nhân dân, dẫn đến biến chủ trương không tổ chức cấp huyện thành không tổ chức cấp xã. Hai là, sáp nhập các xã, phường quá nhỏ, dẫn đến hạn chế về không gian, dư địa phát triển, đầu mối nhiều hơn dẫn đến cồng kềnh, kém hiệu quả.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Doanh nghiệp phải tiên phong, dẫn dắt chuyển đổi số

Các doanh nghiệp nhà nước phải phát triển, tăng trưởng, ngày càng lớn mạnh, trưởng thành, trên cơ sở thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tăng năng suất lao động; vừa phát triển cho chính mình, vừa góp phần vào sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Cần đặt chính sách về nguồn nhân lực là ưu tiên hàng đầu
Chính trị

Cần đặt chính sách về nguồn nhân lực là ưu tiên hàng đầu

Nhấn mạnh, đối với phát triển khoa học và công nghệ, thì chính sách về nguồn nhân lực là vấn đề phải ưu tiên hàng đầu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị, cần nghiên cứu, điều chỉnh đưa nội dung về nguồn nhân lực lên thứ tự ưu tiên trong hệ thống chính sách. Đồng thời, bổ sung trong dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo những nội hàm về thu hút nguồn nhân lực là Việt kiều và người nước ngoài.

Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khảo sát thực tế tại Trường Cao đẳng Dầu khí
Quốc hội và Cử tri

Đồng bộ các chính sách thu hút, phát triển nhân lực chất lượng cao

Thu hút nhân lực chất lượng cao được nhiều địa phương, đơn vị xác định là một trong những nhiệm vụ chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, còn nhiều khó khăn, thách thức trong việc phát triển và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.