Cùng chỉ tiêu nhưng khác thủ tục
Hiện, Luật Thú y và Luật An toàn thực phẩm đều quy định chỉ tiêu, giới hạn vi sinh vật gây hại trong thực phẩm cho người dùng. Tuy nhiên, mỗi luật lại quy định khác nhau, cụ thể giới hạn vi sinh vật này nếu ở Luật An toàn thực phẩm thì gọi là chỉ tiêu, giới hạn về an toàn thực phẩm; còn ở Luật Thú y thì gọi là giới hạn an toàn kiểm dịch thú y.
Việc chồng chéo này sẽ không có vấn đề cản trở nếu cơ chế kiểm tra cho chỉ tiêu này đối với sản phẩm động vật trên cạn, sản phẩm động vật thủy sản là giống nhau. Vậy nhưng, hiện cơ chế kiểm tra đối với sản phẩm động vật trên cạn, động vật thủy sản nếu áp dụng theo Luật An toàn thực phẩm thì sẽ thực hiện theo phương thức miễn kiểm tra, kiểm tra thông thường, kiểm tra giảm, kiểm tra chặt - tức là chỉ lấy mẫu kiểm tra đối với trường hợp kiểm tra chặt; các trường hợp khác chỉ kiểm tra hồ sơ do cơ quan hải quan thực hiện hoặc cơ quan kiểm tra chuyên ngành.
Còn nếu áp dụng theo Luật Thú y thì sản phẩm động vật trên cạn, sản phẩm động vật thủy sản phải thực hiện kiểm tra chặt có nghĩa là bắt buộc phải lấy mẫu tất cả các lô hàng - tức là không có trường hợp được miễn, giảm, kiểm tra thông thường.
Điều đáng nói, cá nhân, tổ chức cũng không có quyền lựa chọn thực hiện theo cơ chế của Luật An toàn thực phẩm mà tất cả các lô hàng sản phẩm động vật trên cạn, thủy sản nhập khẩu phải thực hiện cơ chế kiểm tra chặt theo Luật Thú y do các chỉ tiêu này vừa là chỉ tiêu an toàn thực phẩm vừa là chỉ tiêu giới hạn về thú y, kiểm dịch phải thực hiện theo cơ chế của Luật Thú y.
Từ thực tiễn này, đại diện nhiều doanh nghiệp đề nghị, cần phân định rõ những sản phẩm hàng hóa chỉ kiểm tra an toàn thực phẩm và những sản phẩm hàng hóa vừa kiểm tra an toàn thực phẩm vừa kiểm dịch. Những sản phẩm hàng hóa có chỉ tiêu lấy mẫu xét nghiệm kiểm dịch đồng nhất với chỉ tiêu kiểm tra an toàn thực phẩm thì thực hiện cơ chế kiểm tra an toàn thực phẩm theo Luật An toàn thực phẩm. Cụ thể, đối với thực phẩm là thức ăn cho người cần khuôn lại danh mục phải kiểm dịch đồng bộ với Luật An toàn thực phẩm, Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm.
Bên cạnh đó, cần thực hiện việc áp dụng dụng nguyên tắc quản lý rủi ro, phân luồng ưu tiên, lịch sử tuân thủ của cơ sở, công nhận lẫn nhau trong quản lý, kiểm dịch đối với hoạt động xuất, nhập khẩu động vật, sản phẩm động vật; hướng dẫn và phân biệt giữa kiểm dịch và kiểm tra an toàn thực phẩm; hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về cách thức kiểm tra (nhất là kiểm tra cảm quan, lấy mẫu xét nghiệm khi có nghi ngờ).
