6 lần “hỏi dân” và tiến trình dân chủ

Một cử tri Hàn Quốc bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý về cách thức xử lý của Chính phủ trong vụ chìm tàu Cheonan

Cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên diễn ra ngày 17.12.1962 để thông qua một bản Hiến pháp mới sau khi Tướng Park Chung-hee lật đổ Chính phủ cũ.

Sau thành công của cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên, cuộc trưng cầu dân ý thứ hai được tiến hành ngày 18.10.1969, nhằm gia hạn nhiệm kỳ của Tổng thống Park Chung-hee. Việc chấp nhận trưng cầu dân ý này đã phá vỡ giới hạn hai nhiệm kỳ theo quy định của Hiến pháp sau đó.

Ngày 21.11.1972, cùng với tình trạng thiết quân luật được tuyên bố nhằm chấm dứt cuộc biểu tình quần chúng, cuộc trưng cầu dân ý thứ ba được tổ chức để sửa đổi Hiến pháp mà sau đó đã trở thành Hiến pháp của nền Cộng hòa thứ tư.

Một cuộc trưng cầu dân ý nữa đã được tổ chức để củng cố quyền lực của Tổng thống Park và chính sách của ông. Đây là cuộc trưng cầu dân ý thứ tư, diễn ra vào ngày 12.2.1975.

Sau vụ ám sát Tổng thống Park vào ngày 26.10.1979, một cuộc đảo chính quân sự đẫm máu đã xảy ra ngày 12.12.1979, Tướng Chun Doo-hwan trở thành lãnh đạo mới của Hàn Quốc vào ngày 18.8.1980. Sau đó, Tướng Chun Doo-hwan tổ chức cuộc trưng cầu dân ý thứ năm để phê chuẩn Hiến pháp của nền Cộng hòa thứ năm vào ngày 22.10.1980.

Như vậy, cho tới năm 1980, Hàn Quốc đã trải qua 5 cuộc trưng cầu dân ý, hầu hết được tiến hành theo quy định khẩn cấp hoặc trong tình trạng thiết quân luật và tất cả đều dẫn đến việc tăng quyền hạn của Tổng thống. 5 cuộc trưng cầu dân ý này đều không phải là kết quả của sự phát triển dân chủ hay là biểu hiện của dân chủ trực tiếp. Đó chẳng qua là công cụ mà những người cầm quyền sử dụng để củng cố chế độ.

Phải đợi đến cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc gần đây nhất được tổ chức cuối năm 1987 nhằm thông qua Hiến pháp hiện hành của Hàn Quốc, khi đó, người dân Hàn mới thực sự thực thi quyền dân tự quyết.

Ngày 12.10.1987, Quốc hội đã thông qua dự thảo Hiến pháp, được sự chấp thuận của 93% cử tri tại cuộc trưng cầu dân ý cấp quốc gia tổ chức ngày 28.10.1987. Đây là cuộc trưng cầu dân ý thứ sáu của Hàn Quốc, xác nhận Hiến pháp của nền Cộng hòa thứ sáu, có hiệu lực từ ngày 25.2.1988, khi Tổng thống Roh Tae-Woo nhậm chức Tổng thống. Cuộc trưng cầu dân ý lần thứ sáu này có thể được xem như là sự kiện quan trọng trong lịch sử hiện đại của Hàn Quốc, cuộc trưng cầu dân ý bảo tồn thành quả của nền dân chủ mà qua bao khó khăn người dân Hàn Quốc mới có được.