4 chữ B cho chuyến thăm 4 ngày

Quốc kỳ Mỹ và Trung Quốc tại đồi Capiol hôm 18.1                                                   Nguồn: Reuters

1. Quan hệ cá nhân (Bonding buddies): Các mối quan hệ cá nhân thường rất có ý nghĩa trong quan hệ ngoại giao, thậm chí càng quan trọng hơn khi đó là quan hệ giữa hai người khổng lồ ở Thái Bình Dương cố gắng không đụng độ với nhau. Vậy Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào tạo cảm giác thoái mái cho nhau như thế nào sau 7 cuộc gặp thượng đỉnh (lần này là lần thứ 8)? Ngoài nụ cười, cái bắt tay thân mật, hai người đàn ông quyền lực nhất nước Mỹ và Trung Quốc có lẽ còn chia sẻ những lời nói, cử chỉ thân tình. Chẳng hạn họ sẽ xưng hô với nhau bằng tên riêng.

2. Nghi thức ngoại giao (Big protocol): Chuyến thăm chính thức gần đây nhất của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào tới Mỹ (năm 2006) đã gặp sự cố ngoại giao nghiêm trọng, khi một phiên dịch viên dịch nhầm quốc ca của Trung Quốc (tên chính thức là CHND Trung Hoa) thành quốc ca của “Cộng hòa Trung Hoa” (tên chính thức của Đài Loan). Như để “chuộc lỗi”, lần này Washington đã tổ chức lễ đón tiếp trọng thị và đầy đủ nhất dành cho Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Đích thân Phó tổng thống Mỹ Joe Biden đã đón Chủ tịch Hồ Cẩm Đào ngay khi nhà lãnh đạo Trung Quốc xuống máy bay và bước trên thảm đỏ tại Căn cứ Không quân Andrews, ngoại ô thủ đô Washington. Chủ tịch Trung Quốc sau đó được đưa tới Nhà Trắng tham dự một bữa tiệc riêng hiếm hoi do chính Tổng thống Obama chủ trì, với sự tham dự của Ngoại trưởng Hillary Clinton và cố vấn an ninh quốc gia Tom Donilon. Nhà Trắng cũng chu đáo chuẩn bị một quốc yến long trọng để thết đãi Chủ tịch Trung Quốc vào tối đầu tiên ông đặt chân đến Mỹ. Giới quan sát cho rằng, bữa yến tiệc này là minh chứng rõ ràng cho thấy sự trọng thị của Washington đối với Bắc Kinh bởi trong suốt hai năm cầm quyền qua, Tổng thống Obama mới chỉ tổ chức ba bữa quốc tiệc dành cho các nhà lãnh đạo nước ngoài, và nghi thức này vốn chỉ được dành cho các nước bạn bè và đồng minh của Mỹ.

3. Quà tặng (Bearing gifts): Theo truyền thống của Trung Quốc, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã mang theo quà đến Mỹ. Năm 2006, Tổng thống Obama từng nhận từ ông Hồ Cẩm Đào một bức chân dung thêu lụa về gia đình Obama, trị giá 20.000USD. Lần này, quà tặng có thể đơn giản là hàng chục hợp đồng kinh doanh dự kiến sẽ được ký kết với các công ty của Mỹ trong chuyến thăm Chicago. Có thể gọi đây là một món quà, vì ông chủ Nhà Trắng đang tìm kiếm việc làm cho người dân Mỹ. Và bằng cách đó, Trung Quốc cần “đánh lạc hướng” sự chỉ trích trong Quốc hội về vấn đề tiền tệ và trợ cấp xuất khẩu.

4. “Gói mang về” (Bring it home): Những sự kiện cuối cùng của chuyến thăm cấp nhà nước thường bao gồm một cuộc họp báo chung và tuyên bố chung. Giới quan sát dự báo hai nhà lãnh đạo có thể nhất trí với nhau về một số vấn đề, song nhìn chung bất đồng vẫn nhiều hơn, chủ yếu tập trung vào vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, chính sách tiền tệ, Đài Loan, biến đổi khí hậu,.... Nhiều khả năng hai bên sẽ không ra tuyên bố chung về tất cả các vấn đề. Một vấn đề phức tạp khác trong quan hệ hai nước liên quan đến hồ sơ nhân quyền, và người ta phỏng đoán Tổng thống Obama - người đoạt giải Nobel Hòa bình 2009) sẽ không “làm khó” vị khách quý Trung Quốc bằng cách đề cập đến sự kiện Lưu Hiểu Ba được trao giải Nobel Hòa bình 2010.

Người Trung Quốc thường thích và hay nói đến những con số, mà con số 4 lại là con số “kỵ” ở đất nước của Vạn Lý Trường Thành. Do đó, có lẽ chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào sẽ chỉ đơn giản dừng ở con số 1-2-3.