Vào chặng nước rút

Tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho cải cách

Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020 đặt mục tiêu: Xây dựng KBNN hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả và phát triển ổn định vững chắc trên cơ sở cải cách thể chế, chính sách, hoàn thiện tổ chức bộ máy, gắn với hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực để thực hiện tốt các chức năng: Quản lý quỹ ngân sách nhà nước (NSNN) và các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ và quản lý nợ Chính phủ; tổng kế toán nhà nước nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả và tính công khai, minh bạch trong quản lý các nguồn lực tài chính của Nhà nước. Đến năm 2020, các hoạt động KBNN được thực hiện trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại và hình thành Kho bạc điện tử.

Thời gian qua, KBNN thường xuyên tiến hành cải cách thể chế, chính sách, hoàn thiện tổ chức bộ máy, gắn với hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Cụ thể, đã hoàn thiện các quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của KBNN tại Luật NSNN, Luật Kế toán và Luật Quản lý nợ công, tạo cơ sở pháp lý cao, đầy đủ và đồng bộ cho việc cải cách, hiện đại hóa các chức năng, nhiệm vụ của KBNN. Tổ chức bộ máy KBNN được kiện toàn theo hướng tập trung quản lý, điều hành và thực hiện tinh giản bộ máy hành chính; khẳng định và làm rõ chức năng, nhiệm vụ và mô hình tổ chức của KBNN các cấp theo định hướng Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020, bảo đảm công tác chỉ đạo điều hành của KBNN cấp trên đối với KBNN cấp dưới, các nhiệm vụ chuyên môn được tách bạch, rõ ràng và tránh chồng chéo. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, góp phần tăng tỷ trọng cán bộ ngạch cao, ngạch làm chuyên môn nghiệp vụ, giảm dần tỷ trọng cán bộ kiểm ngân, cán bộ có trình độ sơ cấp.

Đáng chú ý, KBNN đã triển khai thành công dự án Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS); phát triển các hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng tập trung, trực tuyến và tích hợp với hệ thống TABMIS; đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, ứng dụng công nghệ thông tin và đội ngũ cán bộ làm công tác công nghệ thông tin. Từ đó, đưa công nghệ thông tin là khâu đột phá, tác động lớn và hỗ trợ có hiệu quả cho các hoạt động cải cách, hiện đại hóa hệ thống KBNN.

Hệ thống kho bạc vào chặng nước rút thực hiện Chiến lược phát triển đến năm 2020

Sẽ hoàn thành Chiến lược phát triển đến năm 2020

Những cải cách kể trên đã giúp hệ thống kho bạc ngày càng thực hiện tốt các chức năng của mình.

Thứ nhất, trong quản lý quỹ NSNN và các quỹ tài chính nhà nước, đã gắn kết quản lý quỹ NSNN với quy trình quản lý NSNN và hoàn thiện chế độ thông tin báo cáo thông qua việc triển khai thành công hệ thống TABMIS. Tổ chức quản lý một số quỹ tài chính nhà nước được giao quản lý; hạch toán, kế toán trong hệ thống TABMIS và thu, chi, thanh toán qua hệ thống tài khoản thanh toán tập trung của KBNN tại ngân hàng. Hiện đại hóa quản lý thu NSNN qua KBNN thông qua việc kết nối, trao đổi dữ liệu thu NSNN điện tử giữa KBNN - cơ quan thuế/hải quan - ngân hàng thương mại. Đồng thời, mở rộng tài khoản chuyên thu, áp dụng các hình thức thanh toán điện tử trong thu nộp NSNN, ngày càng tạo thuận lợi cho người nộp thuế, hạn chế thanh toán bằng tiền mặt, tập trung nhanh nguồn thu của NSNN và tiết kiệm chi phí tổ chức thu.

Bên cạnh đó, công tác cải cách thủ tục hành chính và đổi mới công tác kiểm soát chi đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao kỷ cương kỷ luật tài chính và ngăn chặn nợ đọng trong thanh toán. KBNN đã xây dựng và hoàn thiện cơ chế, quy trình kiểm soát chi NSNN qua KBNN theo hướng đơn giản hóa, phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan, đơn vị. Từng bước chuyển từ kiểm soát trước, thanh toán sau sang thanh toán trước, kiểm soát sau. Bước đầu xây dựng ngưỡng để thực hiện kiểm soát chi theo rủi ro đối với chi thường xuyên và thực hiện quy trình gửi hồ sơ kiểm soát chi đến KBNN thông qua Trang thông tin dịch vụ công của KBNN. Xây dựng và triển khai cơ chế xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KBNN.

KBNN cũng đã xây dựng kho dữ liệu để thu thập và lưu trữ các thông tin về dự toán, chấp hành và quyết toán NSNN, hoàn thiện các chỉ tiêu và phương pháp xác định nội dung thu, chi NSNN phù hợp với thông lệ chung; qua đó, đổi mới công tác thống kê thu, chi quỹ NSNN.

Thứ hai, KBNN đã đổi mới công tác quản lý ngân quỹ theo hướng an toàn, hiệu quả; hoàn thành việc xây dựng hệ thống tài khoản thanh toán tập trung của KBNN tại ngân hàng và tập trung số dư ngân quỹ nhà nước về Ngân hàng Nhà nước; phát triển các công cụ để quản lý ngân quỹ (như dự báo luồng tiền và xây dựng phương án điều hành ngân quỹ; sử dụng nguồn ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi để tạm ứng cho ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại và mua lại có kỳ hạn trái phiếu Chính phủ...).  Kế toán các khoản nợ trong nước của Chính phủ và nợ các cấp chính quyền địa phương theo nguyên tắc, thông lệ quốc tế; cung cấp đầy đủ thông tin báo cáo liên quan đến các khoản nợ công.

Hiện đại hóa công tác phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ theo hướng công khai, minh bạch và dần hoạt động theo nguyên tắc thị trường; qua đó, kéo dài kỳ hạn bình quân danh mục nợ trái phiếu Chính phủ. Lãi suất trái phiếu Chính phủ được điều hành bám sát diễn biến thị trường và giảm dần qua các năm, tiết kiệm chi phí trả lãi cho ngân sách. Sắp xếp hình thành đơn vị chuyên quản lý ngân quỹ, quản lý phát hành trái phiếu Chính phủ thuộc KBNN, từ đó từng bước gắn kết việc quản lý ngân quỹ và quản lý nợ.

Thứ ba, về kế toán nhà nước, KBNN đã xây dựng và hoàn thiện chế độ kế toán NSNN và hoạt động nghiệp vụ KBNN thống nhất, dựa trên cơ sở kế toán tiền mặt điều chỉnh; đồng thời đưa ra một số quy định mang tính nguyên tắc về chuẩn mực kế toán công quốc tế áp dụng cho các đơn vị kế toán thuộc khu vực nhà nước. Cùng với đó, thực hiện nhiệm vụ quyết toán NSNN hàng năm để trình Chính phủ, trình Quốc hội thông qua, bảo đảm yêu cầu và thời hạn. Đặc biệt, KBNN đang triển khai lập báo cáo tài chính nhà nước, trình Quốc hội vào năm tới phục vụ cho quá trình quản lý, điều hành của các cấp chính quyền và các cơ quan quản lý. 

Ở thời điểm gần “chạm đích” này, nhìn vào những kết quả đã đạt được, có thể khẳng định hệ thống kho bạc sẽ hoàn thành Chiến lược phát triển đến năm 2020.