Tổ chức bầu cử : Thủ tục bỏ phiếu

- Thứ Sáu, 06/05/2011, 07:21 - Chia sẻ
Bỏ phiếu bầu nghị sỹ là công đoạn quan trọng của quy trình bầu cử. Pháp luật của tất cả các nước đều quy định thủ tục bỏ phiếu kín nhằm đảm bảo việc tự do thể hiện ý chí của công dân. Cử tri viết phiếu bầu trong buồng kín và bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Nhìn chung, pháp luật của các nước không có quy định cụ thể về trình tự bỏ phiếu. Hoạt động bỏ phiếu thường được tiến hành theo các quy định của các cơ quan phụ trách bầu cử. Chỉ những người có tên trong danh sách cử tri mới được tham gia bỏ phiếu. Mỗi cử tri phải xuất trình giấy tờ tùy thân mới được nhận phiếu bầu.

Cách thức trình bày trên phiếu bầu của mỗi quốc gia thường khác nhau. Một số nước để khoảng trống để cử tri viết tên ứng cử viên vào, thông thường đó là trong các cuộc bầu cử chỉ được bầu 1 ứng cử viên như ở Nhật. Một số nước khác in sẵn tên các ứng cử viên để cử tri lựa chọn ai thì gạch tên những người còn lại. Hình thức này thường áp dụng cho các cuộc bầu cử bầu từ 2 ứng cử viên trở lên, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cử tri bỏ phiếu nhanh và chính xác.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho cử tri, một số nước còn áp dụng các phương thức khác nhau. Tại Pháp, cử tri được các ứng cử viên, các đảng phái phát cho phiếu bầu tại nhà, trong phòng bỏ phiếu chỉ có phong bì đựng phiếu bầu của cử tri. Cử tri Mexico nếu đi vắng, không thể bỏ phiếu tại nơi đăng ký danh sách cử tri thì vẫn có thể nhận phiếu bầu từ khu vực bầu cử khác. Có những nước cơ quan phụ trách bầu cử cho người mang thùng phiếu đến tận nhà để những người già cả, ốm yếu không đến nơi bỏ phiếu được; hoặc thiết kế thùng phiếu trên tàu thủy, tàu hỏa để hành khách bỏ phiếu.

Pháp luật của một số nước cho phép cử tri được bỏ phiếu theo đường bưu điện nhưng theo những thủ tục chặt chẽ. Ví dụ như ở Đức, cử tri được bỏ phiếu theo đường bưu điện, nhưng phiếu bầu đó chỉ được coi là hợp lệ nếu cử tri phải viết cam đoan rằng tự mình viết phiếu và ký tên.

Pháp luật bầu cử của Pháp còn cho phép bỏ phiếu theo sự ủy quyền. Trường hợp này được áp dụng đối với những công dân đang công tác tại nước ngoài, cử tri vì lý do sức khỏe không thể bỏ phiếu tại nơi đặt hòm phiếu được. Tuy nhiên, cá nhân được ủy quyền phải đăng ký trong danh sách cử tri, nghĩa là họ phải được chuẩn bị từ trước. Quy định này đảm bảo cho mọi công dân đều có khả năng thực hiện quyền bầu cử của mình.

Ngoài việc sử dụng phiếu bầu, tại một số bang của Hoa Kỳ, người ta áp dụng phương pháp bỏ phiếu điện tử, nghĩa là sử dụng máy bầu cử để thay thế phiếu bầu. Máy bầu cử là thiết bị dùng để bỏ phiếu và tự động kiểm phiếu. Máy được đặt trong phòng kín. Trên mỗi máy có in các chức danh để cử tri bầu. Kèm theo các chức danh này là tên của các ứng cử viên được nhóm theo các đảng chính trị. Mỗi tên của đảng chính trị và của từng ứng cử viên đều tương ứng với một nút bấm. Cử tri bỏ phiếu cho ứng cử viên hoặc cho đảng nào thì ấn vào nút đó. Với máy bỏ phiếu này, cử tri không thể bỏ phiếu nhiều lần trong một cuộc bầu cử. Bởi vậy, bỏ phiếu điện tử là phương pháp hiện đại nhằm đơn giản hóa thủ tục bỏ phiếu và kiểm phiếu, đồng thời còn chống lại hiện tượng gian lận trong bỏ phiếu và kiểm phiếu.

Nhìn chung, trách nhiệm của Nhà nước là phải đảm bảo sự trung thực trong bỏ phiếu bằng cách tiến hành những biện pháp ngăn chặn bỏ phiếu nhiều lần hoặc bỏ phiếu thay bất hợp pháp. Nhà nước cũng phải áp dụng những biện pháp cần thiết để đảm bảo nguyên tắc bỏ phiếu kín, cử tri được bỏ phiếu một cách tự do, không sợ bị gây áp lực.

Lê Anh