Thanh tra Nghị viện Thụy Điển: Cơ quan thanh tra lâu đời nhất thế giới

- Thứ Sáu, 24/08/2007, 00:00 - Chia sẻ
Thụy Điển có các điều khoản luật về Thanh tra Nghị viện lâu đời nhất thế giới. Thanh tra Nghị viện được thành lập theo Văn kiện của Chính phủ (Regeringsform) năm 1809. Theo Văn kiện này, quyền lực được phân chia giữa Vua và Nghị viện. Vua được chỉ định Quan chưởng lý (nói cách khác là Thanh tra Hoàng gia) và Nghị viện bổ nhiệm Thanh tra Nghị viện của riêng mình. Mục đích chính của việc thành lập Thanh tra Nghị viện là bảo vệ quyền công dân bằng cách thiết lập một cơ quan giám sát hoạt động hoàn toàn độc lập với cơ quan hành pháp.

CÁC BÀI TRONG CHUYÊN ĐỀ THANH TRA NV THỤY ĐIỂN

Không bao giờ “bị” thanh tra

Tính độc lập trong hoạt động thanh tra

      Đạo luật 1810 của Nghị viện bao gồm các điều khoản liên quan tới các kiểm toán viên được Nghị viện bầu ra để giám sát chặt chẽ hoạt động của công chức và Ngân hàng Thụy Điển. Những điều chỉnh trong Chương 12, Văn kiện của Chính phủ năm 1974 sau đó đã sáp nhập 3 cơ quan giám sát của Nghị viện (Thanh tra Nghị viện, Ủy ban Thường trực về Hiến pháp và Kiểm toán Nghị viện) thành một hệ thống chính phủ nghị viện như hiện nay.
      Ý tưởng tạo ra một cơ quan nào đó có thể đại diện cho Nghị viện thực hiện quyền giám sát việc thực thi đúng pháp luật không phải là điều mới vào năm 1809. Thực tế, năm 1713 Vua Karl XII đã lập ra văn phòng Thanh tra Tối cao của Nhà vua. Vào thời gian đó, Vua Karl XII ở Thổ Nhĩ Kỳ và sống ở nước ngoài gần 13 năm. Do vắng mặt ở Thụy Điển, ông đã lập ra Thanh tra Tối cao để đại diện cho mình ở Thụy Điển và giao phó việc giám sát thực thi pháp luật cho người này. Năm 1719, Thanh tra Tối cao được mang một cái tên mới là Quan chưởng lý (Justitiekanslern). Văn phòng này vẫn tồn tại, và ngày nay nó vẫn hoạt động như Thanh tra của Chính phủ. Năm 1766, Nghị viện Thụy Điển lần đầu tiên bầu Quan chưởng lý, nhưng đến 1772, bầu chức vụ này lại trở thành đặc quyền của Hoàng gia và tồn tại cho tới năm 1809.
      Ban đầu, vai trò của Thanh tra Nghị viện giống như một ủy viên công tố. Nhưng từ sau khi phê chuẩn các quy định năm 1975, Thanh tra Nghị viện đang phát triển theo chiều hướng chuyển dần sang hoạt động tư vấn thay vì ra hình phạt. Chức năng của Thanh tra Nghị viện là cung cấp cái nhìn sâu hơn vào việc thực thi luật pháp và chỉ ra những mơ hồ trong công tác lập pháp. Thanh tra Nghị viện sẵn sàng trả lời các khiếu kiện mặc dù số lượng khiếu kiện mà cơ quan này nhận được tương đối ít, chỉ khoảng 8.000 đơn trong thế kỷ đầu tiên. Hiện tại, Thanh tra Nghị viện nhận xấp xỉ 5.500 khiếu kiện mỗi năm.

HT