Chung tay điều trị HIV/AIDS
Tại Hội thảo Sự tham gia của khu vực tư nhân trong chương trình Phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam do Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế và USAID/PATH Healthy Markets phối hợp tổ chức mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết, ngoài gần 140.000 bệnh nhân đang điều trị HIV/AIDS tại các cơ sở y tế công, ước tính có khoảng 10.000 bệnh nhân khác đang điều trị HIV/AIDS tại các cơ sở y tế tư nhân, trong đó có cả những cơ sở y tế tư nhân điều trị HIV/AIDS sử dụng thuốc ARV nguồn bảo hiểm y tế. Cả nước hiện có hơn 3.000 khách hàng đang điều trị dự phòng tiền phơi nhiễm (PrEP), trong đó hơn 70% số bệnh nhân này là điều trị tại các sở y tế tư nhân.
Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế Nguyễn Hoàng Long cũng cho biết, hiện nay mạng lưới đồng đẳng viên, tổ chức dựa vào cộng đồng đã và đang tham gia tích cực vào việc tiếp cận các đối tượng có nguy cơ cao, tuyên truyền, vận động họ đi xét nghiệm HIV. Từ năm 2015 cho đến nay, hơn 150.000 người đã được xét nghiệm HIV thông qua các tổ chức cộng đồng và các doanh nghiệp xã hội của cộng đồng.
Các tổ chức cộng đồng cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp các vật dụng can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV như phân phát bơm kim tiêm, bao cao su. Hiện nay, hơn 50% số vật dụng can thiệp này được cấp phát thông qua mạng lưới đồng đẳng viên và các tổ chức cộng đồng. Các doanh nghiệp tư nhân trong nước cũng tham gia tích cực vào việc cung ứng thuốc, sinh phẩm xét nghiệm và vật dụng phòng chống HIV/AIDS. Đến nay, các doanh nghiệp trong nước đã cung ứng 100% nhu cầu thuốc Methadone cho điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Thuốc ARV sử dụng nguồn bảo hiểm y tế cũng đã được các doanh nghiệp dược phẩm trong nước cung ứng. Vật phẩm can thiệp giảm hại như bơm kim tiêm, bao cao su cũng được mua trong nước…
Sự tham gia của khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng trong phòng, chống HIV/AIDS |
| Ảnh: Vân Phi |
Tăng sự lựa chọn cho người bệnh
Theo Giám đốc Dự án Healthy Markets, Giám đốc Toàn cầu của PATH về HIV/TB Kimberly Green, năm 2014, khoảng 80% các quỹ tại Việt Nam đến từ các nhà tài trợ nước ngoài, đã đến lúc Việt Nam phải khuyến khích huy động nguồn tiền trong nước và nó đến từ sự tham gia đóng góp đặc biệt là về mặt tài chính của khu vực tư nhân. Bởi, sự tham gia của khu vực tư nhân chính là một cột mốc quan trọng trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, góp phần tăng sự lựa chọn cho người bệnh, đồng thời giúp mở rộng điều trị HIV/AIDS.
Theo đó, chính sự phối hợp nhịp nhàng giữa việc bảo đảm ưu tiên nguồn lực công cho những người yếu thế và nghèo nhất thông qua cung cấp hàng hóa và dịch vụ miễn phí hoặc trợ giá, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân cung cấp hàng hóa và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của những người có khả năng và sẵn sàng chi trả sẽ tạo ra hiệu quả trong phòng, chống HIV/AIDS.
Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Nguyễn Hoàng Long cho hay, HIV vẫn bị kỳ thị trong xã hội, vì thế y tế tư nhân sẽ có thuận lợi dễ tiếp cận hơn với người nhiễm HIV. Y tế tư nhân có lợi thế như gần dân hơn, bảo mật thông tin, quy trình thủ tục đơn giản, nhiều mô hình chăm sóc sức khỏe cho người có điều kiện hơn.
“Chính nhờ có được sự tin tưởng từ cộng đồng, y tế tư nhân có thể cung cấp những dịch vụ linh hoạt phù hợp dựa trên sự thấu hiểu và không phán xét. Điều này đã góp phần lớn vào việc tăng phát hiện và giảm lây truyền HIV” - ông Nguyễn Hoàng Long cho biết.
Thúc đẩy sự tham gia bền vững
Hiện nay, tất cả các giải pháp nhằm giải quyết đại dịch HIV ở Việt Nam và trên toàn thế giới đều cần phải có sự kết hợp chặt chẽ nỗ lực của nhiều bên bao gồm Chính phủ, khu vực tư nhân và các tổ chức cộng đồng. Theo Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Caryn R. McClelland, đây chính là chìa khóa dẫn đến thành công của chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Vì vậy, trong tương lai, khu vực tư nhân là một thành phần then chốt và sẽ tiếp tục là một nguồn lực chính khi mà các nhà tài trợ quốc tế không còn tham gia tài trợ cho các nỗ lực phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam.
Xác định vai trò và tầm quan trọng của việc huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân trong việc duy trì Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS, song các chuyên gia y tế cũng cho biết, hiện nay lĩnh vực y tế tư nhân vẫn còn gặp nhiều khó khăn như năng lực cung ứng dịch vụ còn hạn chế, thị trường cung cấp thuốc còn hẹp, ít lợi nhuận vì chủ yếu làm từ thiện, thiếu thống kê, báo cáo.
Hướng đến mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Nguyễn Hoàng Long cho rằng, Việt Nam cần có sự tham gia của y tế tư nhân một cách bền vững với cơ chế rõ ràng và nguồn tài chính lâu dài. Đồng thời, để tạo thuận lợi cho sự tham gia của y tế tư nhân vào hoạt động phòng, chống HIV/AIDS cần thiết phải ban hành các hướng dẫn chuyên môn, cũng như tăng cường năng lực của khu vực tư nhân thông qua tập huấn và công tác hướng dẫn, giám sát, kiểm tra; cung cấp những điều kiện cần thiết như thuốc, sinh phẩm, vật dụng… để phối hợp cùng cung cấp các loại dịch vụ.
