Thẩm tra dự án Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án

- Thứ Sáu, 06/09/2019, 12:44 - Chia sẻ
Sáng 6.9, tiếp tục Phiên họp toàn thể thứ 13, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, Ủy ban Tư pháp đã thẩm tra dự án Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án.

Trình bày tờ trình dự án Luật, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Du cho biết, pháp luật hiện hành chưa có quy định về cơ chế hòa giải, đối thoại đối với việc thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án mà cá nhân, cơ quan, tổ chức đã có đơn khởi kiện, yêu cầu Tòa án giải quyết, trước khi Tòa án thụ lý theo quy định của pháp luật tố tụng. Phương thức hòa giải, đối thoại hiện hành cũng còn có những hạn chế; không linh hoạt về thời gian, địa điểm, phương pháp tiến hành. Trong khi đó, số lượng các vụ việc Tòa án các cấp thụ lý tăng lên rất nhanh với quy mô lớn và tính chất phức tạp, mỗi thẩm phán phải giải quyết số lượng vụ việc gấp 4 lần số lượng định biên, dẫn đến tồn đọng, chậm trễ. Thực tế này đặt ra yêu cầu phải có những giải pháp căn cơ thúc đẩy nhanh và hiệu quả việc giải quyết đơn của nhân dân, giảm áp lực cho Tòa án. Hòa giải, đối thoại tại tòa án là một chế định ưu việt đáp ứng được đòi hỏi trước nhất của tình hình và lâu dài của tiến trình cải cách tư pháp, Tờ trình nêu rõ.


Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Luật phát biểu tại Phiên họp

Đại diện Nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp về dự án Luật này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Luật cho biết, hòa giải, đối thoại tại Tòa án được quy định trong dự thảo Luật này là một cơ chế pháp lý mới có tính đặc thù, khác biệt so với hòa giải, đối thoại trong tố tụng do Tòa án nhân dân tiến hành hoặc hòa giải, đối thoại ngoài tố tụng khác do cơ quan, tổ chức, cá nhân tiến hành. Theo ông Luật, cơ chế này sẽ huy động được nguồn nhân lực chất lượng cao trong xã hội tham gia phối hợp cùng Tòa án thực hiện công tác hòa giải, đối thoại, góp phần khắc phục những khó khăn, vướng mắc, hạn chế của cơ chế hòa giải, đối thoại hiện hành. Đồng thời, thể chế hóa những ưu điểm đã đạt được từ hoạt động thí điểm về đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính tại 16 tỉnh, thành phố, phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.

Tại phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật nhằm xây dựng cơ chế pháp lý mới hiệu quả về hòa giải, đối thoại tại tòa án để cơ quan, tổ chức, cá nhân lựa chọn giải quyết tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính.

Về tiêu chuẩn bổ nhiệm hòa giải viên, đối thoại viên, điều 10 dự thảo Luật quy định: công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam, dưới 70 tuổi (trừ trường hợp đặc biệt do Chánh án tòa án nhân dân tối cao quyết định), có kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải, đối thoại, có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải, đối thoại của tòa án. Nếu đủ các điều kiện này thì thẩm phán, kiểm sát viên, những chức danh tư pháp khác đã nghỉ hưu; luật sư, chuyên gia, nhà chuyên môn khác có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác… có thể được bổ nhiệm làm hòa giải viên, đối thoại viên. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, đối với luật sư, tiêu chuẩn “có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác” là dài, vì thực tiễn hoạt động của luật sư đều có liên quan đến tư vấn pháp luật, hòa giải, không nhất thiết phải ấn định thời gian cụ thể, chỉ cần quy định “có kinh nghiệm…” là đủ. Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị, cần làm rõ cơ chế trả thù lao cho hòa giải viên, đối thoại viên, nguồn kinh phí dành cho những người làm công tác này được lấy từ đâu, có như vậy mới bảo đảm tính khả thi của dự thảo Luật.

Tin và ảnh: Hà An