Quản lý chặt chẽ dịch vụ đòi nợ
Báo cáo một số vấn đề lớn của dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày. Theo đó, tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Kinh tế đã có Báo cáo số 1852/BC-UBKT14 ngày 12.3.2020 báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số vấn đề lớn của dự án Luật, kèm theo dự thảo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý và dự thảo Luật về: bổ sung một số ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh; Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài; bảo lãnh của Chính phủ đối với một số dự án quan trọng; thủ tục đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp đã được trình bày cụ thể trong Báo cáo số 1852/BC-UBKT14.
Đề cập đến một nội dung còn ý kiến khác nhau là việc cấm đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến tán thành với Tờ trình của Chính phủ về việc cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” nhưng nhiều ý kiến đề nghị không nên cấm.
Quá trình xem xét tiếp thu, chỉnh lý vấn đề này cũng có 2 loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) không quy định cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” tại điểm h khoản 1 Điều 6 dự thảo Luật mà quy định tại Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện như Luật hiện hành. Các ý kiến này cho rằng, việc thuê một đơn vị trung gian đứng ra thu hồi nợ xuất phát từ nhu cầu thực tế của cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của khách hàng khi các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ sử dụng các công cụ, biện pháp đạt kết quả, phù hợp với các quy định của pháp luật. Để hạn chế tiêu cực phát sinh, đề nghị bổ sung quy định về điều kiện chặt chẽ đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ đối với loại hình kinh doanh này.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn của dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) |
| Ảnh: Quang Khánh |
Loại ý kiến thứ hai đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tám, cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, vì thời gian qua, mặc dù đã có quy định về hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ nhưng nhiều doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng để biến tướng thành các băng nhóm xã hội, tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản, gây áp lực đối với con nợ, cho vay nặng lãi, hoạt động tín dụng đen, gây mất trật tự, an toàn xã hội, dẫn tới nhiều hệ quả xấu đối với xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế thống nhất với loại ý kiến thứ nhất.
Không phải không quản lý được thì cấm
Cùng quan điểm nên giữ lại loại hình kinh doanh dịch vụ đòi nợ, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến cho rằng, loại hình kinh doanh này hoàn toàn phù hợp với thực tế, nhất là trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường. Trong thời gian qua, hoạt động này cũng phát huy tác dụng nhất định nhưng do chưa có quy định rõ ràng và chặt chẽ nên mới phát sinh biến tướng và bị lợi dụng. Nên chăng, cần quy định thêm các điều kiện về hoạt động kinh doanh này. Nhấn mạnh điều này, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cũng cho rằng, có thể xem xét sửa đổi hoạt động kinh doanh này bằng tên gọi khác nghe nhân văn hơn, ví dụ như hoạt động kinh doanh xử lý nợ.
Công dân được phép làm những gì mà pháp luật không cấm. Nhưng tại sao lại có ý kiến cấm loại hình kinh doanh đòi nợ thuê? Đặt câu hỏi này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phân tích, việc đòi nợ hay vay mượn thực chất là hợp đồng kinh tế dân sự. Hợp đồng này đã có những thiết chế để giải quyết khi xảy ra tranh chấp như trọng tài, tòa án, hòa giải. Tại sao không dùng những thiết chế này để thực thi quyền lợi mà lại phải qua một trung gian là tổ chức đòi nợ thuê? Một vấn đề khác phát sinh là, loại hình kinh doanh đòi nợ thuê không mang lại hiệu quả tốt như chúng ta kỳ vọng, thậm chí bị biến tượng, lạm dụng gây ra những vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến |
| Ảnh: Quang Khánh |
Đúng là dịch vụ đòi nợ thuê đang bị biến tướng thành băng nhóm tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản của người khác. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, nguyên nhân của biến tướng là do chúng ta chưa quản lý tốt và chưa quy định chặt chẽ điều kiện kinh doanh đòi nợ. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị không nên cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ nhưng cần quy định trong ngành nghề kinh doanh có điều kiện và nghiên cứu bổ sung quy định chặt chẽ hơn với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ, xác định trách nhiệm quản lý nhà nước đối với loại hình kinh doanh này, khắc phục biến tướng xảy ra trên thực tế chứ không phải không quản lý được thì cấm.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị sẽ trình hai phương án ra Quốc hội: phương án của Chính phủ và ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cần thiết đưa ra Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách cùng thảo luận, Quốc hội xem xét biểu quyết và quyết định. Ủy ban Kinh tế cần ghi rõ từng phương án và có lý lẽ thuyết phục đi kèm để các ĐBQH cân nhắc, quyết định.
