Phiên họp thứ Ba mươi chín của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc

Ảnh: Quang Khánh

Chiều 21.11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân, UBTVQH đã tiến hành Phiên họp thứ 39.

Tiếp đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, UBTVQH đã cho ý kiến về các Đề án sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã và thành lập một số đơn vị hành chính đô thị của 8 tỉnh gồm: Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Điện Biên, Bình Thuận, Lạng Sơn, Phú Yên và Tuyên Quang.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành Phiên họp

Ảnh: Quang Khánh

Thực hiện đúng quy trình, thủ tục

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có 40 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp. Theo đó, điều chỉnh số lượng ĐVHC cấp xã của tỉnh Bắc Giang từ 230 đơn vị xuống còn 209 đơn vị (giảm 21 đơn vị). Số lượng ĐVHC cấp xã thuộc tỉnh Thái Nguyên thực hiện sắp xếp là 4. Tỉnh Thái Nguyên thực hiện nhập 2 ĐVHC để hình thành 1 ĐVHC mới, do đó giúp giảm số lượng ĐVHC cấp xã của tỉnh từ 180 đơn vị giảm xuống còn 178 đơn vị (giảm 2 đơn vị).

Đối với tỉnh Điện Biên, có 1 ĐVHC cấp huyện (thành phố Điện Biên Phủ) thuộc diện phải sắp xếp. Phương án điều chỉnh là mở rộng ĐVHC thành phố Điện Biên Phủ sang địa bàn huyện. Số lượng ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp trên địa bàn tỉnh là 3 đơn vị, trong đó sẽ sáp nhập 2 ĐVHC xã thành 1 ĐVHC xã mới; 1 ĐVHC cấp xã được điều chỉnh địa giới. Do vậy, sau khi sắp xếp ĐVHC, số lượng ĐVHC cấp huyện trên địa bàn tỉnh giữ nguyên như hiện nay (có 10 đơn vị). Số lượng ĐVHC cấp xã của tỉnh Điện Biên từ 130 đơn vị giảm xuống còn 129 đơn vị (giảm là 1 đơn vị).

Không có ĐVHC cấp huyện, xã thuộc diện sắp xếp, song tỉnh Bình Thuận đã chủ động xây dựng Đề án sắp xếp 6 ĐVHC cấp xã, theo đó, giảm từ 127 ĐVHC cấp xã xuống còn 124 đơn vị.  

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày Tờ trình của Chính phủ

Ảnh: Quang Khánh

Đối với tỉnh Hà Tĩnh, có 1 ĐVHC cấp huyện (thị xã Hồng Lĩnh) thuộc diện phải sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021 nhưng tỉnh đề nghị chưa sắp xếp trong đợt này. Đối với cấp xã, tỉnh Hà Tĩnh đề nghị thực hiện sắp xếp với 80 ĐVHC trong giai đoạn 2019 – 2021, song có 12 đơn vị cấp xã chưa tiến hành sắp xếp dù thuộc diện phải thực hiện. Bên cạnh đó, tại tỉnh Hà Tĩnh cũng tiến hành thành lập thị trấn Lộc Hà, trên cơ sở nguyên trạng toàn bộ 9,39 km2 diện tích tự nhiên và dân số 9.624 người của xã Thạch Bằng hiện có. Sau khi thực hiện sắp xếp ĐVHC và thành lập thị trấn Lộc Hà, số lượng ĐVHC cấp xã của tỉnh Hà Tĩnh từ 262 đơn vị giảm xuống còn 216 đơn vị, tức là giảm 46 đơn vị.

Đối với tỉnh Lạng Sơn, số lượng ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp là 51 đơn vị. Tuy nhiên, tỉnh đề nghị không thực hiện sắp xếp đối với 10 ĐVHC thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn này. Sau khi thực hiện sắp xếp, số lượng ĐVHC cấp xã của tỉnh Lạng Sơn từ 226 giảm xuống còn 200 đơn vị.

Đối với tỉnh Tuyên Quang, số lượng ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp là 4, song trong giai đoạn này tỉnh cũng đề nghị chưa sắp xếp với 1 đơn vị. Bên cạnh đó, Tờ trình và Đề án của Chính phủ còn đề nghị điều chỉnh địa giới của huyện Yên Sơn để mở rộng thành phố Tuyên Quang và thành lập 3 phường An Tường, Đội Cấn, Mỹ Lâm thuộc thành phố Tuyên Quang.

Đối với tỉnh Phú Yên, trong giai đoạn 2019 – 2021 có 4 ĐVHC cấp xã thuộc diện sắp xếp. Tờ trình và Đề án của Chính phủ đề xuất sáp nhập hai xã lại với nhau để hình thành 1 ĐVHC cấp xã mới, qua đó giảm 2 ĐVHC cấp xã.

Theo Tờ trình của Chính phủ, hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã của các tỉnh Bắc Giang, Thái Nguyên, Điện Biên, Bình Thuận, Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Phú Yên đã thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định. Các nội dung đề nghị thành lập các ĐVHC đô thị đã thực hiện theo quy trình, thủ tục quy định tại Nghị quyết số 1211/2016 của UBTVQH. Các tiêu chuẩn, điều kiện thành lập ĐVHC đô thị bảo đảm đạt theo quy định. Bên cạnh đó, tại hồ sơ đề án của các tỉnh cũng đã giải trình cụ thể lý do chưa tiến hành sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp trong giai đoạn 2019-202; hoặc khi thực hiện sắp xếp nhưng ĐVHC mới hình thành chưa đạt tiêu chuẩn nhưng không thể nhập thêm ĐVHC cùng cấp khác liền kề nhằm tăng quy mô diện tích tự nhiên, dân số để đạt các tiêu chuẩn theo quy định. Chính phủ xét thấy giải trình của UBND các tỉnh là phù hợp với các quy định.

Nhiều đơn vị hành chính sau sắp xếp chưa đáp ứng tiêu chuẩn

Trình bày Báo cáo thẩm tra tóm tắt, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với các phương án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã và phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy và bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị, những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã của 8 tỉnh như đã nêu trong các Tờ trình và Đề án của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày Báo cáo thẩm tra tóm tắt

Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, Ủy ban Pháp luật nhận thấy, Chính phủ đề nghị trong giai đoạn 2019 – 2021, chưa thực hiện sắp xếp đối với thị xã Hồng Lĩnh và 12 ĐVHC cấp xã của tỉnh Hà Tĩnh, 10 ĐVHC cấp xã của tỉnh Lạng Sơn và 01 ĐVHC cấp xã của tỉnh Tuyên Quang. Nhưng một số cơ sở nêu trong các Đề án của Chính phủ chưa thật sự thuyết phục; chưa xuất phát từ các đặc điểm nội tại của ĐVHC thuộc diện sắp xếp mà dựa trên định hướng phát triển của đơn vị đó trong tương lai. Ủy ban Pháp luật đề nghị, Chính phủ và chính quyền các tỉnh giải trình, làm rõ thêm các yếu tố đặc thù về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, truyền thống lịch sử, dân tộc, tôn giáo, cộng đồng dân cư và yêu cầu bảo đảm an ninh, quốc phòng,… dẫn đến việc chưa thực hiện sắp xếp ĐVHC.

Qua nghiên cứu các Đề án, Ủy ban Pháp luật cũng nhận thấy, tỉnh Bắc Giang còn 15 ĐVHC mới hình thành sau sắp xếp chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định; tỉnh Hà Tĩnh còn 17 ĐVHC; tỉnh Thái Nguyên còn 2 ĐVHC; tỉnh Điện Biên còn 1 ĐVHC. Dù các Đề án đã lý giải các yếu tố đặc thù không thể nhập thêm ĐVHC khác liền kề để bảo đảm tiêu chuẩn của các ĐVHC nhưng vẫn còn một số trường hợp việc lý giải chưa thật sự cụ thể, thuyết phục.

Tại Báo cáo thẩm tra tóm tắt cũng nêu rõ, một số địa phương đã vận dụng quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 3 của Nghị quyết số 653 của UBTVQH về việc nhập ĐVHC nông thôn vào ĐVHC đô thị. Tuy nhiên, Đề án chưa nêu rõ phương án, giải pháp đầu tư, phát triển đô thị trong tương lai để các đô thị mới được thành lập đạt tiêu chí của đô thị cùng loại. Bên cạnh đó, có trường hợp địa phương vận dụng quy định tại khoản 3 Điều 3 của Nghị quyết số 653 để điều chỉnh địa giới ĐVHC mà không làm giảm ĐVHC là chưa thực sự phù hợp. Do vậy, Ủy ban Pháp luật đề nghị, Chính phủ và địa phương bổ sung giải trình về việc bảo đảm các điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định, đặc biệt là vấn đề quy hoạch và việc rà soát, đánh giá các tiêu chuẩn của đô thị đối với các đơn vị này sau khi mở rộng theo quy định của Nghị quyết số 1211 và Nghị quyết số 1210.

Sớm ổn định chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính mới hình thành

Ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của Ủy ban Pháp luật, Bộ Nội vụ và các địa phương trong việc chuẩn bị tài liệu phục vụ UBTVQH quyết định việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của 8 tỉnh, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ đồng tình với việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của các tỉnh Bắc Giang, Thái Nguyên, Điện Biên, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Phú Yên và Bình Thuận.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển băn khoăn đối với việc xử lý những tài sản chung của các xã thuộc diện sắp xếp như trụ sở xã, trạm y tế... Nhấn mạnh đây là những tài sản công, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đề nghị, Chính phủ lưu ý xử lý những tài sản này để tránh thất thoát và lãng phí hoặc không được sử dụng hợp lý.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho biết,  việc khẩn trương trình UBTVQH xem xét, quyết định việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của các địa phương tại phiên họp này thể hiện sự quyết tâm chính trị, sự nỗ lực trách nhiệm cao của cấp ủy, chính quyền các địa phương và cả hệ thống chính trị của 8 tỉnh trong việc quán triệt và triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, Nghị quyết của UBTVQH, Chính phủ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua 8 dự thảo Nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Bắc Giang, Thái Nguyên, Điện Biên, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Phú Yên và Bình Thuận

Ảnh: Quang Khánh

 UBTVQH đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt đối với Bộ Nội vụ, các tỉnh, thành phố để sớm hoàn thành việc sắp xếp các ĐVHC theo quy định (hiện mới có 10 tỉnh trình Đề án, hiện còn 35 tỉnh, thành phố chưa trình Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2019 – 2021).

Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng đề án sắp xếp các ĐVHC và sau khi UBTVQH có Nghị quyết về việc sắp xếp các ĐVHC, UBTVQH đề nghị, Chính phủ tiếp tục tổng hợp, nắm bắt khó khăn, vướng mắc của địa phương để kịp thời tháo gỡ khó khăn và tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết, sớm ổn định tổ chức chính quyền địa phương, mặt trận, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội tại các địa phương được sắp xếp. Chú ý việc giải quyết cơ sở vật chất, trụ sở làm việc, trang thiết bị, phương tiện theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm hiệu quả tránh thất thoát lãng phí. Ngoài ra, UBTVQH cũng đề nghị, Chính phủ trong phạm vi thẩm quyền chỉ đạo các cơ quan hữu quan, bảo đảm các quyền lợi hợp pháp của các địa phương, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát huy tinh thần đoàn kết, thực hiện tốt nhiệm vụ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội ở các địa phương.

Với 100% các đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, UBTVQH đã biểu quyết thông qua 8 dự thảo Nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Bắc Giang, Thái Nguyên, Điện Biên, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Phú Yên và Bình Thuận. Các Nghị quyết này sẽ có hiệu lực thực hiện từ ngày 1.1.2020.

Tại Phiên họp thứ 39, UBTVQH cũng cho ý kiến về việc chào bán chứng khoán riêng lẻ của tổ chức phát hành không phải công ty đại chúng trong dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) và về công tác nhân sự.