Hoạt động chất vấn, giải trình giữa hai kỳ họp của Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai

Phát huy vai trò đầu tàu của đại biểu chuyên trách

- Thứ Sáu, 13/09/2019, 08:00 - Chia sẻ
Thực tế, kết luận các phiên chất vấn, giải trình trong thời gian giữa hai kỳ họp của Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai đã được UBND tỉnh và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện, mang lại kết quả tích cực. Kinh nghiệm cho thấy, bên cạnh nâng cao nhận thức về hoạt động này, cần phát huy vai trò của các đại biểu chuyên trách để khuyến khích các đại biểu khác mạnh dạn đặt câu hỏi; tăng cường tranh luận đến cùng nhằm làm rõ những nội dung đặt ra.

Kết quả tích cực

Hoạt động chất vấn, giải trình trong thời gian giữa hai kỳ họp của Thường trực HĐND là diễn đàn dân chủ thể hiện vai trò tích cực của từng đại biểu HĐND cũng như trách nhiệm của lãnh đạo các cơ quan đối với những vấn đề cử tri và dư luận quan tâm. Tại các phiên chất vấn và giải trình của Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai, Chủ tịch UBND tỉnh, nhìn chung Giám đốc các sở, ngành, đơn vị liên quan đã trả lời chất vấn, giải trình với tinh thần nghiêm túc, cầu thị; đại biểu đã chuẩn bị, nghiên cứu kỹ các tài liệu, có tranh luận, phản biện đến cùng vấn đề chất vấn, giải trình.

Qua theo dõi, giám sát, kết luận các phiên chất vấn, giải trình trong thời gian giữa hai kỳ họp của Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai đã được UBND tỉnh và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện, mang lại kết quả tích cực, như: Vấn đề tách thửa, phân lô bán nền đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố Pleiku đã được UBND tỉnh vào cuộc thành lập Đoàn kiểm tra của tỉnh và đã có kết luận, quyết định xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với lĩnh vực được phân công, chấm dứt tình trạng phân lô bán nền trên đất nông nghiệp.

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích cây cao su bị chết, kém phát triển đã được UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị có liên quan tích cực triển khai thực hiện. Các doanh nghiệp đã rà soát lại toàn bộ cây cao su bị chết, kém phát triển nằm trong diện tích đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng kế hoạch triển khai chuyển đổi cơ cấu cây trồng cụ thể theo yêu cầu của UBND tỉnh, Chính phủ và các quy định hiện hành. Đối với các doanh nghiệp đã thực hiện các mô hình thí điểm thành công có báo cáo đánh giá cụ thể, làm cơ sở xây dựng dự án đầu tư trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện. Trước tình trạng cây tiêu bị chết hàng loạt, các cơ quan chức năng đã có giải pháp như chuyển đổi cây trồng, cơ cấu lại nợ, điều chỉnh lãi suất cho vay... để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các hộ trồng tiêu trên địa bàn, giúp bà con ổn định cuộc sống.

Qua giải trình, công tác quản lý, sử dụng các hệ thống xử lý chất thải y tế trên địa bàn được nâng lên. Các chủ đầu tư công trình hệ thống nước sinh hoạt đã tích cực khắc phục xong những tồn tại và UBND tỉnh đã ban hành quyết định bàn giao cho đơn vị có trách nhiệm quản lý, khai thác và sử dụng. Những vấn đề liên quan đến việc sử dụng đồng hồ đo nước mới cũng đã được cơ quan chức năng giải trình rõ nguyên nhân và đã giải tỏa được bức xúc của người dân. Qua đó, được nhân dân đồng tình ủng hộ, tin tưởng, đánh giá cao vai trò giám sát của HĐND tỉnh.


Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai tổ chức giải trình về việc đầu tư, xây dựng, quản lý và vận hành hệ thống nước sinh hoạt huyện Phú Thiện và Ia Pa 
Ảnh: Quang Tấn

Nâng cao nhận thức của người hỏi và trả lời

Bên cạnh những kết quả tích cực, có thể thấy, khó khăn lớn nhất hiện nay là nhận thức của cả đại biểu, người bị chất vấn và người giải trình là chưa phân biệt rõ khi nào là chất vấn, trả lời chất vấn; khi nào là yêu cầu giải trình, giải trình và ý nghĩa của hoạt động này. Bên cạnh đó, công tác tham mưu, phục vụ của Văn phòng và chủ động hoạt động của đại biểu HĐND cũng còn lúng túng. Thời gian chuẩn bị nội dung để tổ chức các phiên chất vấn, giải trình giữa hai kỳ họp còn hạn chế; số đại biểu đặt câu hỏi chủ yếu tập trung vào đại biểu chuyên trách; trong tranh luận chưa thật sự sôi nổi, vẫn còn tình trạng nể nang, ngại va chạm...

Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần nâng cao nhận thức và vai trò của cả đại biểu HĐND, người bị chất vấn và người giải trình về hoạt động chất vấn, giải trình giữa hai kỳ họp của HĐND. Phải phân biệt rõ khi nào là chất vấn, trả lời chất vấn; khi nào là yêu cầu giải trình, giải trình và ý nghĩa của hoạt động này. Có thể thấy, khác với hoạt động chất vấn của đại biểu HĐND là nêu vấn đề thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch và Ủy viên UBND, Chánh án TAND, Viện trưởng VKSND cùng cấp và yêu cầu những người này trả lời về trách nhiệm của mình đối với vấn đề được nêu, thường là những mặt bất cập, yếu kém thì hoạt động giải trình rộng hơn. Có thể hiểu giải trình là việc cơ quan nhà nước cùng cấp giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó. Chủ thể của phiên giải trình tại phiên họp thường kỳ là Thường trực HĐND, các đại biểu HĐND được mời tham dự phiên họp có thể yêu cầu giải trình làm rõ thêm nội dung của cuộc giải trình đã được đề xuất trước đó.

Để khuyến khích các đại biểu khác tham khảo, mạnh dạn đặt câu hỏi, các đại biểu chuyên trách nên đăng ký chất vấn trước. Cần tăng cường tính tranh luận đến cùng để làm rõ nội dung mình chất vấn khi chưa được trả lời thỏa đáng. Để làm được điều này, đại biểu phải có sự chuẩn bị kỹ tư liệu, nội dung về vấn đề mình chất vấn cả về cơ sở pháp lý lẫn thực tiễn để khi nêu ra đó là những chứng cứ thuyết phục, buộc người trả lời thấy được trách nhiệm của mình đối với vấn đề mà đại biểu đặt ra. Câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu và sát với thực tiễn cuộc sống, đi thẳng vào vấn đề, quy trách nhiệm thuộc về ai và hướng giải quyết, thời gian giải quyết để từ đó, đại biểu HĐND tiếp tục giám sát việc thực hiện lời hứa của người trả lời.

Bên cạnh đó, cần tăng cường theo dõi, giám sát, tiếp nhận những thông tin phản hồi từ nhiều kênh để Thường trực HĐND tiếp tục đôn đốc UBND cùng cấp và các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện theo đúng nội dung, thẩm quyền, đúng thời hạn quy định. Tiếp tục giám sát việc thực hiện những nội dung đã được trả lời chất vấn, giải trình để tiếp tục chất vấn, đề nghị giải trình nếu trả lời rồi mà không thực hiện. Đồng thời, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về nội dung đưa ra tại phiên chất vấn, giải trình nhằm tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

NGUYỄN HƯƠNG