Góp ý sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức chính quyền địa phương

Mở rộng thẩm quyền của Thường trực HĐND

- Thứ Tư, 23/10/2019, 08:21 - Chia sẻ
Khi sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức chính quyền địa phương, cần tiếp tục quy định Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các quy định khác liên quan (Điều 6); đồng thời, mở rộng thẩm quyền cho Thường trực HĐND. UBTVQH sớm có hướng dẫn các địa phương ban hành Quy chế phối hợp giữa Thường trực HĐND với UBND trong giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND để việc áp dụng thống nhất trong cả nước.

Nhiệm vụ thường xuyên chưa được luật hóa

Điều 6 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định “Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND”. Để tương xứng với vị trí cơ quan thường trực, Thường trực HĐND theo Luật năm 2015 được tăng cường tổ chức và bổ sung chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Thường trực HĐND cấp tỉnh gồm Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch HĐND, các ủy viên là Trưởng ban của HĐND và Chánh Văn phòng HĐND tỉnh; cấp huyện gồm Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch HĐND, các ủy viên là Trưởng ban của HĐND. Bên cạnh 10 nhiệm vụ của Thường trực HĐND (Điều 104), còn bổ sung các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các thành viên Thường trực HĐND (Điều 105), phiên họp Thường trực HĐND (Điều 106) và việc tiếp công dân của Thường trực HĐND (Điều 107).

Giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND là một trong những nhiệm vụ thường xuyên và rất quan trọng của Thường trực HĐND. Tuy nhiên, cả Luật Tổ chức HĐND và UBND trước đây, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đều không quy định về cơ chế để xem xét, giải quyết những vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp.

Trước đây, Nghị quyết số 753/2005/NQ-UBTVQH11 quy định Thường trực HĐND phối hợp với UBND giải quyết những vấn đề phát sinh khi thực hiện nghị quyết của HĐND trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND; xem xét, quyết định điều chỉnh, bổ sung những biện pháp nhằm bảo đảm thực hiện nghị quyết của HĐND theo đề nghị của UBND, Ban của HĐND và báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất (Khoản 4, Điều 21). Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 quy định Thường trực HĐND có nhiệm vụ “phối hợp với UBND trong việc chuẩn bị kỳ họp của HĐND”.


Thường trực HĐND tỉnh Đắk Lắk tổ chức phiên họp thường kỳ tháng 9.2019 Ảnh: Lê Thành

Chậm trễ trong chỉ đạo, điều hành

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, HĐND tỉnh Đăk Lăk đã ban hành Quy chế hoạt động quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, chế độ làm việc của Thường trực, các Ban của HĐND tỉnh. Trong đó, xác định cụ thể nhiệm vụ của Thường trực, các Ban của HĐND tỉnh giữa hai kỳ họp. Căn cứ quy chế hoạt động của HĐND tỉnh, Thường trực HĐND, UBND tỉnh đã ban hành quy chế phối hợp và quy định nội dung phối hợp giải quyết những vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp. Với việc thống nhất trong các quy chế làm việc và quy chế phối hợp giữa Thường trực HĐND và UBND về nội dung, trình tự để giải quyết những vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp và cách làm cụ thể, Thường trực HĐND tỉnh Đăk Lăk đã xử lý, giải quyết kịp thời các nội dung UBND tỉnh xin ý kiến theo đúng thẩm quyền. Nội dung phù hợp với quy định của pháp luật và đáp ứng yêu cầu thực tiễn tại địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Nhà nước và nghị quyết của HĐND trên địa bàn, giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh.

Tuy nhiên, Nghị quyết số 629/2019/UBTVQH14 của UBTVQH ngày 30.1.2019 quy định đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND có tính cấp bách, cần quyết định ngay, phát sinh trong thời gian giữa 2 kỳ họp thường lệ của HĐND thì tổ chức kỳ họp bất thường của HĐND để xem xét, quyết định. Với quy định này, Thường trực HĐND chỉ thực hiện các nhiệm vụ được quy định tại Điều 104 Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Mọi vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND phải được giải quyết tại kỳ họp HĐND, không có bất cứ hình thức ủy quyền, giao quyền, phân công của HĐND đối với một chủ thể khác để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được luật định là của HĐND. Tuy nhiên, việc tổ chức phiên họp bất thường cũng có khó khăn nhất định như các công việc không phát sinh cùng lúc và tốn kém thêm nhiều chi phí.

Trong thực tiễn hoạt động của HĐND, có nhiều vấn đề quan trọng hoặc cấp bách, phát sinh giữa hai kỳ họp liên quan tới việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh ở địa phương cần quyết định ngay. Trong khi đó, theo quy định của các luật và văn bản quy phạm pháp luật khác, nhiệm vụ này thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND thì phải đợi đến kỳ họp của HĐND tỉnh mới xem xét, quyết định. Sự chậm trễ này sẽ ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, điều hành, triển khai nhiệm vụ của các cấp, ngành trong tỉnh.

Quy định cụ thể trình tự, thủ tục

Từ những bất cập, khó khăn trong quá trình phối hợp thực hiện những nội dung phát sinh giữa hai kỳ họp từ đầu nhiệm kỳ đến nay đặt ra yêu cầu cần quy định rõ thẩm quyền của Thường trực HĐND tỉnh liên quan đến việc xem xét, quyết định các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp trong các văn bản của Trung ương. Rà soát, quy định cụ thể hơn các nội dung cần thiết phải có sự phân quyền hoặc ủy quyền cho Thường trực HĐND xem xét, quyết định giữa hai kỳ họp, nhất là các nội dung liên quan đến chủ trương đầu tư, quản lý đất đai, tài chính, các vấn đề cấp bách phát sinh... tạo cơ sở pháp lý cần thiết để Thường trực HĐND thực hiện chức năng nhiệm vụ này; đồng thời, cũng tạo thuận lợi cho công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ của UBND và các cấp, ngành trong tỉnh, nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội chung của địa phương.

Do đó, cần nghiên cứu quy định một cách linh hoạt hơn về cách thức giải quyết vấn đề này, khi sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức chính quyền địa phương, cần tiếp tục quy định Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các quy định khác của pháp luật có liên quan (Điều 6); đồng thời tiếp tục mở rộng thẩm quyền cho Thường trực HĐND.

Bên cạnh đó, UBTVQH sớm có hướng dẫn các địa phương ban hành Quy chế phối hợp giữa Thường trực HĐND với UBND trong giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND để việc áp dụng thống nhất trong cả nước.

NGUYỄN THANH