“Cách ngưỡng cho phép còn xa”
Năm 2016, ngay sau sự cố môi trường Formosa tại miền Trung cũng như ồn ào chuyện tro bụi của nhà máy điện Vĩnh Tân do lốc xoáy, dư luận đặc biệt quan tâm đến vấn đề môi trường của nhiệt điện than. Do vậy, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo EVN, các nhà máy điện đều phải thực hiện một chương trình giám sát đặc biệt, nhất là các chỉ số liên quan đến môi trường như bụi, khói thải là SOx và NOx. Các trạm quan trắc môi trường tự động được lắp thêm, hệ thống camera được bổ sung, nhất là các vị trí nhạy cảm như bãi xỉ.
Tất cả các chỉ số quan trắc được phải được truyền trực tiếp về hệ thống của các Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương cũng như Tổng công ty. Hoặc bất cứ khi nào lãnh đạo địa phương yêu cầu, hay có ý kiến của người dân về một số liệu ở một thời điểm cụ thể, số liệu đo được sẽ được chiết xuất ra để địa phương và người dân thấy. Từ hệ thống truy cập và truyền dữ liệu online các chỉ số về môi trường của tất cả các nhà máy, tổ máy, có thể thấy rõ chỉ số thực tế về nồng độ bụi, khí thải và tất cả đều có đối chiếu với các chỉ số theo QCVN 22:2009 - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp nhiệt điện.
Đơn cử, nồng độ bụi quy chuẩn Việt Nam cho phép là không vượt quá 140mg/Nm3 thì chỉ số đo được của của Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1 rất thấp, từ 52 - 58mg/Nm3. Nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 1 (từ 52-58mg/Nm3) và nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh (83-127mg/Nm3). Nhà máy Duyên Hải 3 khi luôn giao động từ 1-3mg/Nm3. Điều quan trọng là các chỉ số luôn dưới mức cho phép, thậm chí cách còn xa.
Tương tự, theo bảng thống kê mà Ban An toàn của EVNGENCO1 chiết xuất ra từ hệ thống quan trắc và chuyển số liệu tự động ngày 16.10.2019, nồng độ khói thải Nox của nhà máy điện Quảng Ninh luôn cao nhất trong các nhà máy, trong khoảng 563-702mg/Nm3 (nằm trong quy chuẩn cho phép, không vượt quá 850). Trong khi đó, chỉ số này của Duyên Hải 1 là 93-186. Kết quả nồng độ khói Sox lần lượt như sau: Nhiệt điện Quảng Ninh lúc thấp nhất là 147mg và lúc cao nhất lên 256mg (quy chuẩn cho phép là 425). Tương tự, nhiệt Điện Nghi Sơn 1 giao động từ 140-271mg.
 Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1 lắp thiết bị quan trắc online đối với hệ thống nước thải và khí thải |
Người dân giám sát trực tiếp dựa trên số liệu mở
Phó giám đốc Công ty Nhiệt điện Duyên Hải Âu Nguyễn Đình Thảo cho biết, là đơn vị thành viên Evngenco1, công ty vẫn thường xuyên tổ chức các đợt giám sát trực tiếp, cho phép người dân vào quan sát các thông số quan trắc môi trường hiển thị trên màn hình giám sát online. Với các thông số chuyên môn như lượng khí thải, nước, bụi thì có thể người dân không đọc nên công ty đều trích file dữ liệu hàng tuần gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương. Tuy nhiên, việc bãi xỉ được xử lý thế nào, lu lèn, tưới nước ra sao, có gây bụi không thì bằng mắt thường người dân có thể đánh giá được.
Còn tại Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn, Nhà máy đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động khí thải ống khói CEMS, hoạt động liên tục, giám sát và ghi lại các thông số khí thải.
“Tháng 10.2016, Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1 lắp thiết bị quan trắc online đối với hệ thống nước thải và khí thải. Như vậy, tại bất cứ thời điểm nào, Lãnh đạo Công ty cũng như các cơ quan chức năng của địa phương có thể kiểm tra các thông số phát thải của nhà máy”, lãnh đạo Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn cho biết.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
