Kinh nghiệm từ Bắc Mỹ

Các nước Bắc Mỹ như Canada và Hoa Kỳ là những ví dụ điển hình về tham vấn công chúng, trong đó có tham vấn qua internet. Ở Canada, ngoài công báo Canada Gazette, Chính phủ liên bang còn thiết lập một trang web điện tử để tham vấn ý kiến công chúng về việc ban hành các chính sách của Chính phủ, đó là trang web  http://www.consultingcanadians.gc.ca. Mục đích của trang web nhằm nâng cao nhận thức về các hoạt động tư vấn cho Chính phủ; tạo cơ hội cho người dân được tham gia vào các hoạt động tư vấn cho Chính phủ, kể cả trên mạng và không trên mạng; nâng cao năng lực của Chính phủ trong việc thu hút người dân tham gia vào các hoạt động góp ý trên mạng và cải thiện việc quản lý các hoạt động tham vấn của Chính phủ.

Nội dung đăng tải gồm: những vấn đề đang cần thu thập ý kiến được sắp xếp theo tên văn bản, chủ đề, cơ quan lấy ý kiến; những vấn đề đã được tham vấn; lịch tham vấn; các chỉ dẫn để đóng góp ý kiến: tên dự thảo văn bản đề xuất lấy ý kiến; tên cơ quan xây dựng dự thảo; ngày bắt đầu lấy ý kiến; thời hạn lấy ý kiến; người liên hệ (người phụ trách việc lấy ý kiến).

Hoa Kỳ cũng là quốc gia điển hình trong việc thu hút công chúng vào các hoạt động làm luật và hoạch định chính sách của Chính phủ. Cũng giống Canada, từ nguyên tắc làm luật bắt buộc phải có sự tham gia của công chúng, Hoa Kỳ đã thiết lập nhiều công cụ để bảo đảm thực hiện nguyên tắc này. Internet được coi là công cụ thúc đẩy sự tham gia của công chúng trong quá trình xây dựng pháp luật. Regulations.gov là trang web tập hợp tất cả các quy định của Chính phủ để công chúng bình luận, góp ý. Công chúng có thể tham gia vào quá trình làm luật của liên bang theo cách thức của riêng mình tại bất cứ nơi nào, thời điểm nào. Trang web đưa ra rất nhiều cách thức giúp công chúng có thể tìm kiếm văn bản mà mình quan tâm một cách dễ dàng. Regulations.gov là phần đầu tiên trong 3 phần của sáng kiến gọi là làm luật điện tử (e-Rulemaking) nằm trong chương trình Chính phủ điện tử.

E-Rulemaking là công cụ làm gia tăng khả năng của công chúng trong việc tham gia góp ý vào quá trình ban hành các quyết định của Chính phủ. Website này cung cấp các công cụ tiện lợi, đồng bộ để công chúng có thể tìm kiếm, xem xét và bình luận về các dự luật của Chính phủ đang được đăng tải để lấy ý kiến công chúng. Vào bất kỳ thời điểm nào, trang web có thể đăng tải 500 dự thảo văn bản của 160 cơ quan ban hành văn bản cấp liên bang. Quy định của liên bang thiết lập các quyền và nghĩa vụ của công chúng đối với Chính phủ. Các cơ quan Chính phủ có trách nhiệm ban hành các quy định có ảnh hưởng lớn về những vấn đề như an ninh, sức khỏe, môi trường... Khi các cơ quan này ban hành các quy định như vậy, công chúng có quyền “được thông báo và bình luận”.

Regulations.gov đăng tải các văn bản lấy ý kiến công chúng trong ngày với các chỉ dẫn như tên văn bản, ngày đăng tải, thời gian lấy ý kiến, cách thức bình luận; các văn bản được liệt kê theo chủ đề như thuế, y tế, giáo dục, môi trường, việc làm, bầu cử…; các ý kiến đóng góp trong ngày. Theo một tài liệu thống kê vào năm 2005, đã có 42 triệu người Hoa Kỳ đọc các quy định của liên bang thông qua công cụ internet, với 23 triệu ý kiến bình luận về các dự luật. Ngoài ra số lượng văn bản được công chúng tải từ online federal register là 65 triệu bản.