Nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn, giải trình

Khuyến khích đối thoại, tranh luận đến cùng

- Thứ Bảy, 15/02/2020, 07:32 - Chia sẻ
Vai trò người điều hành là một trong những yếu tố quan trọng nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn, giải trình. Theo đó, chủ tọa điều hành gợi ý những nội dung trọng tâm, những vấn đề còn ý kiến khác nhau để đại biểu tham gia chất vấn; phát huy dân chủ, tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn để các đại biểu phát biểu ý kiến. Trên cơ sở nắm chắc nội dung liên quan đến vấn đề đưa ra giải trình, chủ tọa điều hành linh hoạt, gợi mở, tập trung, khuyến khích đối thoại, tranh luận đến cùng và kết thúc đúng lúc.

Trả lời chất vấn nhất thiết phải là người đứng đầu

Hoạt động giải trình, chất vấn cần công khai, phối hợp truyền hình, phát thanh trực tiếp; cũng như đăng tải các phóng sự, phỏng vấn về các nội dung được chất vấn, giải trình, đánh giá của cử tri và nhân dân. Đặc biệt, toàn bộ các văn bản, tài liệu, các nội dung trả lời chất vấn, giải trình cần đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử của HĐND cũng như các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.

Tại các phiên họp và các kỳ họp HĐND tỉnh Lào Cai, Thường trực HĐND tỉnh đều dành thời gian thỏa đáng cho hoạt động chất vấn. Các phiên chất vấn được đổi mới theo hướng hỏi nhanh, đáp rõ; lãnh đạo UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan phải trực tiếp tham gia trả lời; bảo đảm không khí thẳng thắn, sôi nổi, dân chủ, trách nhiệm. Chủ tọa điều hành khoa học, linh hoạt, kết thúc mỗi nội dung đều có tóm tắt, kết luận cụ thể, yêu cầu UBND tỉnh và các sở ngành, các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện. Kết quả sau chất vấn đã làm rõ được trách nhiệm của UBND tỉnh, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong công tác chỉ đạo, điều hành các vấn đề quan trọng, bức xúc ở địa phương; đưa ra các phương hướng, giải pháp triển khai tốt các nhiệm vụ, thực hiện hiệu quả nghị quyết của HĐND tỉnh. Kết luận của chủ tọa tại các phiên chất vấn đến nay cơ bản đã được giải quyết, một số bức xúc đã được công khai, có giải pháp khắc phục kịp thời, góp phần khẳng định vai trò, hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh.


Phiên họp thường kỳ lần thứ 41 của HĐND tỉnh Lào Cai Ảnh: H. Hương

Thực tế cho thấy, Th­ường trực HĐND tỉnh cần chỉ đạo thực hiện tốt việc chuẩn bị nội dung chất vấn. Các câu hỏi phải được tổng hợp từ nhiều kênh thông tin, quan tâm những bức xúc, nổi cộm chưa được xem xét giải quyết; nhất là những vấn đề liên quan đến chính sách xã hội; quyền và lợi ích chính đáng của người dân ở địa phương. Thường trực HĐND cần xác định rõ những nội dung chất vấn trực tiếp tại kỳ họp, những nội dung trả lời bằng văn bản, dự kiến người có trách nhiệm trả lời, ban hành văn bản để UBND tỉnh, các cơ quan liên quan có thời gian chuẩn bị; những nội dung không giải quyết được trong kỳ họp, cần có thêm thời gian kiểm chứng, Thường trực HĐND tỉnh yêu cầu các tổ chức, cá nhân được chất vấn tiếp thu để trả lời đại biểu tại kỳ họp sau.

Việc chuẩn bị và trả lời chất vấn của UBND tỉnh, các sở ngành và cơ quan chuyên môn cần thực hiện nghiêm túc và trách nhiệm. Do đó, người trả lời phải là lãnh đạo UBND tỉnh hoặc nhất thiết là người đứng đầu các cơ quan thuộc UBND được UBND tỉnh ủy quyền. Chủ tọa điều hành gợi ý những nội dung trọng tâm, những vấn đề còn ý kiến khác nhau để đại biểu tham gia chất vấn; phát huy dân chủ, tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn để các đại biểu phát biểu ý kiến. Chủ tọa có thể đề nghị đại biểu đưa ra các thông tin, số liệu cụ thể để chứng minh cho lập luận của mình; yêu cầu người trả lời cần có thái độ cầu thị, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể; các giải pháp khắc phục đưa ra phải rõ ràng, có lộ trình thực hiện cụ thể để đại biểu, cử tri giám sát. Đồng thời, giao cho Thường trực, các Ban và đại biểu HĐND tiếp tục giám sát việc thực hiện các lời hứa của UBND và các cơ quan chức năng.

Tranh luận đến cùng, kết thúc đúng lúc

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, các đại biểu HĐND tỉnh Lào Cai đã có nhiều ý kiến đề nghị UBND tỉnh và các sở, ngành, cơ quan đơn vị giải trình, tập trung vào những vấn đề được nhiều cử tri quan tâm. Phiên giải trình diễn ra trong không khí sôi nổi, nghiêm túc, cầu thị. Nội dung giải trình ngoài việc trả lời trực tiếp các sở ngành, cơ quan đơn vị còn gửi báo cáo bằng văn bản gửi đại biểu nghiên cứu trước từng vấn đề, nhất là những hạn chế, tồn tại đã được các đại biểu nêu rõ, gắn với đó là câu hỏi thẳng vào trách nhiệm của từng ngành, từng cấp, người đứng đầu cơ quan, đơn vị; biện pháp khắc phục rõ lộ trình thực hiện và thời gian hoàn thành.

Tại các phiên giải trình, Thường trực HĐND tỉnh điều hành linh hoạt, bảo đảm đúng nội dung và chương trình đề ra; yêu cầu làm rõ nguyên nhân chậm giải quyết, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, từ đó yêu cầu cơ quan, đơn vị, cá nhân giải quyết dứt điểm trong thời gian nhất định. Đến nay, các nội dung giải trình đã và đang được giải quyết, nhiều nội dung đã giải quyết dứt điểm, được các cấp, các ngành, cử tri và nhân dân đánh giá cao, tin tưởng vào quá trình thực hiện nhiệm vụ của người có thẩm quyền thuộc cơ quan dân cử.

Kinh nghiệm cho thấy, cần có sự chuẩn bị kỹ về nội dung, chọn lọc từ nhiều kênh, tập trung vào các vấn đề lớn, nổi cộm được nhân dân quan tâm. Đặc biệt, cần rà soát, tổng hợp kỹ việc thực hiện các kết luận giải trình trước đó để làm rõ trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị, việc thực hiện chức trách của các cơ quan liên quan. Sau khi có kế hoạch, chủ đề nội dung về giải trình, Thường trực HĐND giao cho các Ban, Văn phòng rà soát, khảo sát, làm việc với các cơ quan liên quan, tổng hợp các nội dung cụ thể, chuẩn bị nội dung các câu hỏi giải trình… Đây là yếu tố rất quan trọng, được Thường trực HĐND tỉnh tập trung chỉ đạo sát sao, có văn bản phân công công việc thời gian cụ thể.

Chủ tọa điều hành nắm chắc nội dung liên quan đến vấn đề đưa ra giải trình, linh hoạt, gợi mở, tập trung, khuyến khích đối thoại, tranh luận đến cùng và kết thúc đúng lúc; nếu chưa sáng tỏ vấn đề thì chủ tọa có kết luận, hoặc yêu cầu người trả lời, trả lời trực tiếp đại biểu bằng văn bản, hoặc trả lời vào phiên họp sau. Đồng thời, chỉ đạo, phân công các Ban, Văn phòng HĐND theo dõi, đôn đốc, khi cần thiết có thể tổ chức giám sát việc thực hiện lời hứa của UBND và các cơ quan chuyên môn, thông báo kết quả thực hiện cho người yêu cầu chất vấn, giải trình và báo cáo với HĐND kết quả thực hiện.

HÀ HƯƠNG