Không có giọt nước nào miễn phí

Trong chương đầu tiên, Luật Nước năm 1955 quy định: “Tất cả các nguồn nước ở Israel là tài sản công cộng. Mọi người đều có quyền sử dụng nước, miễn là việc sử dụng đó không gây ra hiện tượng nhiễm mặn hoặc cạn kiệt tài nguyên nước”.

Luật Nước chỉnh sửa năm 1959 tiếp tục bổ sung quy định: “Tất cả các nguồn tài nguyên nước đều là tài sản công cộng chịu sự kiểm soát của Nhà nước. Người sở hữu đất không được đồng thời sở hữu tài nguyên nước bên trên, bên dưới hoặc liền kề với đất đai do mình sở hữu...”. Như vậy, chỉ 7 năm sau ngày lập quốc, Israel đã quản lý nước bằng luật.

Luật đưa ra quy định: “Cấm tất cả việc khoan lấy nước không có giấy phép ở bất kỳ đâu trên lãnh thổ, kể cả trên những mảnh đất thuộc sở hữu tư nhân. Cấm bất kỳ hình thức phân phối nước nào, trừ phi nếu nó được phân phối qua một đồng hồ đo nước có giấy phép từ công ty cấp nước quốc gia. Tất cả các công ty cấp nước hợp pháp phải lắp đặt đồng hồ nước riêng để đo lượng nước cung cấp cho từng hộ gia đình và từng doanh nghiệp...”. Luật cũng cấm bất kỳ hành vi nào có thể làm phương hại, ô nhiễm và lãng phí nước. Bất kỳ ai vi phạm những quy định trên có thể bị phạt tù một năm hoặc phạt 150.000 shekels. Trong trường hợp phạm tội liên tục, sẽ bị phạt tù thêm bảy ngày hoặc phạt thêm 10.000 shekels trong mỗi ngày mà hành vi phạm tội tiếp diễn.

Luật Nước cũng thành lập Cơ quan quản lý nước quốc gia và Cơ quan này được trao quyền độc lập với Chính phủ, hoạt động theo cơ chế “kỹ trị” với việc Quốc hội Israel yêu cầu tách chính trị ra khỏi mọi quá trình quyết định mà không bị can thiệp bởi các chính trị gia. Cơ quan quản lý nước quốc gia chịu trách nhiệm trước Nhà nước và toàn dân về tính minh bạch, tính hiệu quả của cơ chế sản xuất - phân phối - tái tạo nước quốc gia theo hướng ngày một tốt hơn, tiết kiệm và hiệu quả hơn trong mọi lĩnh vực sản xuất và sinh hoạt liên quan tới nước. Cơ quan này thành lập Tổng công ty Nước quốc gia Israel (Mekorot) làm đầu mối tổ chức hạch toán, kinh doanh và đo hiệu quả kinh tế bằng giá nước theo cơ chế thị trường. Cơ chế giá nước tính đúng, tính đủ không chỉ tạo điều kiện cho Tổng công ty Nước quốc gia có nguồn thu để trang trải chi phí và hiện đại hóa hạ tầng nước, mà chính người sử dụng cũng tự biết phải tiết kiệm như thế nào để chi tiêu cho nước, nhưng không ảnh hưởng đáng kể đến cơ cấu chi tiêu chung của mình.

Ở Israel, Nhà nước vẫn có những chính sách bảo trợ một phần chi phí về nước cho những trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, mọi chính sách an sinh xã hội đều buộc phải tách bạch khỏi cơ chế mua, bán theo luật định và thị trường. Giáo sư Uri Shani, người đứng đầu Cơ quan quản lý nước đã nói có thể chiết khấu hay miễn phí hoàn toàn, nhưng bất cứ những gì lấy đi hoặc phân bổ ra ngoài, Chính phủ phải hoàn trả tiền cho Tổng công ty Nước quốc gia ứng với giá của lượng nước đã lấy. Mọi người đều phải chung một “luật chơi”: Không có giọt nước nào miễn phí. Việc dùng cơ chế giá tính đúng, tính đủ cho nông dân cũng đã tự nhiên làm thay đổi tư duy của người dùng nước theo hướng tiết kiệm và đón nhận các công nghệ tưới tiêu hiện đại, đón nhận các loại cây trồng thích hợp và cơ cấu mùa vụ mới.