Phương án thi THPT Quốc gia trên máy tính

Khó nhưng không phải không thực hiện được

- Thứ Hai, 30/09/2019, 08:09 - Chia sẻ
Chia sẻ về dự thảo phương án thi THPT Quốc gia trên máy tính sau năm 2020, GS.TSKH NGUYỄN ĐÌNH ĐỨC, Trưởng ban Đào tạo đại học và sau đại học, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng, trong bối cảnh nước ta, nếu tổ chức đồng loạt thì chưa phù hợp, nhưng có thể tổ chức tại một số địa phương có điều kiện về máy móc, đường truyền mạng, đội ngũ cán bộ tại trung tâm khảo thí được đào tạo, bồi dưỡng.

Cơ sở vật chất phải bảo đảm

Ông đánh giá như thế nào về phương án thi THPT Quốc gia sau năm 2020 mà Bộ GD - ĐT đang dự thảo?

- Tôi đồng ý với những điều chỉnh của phương án thi sau năm 2020 mà Bộ GD - ĐT trình Thủ tướng Chính phủ. Phương án được đề xuất trên cơ sở bảo đảm tính ổn định của lộ trình đổi mới thi và tuyển sinh là gọn nhẹ, giảm áp lực và giảm tốn kém cho thí sinh là phù hợp. Cùng với đó, nội dung thi nằm trong chương trình THPT hiện hành, chủ yếu là lớp 12. Phương thức thi trên giấy như hiện nay và đồng thời chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi trên máy tính một số đợt trong năm… giúp thí sinh giảm áp lực cũng như có thêm cơ hội ôn tập, củng cố kiến thức tham gia kỳ thi THPT Quốc gia.

 Nhiều ý kiến cho rằng, việc thi THPT trên máy nhiều lần thông qua các trung tâm khảo thí độc lập sẽ dẫn đến cuộc “chạy đua” với mục đích thương mại khiến kết quả không trung thực. GS.TSKH Nguyễn Đình Đức cho rằng, điều này không đáng lo nếu các trung tâm khảo thí độc lập thực hiện đúng quy trình, đề thi do Bộ GD - ĐT mã hóa, cùng với đó, làm tốt công tác giám sát thi và chấm thi, công bố kết quả thi. Bản thân cuộc thi SAT của Hoa Kỳ cũng tổ chức tại nhiều nước nhưng kết quả vẫn được công nhận trên thế giới.

- Dư luận băn khoăn về tính khả thi của phương án thi THPT Quốc gia trên máy tính. Từ kinh nghiệm của ĐHQG Hà Nội, theo ông, cần lưu ý vấn đề gì nếu tổ chức thi theo phương án này?

- Tính khả thi của hoạt động tổ chức thi trên máy tính đã được nghiên cứu và phát triển qua nhiều thập kỷ trên thế giới với các tổ chức khảo thí độc lập như SAT, ACT… Trong bối cảnh nước ta, nếu tổ chức đồng loạt thì chưa phù hợp, nhưng có thể tổ chức tại một số địa phương có điều kiện về máy móc, đường truyền mạng, đội ngũ cán bộ tại trung tâm khảo thí được đào tạo, bồi dưỡng. Thực tế, với hình thức thi trên máy tính, để bảo đảm cơ sở vật chất có thể khó thực hiện ngay nhưng cũng không phải là không thực hiện được.

Để tổ chức thi trên máy tính, chúng ta cần lưu tâm đến 3 phương diện: Cơ sở vật chất phải bảo đảm, như 2 ĐHQG đã tổ chức trong các đợt thi đánh giá năng lực; xây dựng quy chế tổ chức thi chặt chẽ; và tập huấn cán bộ tại các trung tâm khảo thí. Cùng với đó, tôi cho rằng, cần nhiều đợt thi thử tại các địa phương để có thêm kinh nghiệm tổ chức.

Không có giải pháp nào tuyệt đối

- Nhiều ý kiến cho rằng, động lực để thay đổi phương án thi THPT Quốc gia là do vụ gian lận thi cử năm 2018. Thi trên máy tính liệu có ngăn chặn được tiêu cực không, thưa ông?

- Rõ ràng thi trên máy tính ưu việt hơn thi trên giấy, nhưng không có giải pháp nào là tuyệt đối cả. Với hình thức thi trên máy tính, mấu chốt chống gian lận, tiêu cực là giám sát người cầm chìa khóa máy chủ. Người này có thể thay đổi kết quả thi, thậm chí can thiệp hàng loạt kết quả của nhiều người. Đây là thực sự là vấn đề quan trọng, cần có giải pháp.

 Để tránh gian lận, chúng ta cần giám sát quá trình thi cử và xử lý kết quả. Trong vụ việc gian lận của kỳ thi năm 2018, sai phạm chủ yếu ở khâu xử lý kết quả bài thi. Do đó, theo kinh nghiệm từ ĐHQG Hà Nội, sau khi thí sinh làm bài xong, máy tính chấm điểm, có điểm thi ngay, các em ký xác nhận và cam kết không có thay đổi nữa. Làm như vậy khiến thí sinh an tâm và gia đình tin tưởng về kết quả thi. Bộ GD - ĐT có thể tham khảo giải pháp này.

Với phương án thi mới, ĐHQG Hà Nội có tin tưởng và sử dụng kết quả thi để xét tuyển không, thưa ông?

- Thực ra, trước đây, khi không thực hiện thi đánh giá năng lực mà sử dụng kết quả thi chung, chúng tôi cũng có chuẩn bị phương án thi khác bổ sung. Tuy nhiên, mỗi năm ĐHQG Hà Nội nhận được hơn 120 nghìn hồ sơ dự tuyển, chúng tôi chỉ lấy 10 nghìn chỉ tiêu, nên sau khi cân nhắc, với tỷ lệ chọi 1/10 như vậy, chúng tôi hoàn toàn có thể chọn được số học sinh chất lượng. Cùng với đó, ĐHQG Hà Nội thực sự tin tưởng vào kết quả thi chung, vì qua nhiều năm tổ chức, Bộ GD - ĐT đã có nhiều kinh nghiệm tổ chức thi THPT Quốc gia.

Tuy nhiên, tôi vẫn khẳng định, để có một kỳ thi tốt thì có mấy điểm mấu chốt là đề thi, phương án coi thi, giám sát, cuối cùng là xét tuyển. Hiện nay, bộ đề thi của chúng ta đang được chuẩn hóa. Đề thi thực sự rất quan trọng, do đó, tôi hy vọng, những năm đầu bộ đề thi bao hàm kiến thức trong chương trình lớp 12, nhưng sau đó, bộ đề thi cần bao trùm toàn bộ kiến thức mới đánh giá chính xác năng lực học sinh cũng như chất lượng giáo dục phổ thông, đồng thời, các trường ĐH có thể tin tưởng sử dụng kết quả để xét tuyển.

Cùng với đó, như tại kỳ thi SAT của Hoa Kỳ, học sinh có các bộ tài liệu hướng dẫn ôn tập, giúp lượng hóa kiến thức, như vậy, kiến thức không còn là “ngáo ộp” nữa. Bộ GD - ĐT có thể tham khảo và xây dựng các bộ cẩm nang ôn tập thi THPT Quốc gia. Khi bộ đề thi được công khai thì xã hội giám sát, các trường ĐH có thể dựa trên nội dung đó mà tin tưởng vào chất lượng của kỳ thi.

- Xin cảm ơn ông!

Khải Minh thực hiện