Kết nối bền chặt với nguồn cội

- Thứ Năm, 17/09/2020, 08:39 - Chia sẻ
Việt Nam có hơn 5 triệu kiều bào đang sinh sống và làm việc, học tập tại 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trước nhu cầu dạy và học tiếng Việt của đồng bào ở nước ngoài ngày càng tăng, hiện có hàng trăm giáo trình, chương trình, nhưng việc có bộ sách và tài liệu học tiếng Việt chuẩn, phù hợp với cộng đồng người Việt ở từng nước, cập nhật sự phát triển của tiếng Việt, đang là đòi hỏi cấp thiết.

Gìn giữ chất Việt

​​​Sáng 16.9, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Ngoại giao tổ chức Lễ phát động Cuộc thi “Biên soạn sách, tài liệu dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài”. Với thông điệp “Tôn vinh vẻ đẹp tiếng Việt - Tự hào kết nối Việt Nam”, cuộc thi diễn ra từ tháng 9.2020 - 4.2021. Sản phẩm dự thi là sách, tài liệu, bản thảo hoặc phần mềm được viết cho từng bậc năng lực tiếng Việt, phù hợp với mục tiêu trong Chương trình tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành...

Với người Việt Nam ở nước ngoài, có 3 biểu tượng thiêng liêng là cờ Tổ quốc, Quốc ca và tiếng Việt. Tiếng Việt là sự hội tụ bản sắc, tinh hoa và văn minh của dân tộc ta, là căn cước nhận diện người Việt với thế giới” - Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc khẳng định: Với cộng đồng trên 5 triệu người ở nước ngoài, trong đó gần một nửa tại Mỹ, tiếng Việt là hồn cốt của người Việt, là niềm tự hào dân tộc, góp phần tạo nên những giá trị trường tồn, nuôi dưỡng tinh thần khí phách dân tộc, là điểm tựa vững chắc để giữ gìn văn hóa truyền thống. Tiếng Việt là sự thể hiện sinh động nhất chất Việt Nam, không lẫn vào đâu được. Ở đâu có tiếng Việt, ở đó còn người Việt...

Theo thống kê, tại Mỹ hiện có trên 5.000 cơ sở dạy tiếng Việt ở khắp các tiểu bang, các chương trình dạy tiếng Việt trực tuyến trên truyền hình, cuộc thi viết sách được tổ chức ngày càng nhiều hơn. Trong các gia đình, nhiều ông bà, bố mẹ vẫn quan tâm, thường xuyên dạy con cháu tiếng Việt. Trong số 300 ngôn ngữ được sử dụng tại Mỹ, tiếng Việt được ghi nhận là ngôn ngữ phổ biến thứ 5. Tiếng Việt còn có sức hút, lan tỏa mạnh mẽ, vươn khỏi phạm vi cộng đồng người Việt, đến với bạn bè quốc tế. Nhiều người nước ngoài và người Mỹ cũng học, sử dụng thành thạo tiếng Việt, thuộc “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, thơ Hồ Xuân Hương, bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, biết kể chuyện tiếu lâm Việt Nam... Chính họ đang góp phần truyền bá tiếng Việt đi khắp thế giới.

Không chỉ ở Mỹ, trong môi trường đa văn hóa, đa chủng tộc, ngôn ngữ, thậm chí có sự cạnh tranh và đồng hóa khác biệt, xuất phát từ nhu cầu tự thân, cộng đồng người Việt luôn nỗ lực duy trì tiếng Việt nhằm khẳng định bản sắc độc đáo, sức sống mãnh liệt và sự kết nối bền chặt với nguồn cội. Đã có nỗ lực lớn đáng ghi nhận dạy và học tiếng Việt trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. PGS. TS. Nguyễn Lân Trung - Phó chủ tịch Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, tác giả một số chương trình dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài chia sẻ: “Trong những năm vừa qua, Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài tổ chức nhiều đoàn đi thăm bà con và thấy phong trào học tiếng Việt rất sôi nổi. Dự lớp học tiếng Việt, chúng tôi thực sự cảm động khi thấy nhiệt huyết của thầy cô đều là kiều bào tự nguyện dạy miễn phí, các cháu bé là thế hệ thứ 3 - 4 của người Việt bi bô tiếng mẹ đẻ ở xứ người...”.

Duy trì được tiếng Việt, thì bản sắc văn hóa, nét đẹp Việt Nam mới được thẩm thấu, mới được các thế hệ kế tiếp hiểu qua sách báo, qua những chương trình, dịp về thăm quê hương đất nước. Trong các gia đình người Việt kết hôn với người nước ngoài, việc dạy tiếng Việt cho các cháu lai rất quan trọng để các cháu tự hào về nguồn gốc của mình” - bà Nguyễn Việt Triều, Phó Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Ba Lan chia sẻ.

Các giáo trình dạy tiếng Việt cho người nước ngoài hiện đang vô cùng phong phú  

Nguồn: ITN 

Giáo trình chuẩn, cập nhật tạo hiệu quả dạy tiếng Việt

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài, việc dạy và học tiếng Việt đang là nhu cầu vừa thường xuyên, vừa cấp bách. Bởi vậy, hiện nay, ngoài 2 bộ giáo trình “Quê Việt” (dành cho người lớn) và “Tiếng Việt vui” (dành cho trẻ em) do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài chủ trì biên soạn từ năm 2006 và hoàn thành vào năm 2010, còn có nhiều chương trình, giáo trình khác. Theo thống kê của Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, có khoảng 300 giáo trình dạy tiếng Việt và 50 chương trình dạy tiếng Việt online đang được đưa vào giảng dạy và học tập.

Ở nước có đông kiều bào đều có các giáo trình khác nhau, từ giáo trình trong nước đưa ra, hay của giáo viên ở Hội Việt kiều các nơi biên soạn và sử dụng. Những bộ giáo trình đó góp phần rất lớn trong việc bảo tồn, phát triển, duy trì tiếng Việt và văn hóa Việt. Tuy nhiên, giáo trình trong nước đưa ra có phần nào đó chưa phù hợp với tình hình cụ thể với từng nước, mặt khác, giáo trình ở nước ngoài lại thiếu tính thời sự, chưa cập nhật tình hình phát triển tiếng Việt trong nước. Cần khắc phục được những hạn chế đó” - PGS. TS. Nguyễn Lân Trung nhận định.

Do đó, mong muốn của đại bộ phận cộng đồng người Việt ở nước ngoài là cải tiến các bộ giáo trình hiện có, làm sao có giáo trình khoa học về mặt ngôn ngữ và khách quan về lịch sử, phù hợp với đặc thù của cộng đồng người Việt ở các nước, khu vực; bảo đảm tính phổ cập và hiệu quả cao; hấp dẫn về nội dung, hình thức và phương thức truyền tải, dễ hiểu, dễ tiếp thu. Đại sứ Hà Kim Ngọc cho rằng: Các giáo trình cần có nội dung cập nhật, truyền tải các giá trị cốt lõi của dân tộc, khơi gợi tình yêu quê hương đất nước, con người, tinh thần đoàn kết, tích cực xây dựng cộng đồng; hình thức phong phú, hiện đại, cuốn hút, tận dụng ưu thế của truyền thông đa phương tiện...

Bà Nguyễn Việt Triều cho rằng: Nguyện vọng tha thiết của bà con Việt kiều là có giáo trình chuẩn về dạy và học tiếng Việt, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy, học tiếng Việt, tạo điều kiện cho thế hệ người Việt sinh sống ở nước ngoài thêm yêu quê hương, đất nước. Tuy nhiên, các giáo trình cần lưu ý đến tính phù hợp cho việc giảng dạy ở từng quốc gia, tạo hiệu quả cao cho việc dạy tiếng Việt ở nước ngoài.

Thảo Nguyên