Ông Matteo Salvini cho biết, tuần tới, QH Italy có thể họp để thực hiện các thủ tục cần thiết. Đối tác của đảng Liên đoàn trong liên minh, đảng dân túy Phong trào 5 Sao (M5S) cáo buộc ông Salvini đã “dối lừa đất nước” và sẵn sàng tham gia cuộc bầu cử mới. Quan hệ giữa hai đảng cực hữu Liên đoàn và M5S trong liên minh cầm quyền đã bị xuống cấp trong thời gian vận động tranh cử vào Nghị viện châu Âu (EP) mới đây. Điều này đẩy Italy đứng trước những kịch bản nào?
Giải tán Chính phủ
 Lãnh đạo đảng cầm quyền và phong trào M5S |
Thủ tướng Italy Giuseppe Conte trước đó đã cảnh báo sẽ từ chức nếu các đảng trong liên minh cầm quyền không giải quyết được bất đồng để tiếp tục điều hành đất nước. Ông Conte đã đề nghị ông Matteo Salvini và lãnh đạo M5S Luigi Di Maio đến cuối tuần này phải xác định rõ có còn muốn tiếp tục liên minh nữa hay không. Vì vậy, tuyên bố trên của ông Salvini gần như là dấu chấm hết cho Chính phủ liên minh. Nhưng để Chính phủ thực sự ngừng hoạt động, Thủ tướng Giuseppe Conte sẽ phải ra trước QH và yêu cầu bỏ phiếu tín nhiệm cho chính phủ của mình. Nếu thất bại trong cuộc bỏ phiếu, ông sẽ phải từ chức. Ngược lại, ông có thể tiếp tục cương vị Thủ tướng. Ngoài ra, ông cũng có lựa chọn từ chức mà không cần bỏ phiếu tín nhiệm.
Bầu cử sớm
Bầu cử sớm gần như chắc chắn nhưng không phải tuyệt đối. Chỉ Tổng thống Sergio Mattarella mới có quyền giải tán QH. Ông chỉ có thể đề nghị tổ chức bỏ phiếu sớm khi có bằng chứng cho thấy không thể thành lập chính phủ mới. Ông cũng sẽ phải tư vấn người đứng đầu Hạ viện, Thượng viện, các đảng phái chính trước khi đưa ra quyết định giải tán QH.
Thời gian tổ chức bầu cử trước thời hạn phụ thuộc vào việc khi nào Quốc hội họp liên quan tới bỏ phiếu tín nhiệm và sẽ mất bao lâu để cân nhắc tất cả lựa chọn liên minh khác. Tổng thống Mattarella nói rõ, ông muốn một chính phủ mới thành hình để kịp thông qua ngân sách năm 2020 vào mùa thu năm nay. Như vậy, bầu cử có thể diễn ra vào tháng 10 hoặc năm sau.
Nếu bầu cử không được tổ chức vào tháng 10 trong khi vẫn chưa thành lập được liên minh mới, ông Mattarella có thể thành lập chính quyền kỹ trị tạm thời với điều kiện chính quyền này có được đủ tỷ lệ tín nhiệm từ QH. Kể từ Thế chiến thứ Hai, Italy chưa từng tổ chức bầu cử vào mùa thu, nhưng trong vòng 25 năm qua, họ đã có vài chính quyền ‘kỹ trị’ ở nhiều thời điểm khác nhau.
Thành lập chính phủ mới không qua bỏ phiếu
Còn một kịch bản cuối cùng là Italy có thể thành lập chính phủ mới mà không tổ chức bầu cử sớm. Điều này chỉ thành hiện thực nếu các bên tự thương lượng được liên minh cầm quyền mới, một kịch bản rất khó xảy ra. Một khả năng là sự kết hợp giữa đảng 5 - Sao và đảng Dân chủ đối lập (PD), giúp tạo ra đa số trong QH. Tuy vậy, liên minh sẽ vẫn cần tới sự giúp đỡ của các nhóm nhỏ hơn hoặc nghị sĩ cả đời để bảo đảm ổn định.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
