Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch khi bỏ thuốc lá

Tác hại khôn lường từ khói thuốc

Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế Lương Ngọc Khuê khẳng định, trong khói thuốc lá có chứa hàng nghìn loại hóa chất với hàng trăm loại có hại cho sức khỏe, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Sử dụng thuốc lá cũng là nguyên nhân chính gây tử vong đối với các bệnh không lây nhiễm như đột quỵ, bệnh mạch vành, bệnh lý mạch máu não, bệnh động mạch ngoại biên, rối loạn nhịp tim, phình tách động mạch chủ. Thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính của bệnh tim mạch, cứ 3 người tử vong vì bệnh tim mạch thì có 1 người hút thuốc lá.

Khói thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch	Nguồn: ITN

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Bạch Yến, Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai, riêng hút thuốc lá cũng đã là một yếu tố độc lập, quan trọng gây ra các bệnh lý tim mạch. Ở những người có kèm theo các nguy cơ khác như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì hoặc người có yếu tố gia đình bị bệnh tim mạch thì tác hại của thuốc lá sẽ gấp lên rất nhiều lần chứ không chỉ đơn thuần là tác dụng cộng.

“Khi hút thuốc lá, ngay lập tức nồng độ chất cathecholamine (một chất nội tiết có vai trò kích thích hệ thống thần kinh giao cảm của cơ thể) và chất carbon monoxid (CO) trong máu tăng lên. Các chất này có thể làm khởi phát những cơn đau ngực hoặc làm nặng thêm bệnh tim khác. Mặt khác, nồng độ nicotine tăng trong máu cũng gây co mạch, tăng huyết áp, tăng nhịp tim làm tim phải làm việc nhiều hơn hoặc cũng có thể gây ra những rối loạn nhịp tim” - PGS.TS. Nguyễn Thị Bạch Yến cho biết.
Điều đáng nói là người hút thuốc lá không chỉ gây hại cho chính mình mà còn gây hại cho những người xung quanh như gia đình, bè bạn, đồng nghiệp, nơi công cộng. Trước đây, nhiều nghiên cứu mới chỉ đề cập đến khả năng có thể gây ung thư phổi cao hơn ở người hút thuốc bị động nhưng những nghiên cứu sau đó đã chỉ ra rằng, hút thuốc lá bị động cũng làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch đáng kể (tới 30% so với người không tiếp xúc với người hút thuốc). Trong số đó, hút thuốc lá bị động ở công sở làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch đến 4 lần.

Nhiều kết quả nghiên cứu cũng cho thấy rằng, cotinine - một chất chuyển hóa của nicotine có thể qua rau thai dễ dàng gây ảnh hưởng đến thai nhi nếu người mẹ có hút thuốc lá. Những đứa trẻ mà có bố mẹ hút thuốc lá dễ bị cảm lạnh, viêm đường hô hấp hơn. Phụ nữ hút thuốc lá mang thai dễ sảy thai, đẻ non, hoặc trẻ đẻ thiếu cân. Nhiều nghiên cứu cho thấy, hội chứng đột tử ở trẻ nhỏ hoặc chết trong nôi (SIDS) xảy ra nhiều hơn ở trẻ có mẹ hút thuốc khi mang thai.

Tư vấn chuyển đổi nhận thức

Mặc dù tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe tim mạch đã được biết đến từ lâu nhưng sự quan tâm của cộng đồng vẫn là điều đáng lo ngại. Không nhiều người nhận thức được rằng, bỏ hút thuốc lá sau một thời gian, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ giảm đáng kể so với người tiếp tục hút thuốc lá.

Cục trưởng Lương Ngọc Khuê cho biết, việc bỏ hút thuốc lá ở người chưa từng có biểu hiện của bệnh tim mạch sẽ giảm nguy cơ bệnh tim mạch về sau một cách rất rõ ràng. Còn đối với người đã bị bệnh tim mạch thì việc bỏ hút thuốc lá làm giảm nguy cơ tái phát bệnh hoặc làm nặng bệnh. Ở những người đã hút thuốc lá trong một giai đoạn dài (nhiều chục năm) thì khi bỏ thuốc lá vẫn có lợi ích đối với việc giảm nguy cơ của bệnh tim mạch.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thị Bạch Yến, dừng hút thuốc lá làm tăng nồng độ HDL - cholesterol tốt và giảm LDL - cholesterol xấu trong máu, làm giảm tốc độ hình thành xơ vữa động mạch. Những người bỏ hút thuốc nguy cơ mắc bệnh tim mạch giảm xuống chỉ còn 1,3 lần, thấp hơn đáng kể so với người tiếp tục hút (nguy cơ là 2,0 lần).

Theo các chuyên gia, để giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, công tác tư vấn hỗ trợ trong cai nghiện thuốc lá cần được chú trọng, đẩy mạnh. Bởi đây là phương pháp an toàn và hiệu quả, góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Thực tế cho thấy, thông qua tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá và cung cấp kiến thức về tác hại thuốc lá cũng như lợi ích của cai nghiện thuốc lá, rất nhiều người mắc bệnh tim mạch đã bỏ hút thuốc lá và sau một thời gian, nguy cơ tái phát bệnh đã giảm rõ rệt.