Tản mạn

Đúng, đủ, đẹp

- Thứ Bảy, 08/08/2020, 05:44 - Chia sẻ
Bệnh viện dã chiến Tiên Sơn là một trong những công trình công tại Việt Nam mà tôi thích nhất, cho đến giờ.

Nếu đồ án công nào ở Việt Nam cũng được thực hiện đúng, đủ, đẹp như vậy thì rất tốt. Khi một công việc được hoàn thành tận tâm, ta không khó để nhận ra điều đó. Nói đến đây xin lưu ý rằng công trình này không chỉ có mấy chục buồng như trên ảnh. Ý tôi muốn nói đến cả một hệ thống vận hành ở phía sau, bao gồm các phòng ban, hệ thống hậu cần, điều phối mà có thể ảnh chưa thể hiện rõ. Tuy vậy, nhìn cách người ta làm các buồng bệnh và bố trí các lô thì ta suy ra được chất lượng tương ứng ở các bộ môn khác. Hiển nhiên một cái giường và một bình chữa cháy không tạo nên một bệnh viện. 

Tất cả các công trình công ở Việt Nam nên làm theo cách này. Hãy thử hình dung nếu bệnh viện dã chiến này được hoàn thiện theo kiểu “tân cổ điển” hay “lâu đài” hay “vườn thượng uyển" với những lẵng hoa quả phù điêu thạch cao đắp nổi rẻ tiền thì nó sẽ rất buồn cười. Vậy tại sao chúng ta lại thừa nhận những công trình công diêm dúa? Tất nhiên nhiều người sẽ nói rằng bệnh viện dã chiến là tạm thời nên không cần cầu kỳ. Mặc dù vậy, các công trình công có nhất thiết phải cầu kỳ hay không? Nó chỉ cần bảo đảm đúng vị trí, vai trò, chức năng của nó đã là quá đủ và tốn kém rồi.

Tại sao nhiều công trình công của chúng ta vừa phải là trụ sở, vừa phải đóng vai một "lâu đài"? Để rồi khi đi vào bên trong, ta nhận ra chúng còn chứa đựng nét ấu trĩ về vật lý kiến trúc và nguyên lý vận hành.

Bệnh viện dã chiến này là một ví dụ tốt dù rằng cá nhân tôi chưa được quan sát đủ các bộ môn liên quan. Đó là một đồ án intervention (can thiệp) biến đổi chức năng từ một nhà thi đấu. Một bộ máy vận hành không nhờ sự phô trương mà nó cần được làm cho đúng mà thôi. Ta cần sự đúng đắn bởi lẽ trên đời này ta không bao giờ có thể cải tiến bất cứ thứ gì khi tự thân nó đã là một thứ sai. 

Đừng quên, làm đúng cũng rất tốn kém mà làm sai thì phí tiền và người viết không nhắc tới chi phí xây dựng các công trình công nói chung, nó có thể nhiều hay ít, không nói lên chất lượng. Bài viết không nói đến tất cả các công trình công, bởi có rất nhiều công trình công cũng rất đẹp và vận hành rất tốt, ví dụ như dinh Độc Lập hay Cung Văn hóa Việt Xô đã từng là những ví dụ như vậy.

KTS Lê Quang (từ Berlin)