Đẩy mạnh tái chế chất thải

Áp dụng các công nghệ xử lý tiên tiến

Theo thống kê của Tổng cục Môi trường, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên cả nước khoảng 61.000 tấn/ngày, trong đó khối lượng phát sinh tại khu vực nông thôn là 24.000 tấn/ngày. Lượng chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh hàng năm khoảng 25 triệu tấn. Chất thải rắn công nghiệp phát sinh từ các ngành như sản xuất giấy, nhiệt điện than, hóa chất, phân bón... Đối với chất thải nguy hại, lượng phát sinh trên toàn quốc ước khoảng 800.000 tấn/năm. Riêng TP Hồ Chí Minh, trung bình mỗi ngày phát sinh khoảng 9.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt; cao điểm có thể đến 11.000 - 12.000 tấn/ngày. Thành phố còn phải tiếp nhận thêm 4.000 tấn chất thải công nghiệp, 350 - 400 tấn chất thải nguy hại.

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh Nguyễn Toàn Thắng cho biết, gia tăng dân số nhanh chóng cùng với sự tăng trưởng các ngành kinh tế công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, nông nghiệp và làng nghề, đã làm phát sinh chất thải ngày càng lớn với thành phần ngày càng phức tạp. Lượng chất thải rắn gia tăng mỗi ngày nên cần có biện pháp quản lý đồng bộ từ quá trình phát sinh, giảm thiểu, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế, xử lý, tiêu hủy.

Trong đó, việc triển khai các nhà máy xử lý chất thải đồng bộ theo hướng áp dụng công nghệ xử lý tiên tiến, sẽ góp phần giảm nguy cơ ô nhiễm thứ phát từ nước rỉ rác của các bãi chôn lấp rác thải, khi quỹ đất đang thiếu. Đây cũng là giải pháp tối ưu của thế giới trong việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt hiện nay. Công nghệ này vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa giúp thu hồi năng lượng đã và đang được sử dụng rộng rãi tại các nước châu Âu, Nhật Bản...

Theo đó, để xử lý khoảng 12.000 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày, TP Hồ Chí Minh đã khởi công 4 dự án gồm Nhà máy Xử chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ đốt rác phát điện 2.000 tấn/ngày; nhà máy Công nghệ đốt rác phát điện 2.000 tấn/ngày; nhà máy Xử lý và tái chế chất thải công nghiệp - chất thải nguy hại công suất 500 tấn/ngày; cụm nhà máy Xử lý chất thải rắn sinh hoạt 500 tấn/ngày, chất thải công nghiệp 500 tấn/ngày, chất thải nguy hại 120 tấn/ngày. Các nhà máy này đều dự kiến sẽ vận hành vào cuối năm 2020.

Giải pháp xanh vì môi trường

Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh Nguyễn Toàn Thắng, tái chế rác thải không chỉ có ý nghĩa về mặt môi trường mà còn đem lại lợi ích về kinh tế; chúng làm giảm sự phụ thuộc của con người vào việc khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên đang dần cạn kiệt. Bên cạnh đó, việc tái chế rác còn giúp thu hồi các loại nguyên liệu như nhựa, giấy, kim loại; tránh lãng phí tài nguyên, ngăn ngừa được sự ô nhiễm.

Nghiên cứu của Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cũng cho thấy, áp dụng công nghệ tiên tiến để đẩy mạnh công tác tái chế rác đang được các nước trên thế giới đặc biệt quan tâm, đây cũng là xu hướng phát triển chủ đạo trong thời gian tới. Xác định tầm quan trọng trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường, Chính phủ đã và đang kêu gọi các doanh nghiệp đẩy mạnh tái chế rác thải, nhằm vừa tiết kiệm tài nguyên, chi phí sản xuất, vừa giảm lượng rác thải ra môi trường.

Hiện nay, không dừng lại ở công nghệ đốt rác phát điện mà nhiều doanh nghiệp còn đang đẩy mạnh tái chế chất thải thành những sản phẩm, nguyên liệu phục vụ đời sống con người. Đơn cử, Công ty Tetra Pak Việt Nam đã và đang phối hợp nhiều đơn vị, tổ chức liên quan thực hiện quy trình thu gom và tái chế vỏ hộp sữa, nước giải khát các loại sau sử dụng. Ước tính công ty thu gom và tái chế khoảng 4/10 vỏ hộp sữa, nước giải khát các loại sau sử dụng.

Giám đốc Điều hành Công ty Tetra Pak Việt Nam Jeffrey Fielkow cũng cho biết, công ty đã đầu tư 17 triệu euro  vào cơ sở hạ tầng cho việc tái chế và tăng cường hợp tác từ 40 lên 160 công ty tái chế. Tetra Pak Việt Nam cũng đang sử dụng 50% năng lượng từ nguồn năng lượng tái tạo, với tốc độ này, có thể hoàn thành mục tiêu sử dụng 100% năng lượng tái tạo vào năm 2030.

Công ty Dow Việt Nam đã và đang đẩy mạnh nghiên cứu tái chế rác thải nhựa để làm đường giao thông. Theo đó, rác thải nhựa được làm sạch, phơi khô và nghiền nhỏ, làm nóng ở 150 - 180°C để nóng chảy, sau đó hòa với nhựa đường, trộn với vật liệu cốt. Theo kết quả nghiên cứu, các thông số kỹ thuật của mẫu bê tông có trộn phế thải nhựa đạt tiêu chuẩn Việt Nam TCVN:8860 với một số tiêu chí có phần tốt hơn. Như vậy, để có thể hoàn thành khoảng 1,4km đường, sẽ phải chuyển hóa tổng cộng 6,5 tấn rác thải phế thải (tương đương hơn 1,7 triệu bao bì nhựa dẻo).