Đi vào hội nhập, có bước chân phấn chấn vì sự học hỏi, vươn lên được bạn bè ghi nhận. Có bước chân phân vân vì những vướng mắc, thua bạn, kém bè. Môi trường không khí, nguồn nước ô nhiễm, vẫn còn cảnh lao động “chui” ra nước ngoài với bao rủi ro, bất trắc. Nông nghiệp còn phụ thuộc nhiều ở thiên nhiên, ngành công thương nặng gánh 12 dự án lỗ nghìn tỷ, công tác cán bộ còn trọng bằng cấp hơn con người, mạng xã hội thất thiệt gây hoang mang. Biển Đông dậy sóng, tham vọng của kẻ bá quyền láng giềng hiện hữu rõ hơn bao giờ hết trên những con tàu hung hăng xâm lấn vùng đặc quyền kinh tế, ngang nhiên đòi “khai thác chung” trên chủ quyền quốc gia tự bao đời…
Cuộc sống đang dội vào nghị trường những câu hỏi. Có những câu hỏi, bộ trưởng sẽ giải đáp rành mạch ngay trong 3 phút trả lời. Nhưng có những câu hỏi chắc sẽ không thể trả lời ngay mà còn cần phải ưu tư, suy ngẫm. Đại biểu không làm khó bộ trưởng bằng những câu hỏi hóc búa mà đấy chính là sự sẻ chia. Lĩnh vực nào cũng phải có người chịu trách nhiệm, nhưng suy cho cùng, việc nước không phải của riêng ai. Nếu bộ trưởng chỉ nỗ lực “trả bài” lưu loát mà không thấy ở phiên chất vấn cơ hội để lắng nghe, để kiếm tìm giải pháp căn cơ, để tạo đồng thuận, thậm chí để thừa nhận yếu kém, bất cập, từ đó vươn lên thì phiên chất vấn mới đạt yêu cầu một nửa. Cử tri không chấp nhận khi bộ trưởng nói hay mà lĩnh vực bộ trưởng phụ trách vẫn ngổn ngang, yếu kém. Đại biểu khó yên lòng khi người hỏi thẳng mà người trả lời lại vòng vo, câu giờ, né tránh!
Thực tiễn đang đòi hỏi sự điềm tĩnh, những chiến lược bài bản, căn cơ. Nhưng thực tiễn cũng đòi hỏi thái độ trách nhiệm sòng phẳng, rõ ràng. Năm 2020 tới sẽ là năm đại hội đảng bộ các cấp. Còn đó tình trạng né tránh, dĩ hòa vi quý, sợ trách nhiệm, “vô cảm” như các đại biểu đã chỉ thẳng trên nghị trường. Doanh nghiệp, người dân làm sao vui nếu dự án chùng chình, chậm tiến độ, những công chức cửa quyền, vô cảm, “đến hẹn lại lên” trong thang bậc hành chính quan liêu, còn nặng phiền hà, sách nhiễu?
Cho nên, phiên chất vấn phải thêm lửa cho quyết tâm cải cách, cho sự gọi tên công khai những cố tật để chữa lành tận gốc. Phiên chất vấn gia cố thêm niềm tin vào những người đứng mũi chịu sào, thêm niềm tin vào tương lai đất nước. Công cuộc đổi mới đã gặt hái nhiều thành quả nhưng người dân còn chưa thấy hài lòng. Phải để mọi người dân thấy mình trong thành quả tăng trưởng, thấy mình trong nỗ lực thúc đẩy đất nước đi lên hội nhập, từ thái độ làm việc chăm chỉ đến ý thức tạo lập những hành vi văn minh, kiên tâm bảo vệ môi trường… “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, những mệnh đề ấy phải được cụ thể hóa, phải hiện hữu trong đời sống mới tạo động lực hóa giải những thách thức đang cản trở đất nước đi lên.
Tranh luận, chất vấn không chỉ là chuyện của đại biểu và các thành viên Chính phủ. Còn con mắt của mấy chục triệu người dân dõi theo, giám sát, ghi nhận, kỳ vọng. Khi thuận lợi, lúc khó khăn, biết giữ vững vun xới điểm tựa lòng dân thì Tổ quốc trường tồn, xã hội bình yên, họa xâm lăng bị đẩy lùi... Cử tri cả nước đang dõi về Phòng họp Diên Hồng không chỉ để nghe những câu hỏi đáp mà còn để nhìn rõ hơn bản lĩnh, tầm vóc những công bộc của dân, để thêm niềm tin về cơ đồ đất nước…
