Phiên họp thứ 33 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Cho ý kiến về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019

- Thứ Tư, 10/04/2019, 14:34 - Chia sẻ
Sáng 10.4, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, UBTVQH cho ý kiến về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019.

Sẽ cho ý kiến, thông qua với 26 dự án luật trong 2019

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, sẽ ưu tiên đề xuất vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 và bổ sung Chương trình năm 2019 các dự án cần sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới nhằm: Tiếp tục thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, yêu cầu của QH, UBTVQH, đặc biệt là các dự án luật, pháp lệnh nhằm kịp thời triển khai thực hiện các Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5, 6, 7 và 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; Thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, nhất là Hiệp định Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Bảo đảm quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo quy định của Hiến pháp; cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh cho các doanh nghiệp.


Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày Tờ trình của Chính phủ

Ngoài ra, theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, việc xây dựng dự kiến chương trình cũng cần bảo đảm tính khả thi, tránh dồn quá nhiều dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, chỉ bổ sung vào chương trình năm 2019 những dự án nào thật sự cấp bách, còn lại sẽ đưa vào Chương trình năm 2020. Và cũng sẽ tránh dồn quá nhiều dự án vào một cơ quan soạn thảo, thẩm tra hoặc vào kỳ họp cuối năm nhằm bảo đảm chất lượng, tiến độ soạn thảo và thẩm định, thẩm tra.

Trên cơ sở nguyên tắc này, bên cạnh 3 dự án luật được UBTVQH quyết định bổ sung vào chương trình năm 2019 (dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức; dự án Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư), Chính phủ đề nghị bỏ hai dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế bảo vệ môi trường và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai ra khỏi chương trình năm 2019.  Chính phủ cũng đề nghị lùi thời hạn trình dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) sang cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Tuy nhiên, Chính phủ đề nghị bổ sung 7 dự án, dự thảo nghị quyết vào Chương trình năm 2019 để thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng về phòng, chống tham nhũng (dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp); thực hiện Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương - CPTPP (dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Sở hữu trí tuệ); cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh cho doanh nghiệp (dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Đê điều; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng); tiếp tục hoàn thiện các chính sách an sinh xã hội (dự án Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi)); khắc phục những bất cập, vướng mắc trong thực tiễn liên quan đến công tác thi đua, khen thưởng (dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi)). Như vậy, sau khi điều chỉnh, số lượng các dự án thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 sẽ là 26 dự án, tăng 9 dự án so với ban đầu. Số lượng dự án như trên là tương đương với các năm 2016, 2017 và có thể bảo đảm tính khả thi của Chương trình – Bộ trưởng Bộ Tư pháp khẳng định.

Đối với Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, Chính phủ đề nghị đưa vào chương trình 14 dự án luật. Trong đó, tại Kỳ họp thứ Chín, sẽ trình QH xem xét, thông qua với 8 dự án luật, cho ý kiến với 5 dự án luật. Tại Kỳ họp thứ Mười sẽ xem xét thông qua 5 dự án luật được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Chín, trong đó có dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; và trình QH cho ý kiến với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật phòng, chống HIV/AIDS.

Chuyển biến còn chậm

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng, thời gian qua, công tác xây dựng pháp luật từ khâu chuẩn bị đề xuất đưa dự án vào chương trình cho đến xem xét, thông qua tiếp tục được đổi mới. Công tác phối hợp giữa các cơ quan của Chính phủ, của Quốc hội và cơ quan, tổ chức có liên quan ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn. Trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo, chủ trì thẩm tra được tăng cường trong tất cả các giai đoạn của quy trình.


Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định trình bày Báo cáo thẩm tra

Tuy nhiên, Ủy ban Pháp luật nhận thấy, dù đã có những đổi mới nhưng sự chuyển biến còn chậm, việc lập và thực hiện Chương trình vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Thậm chí, nhìn lại 3 năm qua cho thấy, tính dự báo của Chương trình không cao, chủ yếu vẫn chạy theo tiến độ, tính “gối đầu” thấp, thiếu tầm nhìn cho năm tiếp theo. Tình trạng xin lùi, rút hoặc bổ sung dự án vào Chương trình còn nhiều. Hoạt động của Ban soạn thảo có nơi còn nặng hình thức. Việc tổ chức lấy ý kiến trong quá trình xây dựng dự án nhiều trường hợp còn hình thức, không hiệu quả; việc tham gia ý kiến của không ít cơ quan, tổ chức còn sơ sài, mang tính chiếu lệ. Nghị quyết về đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh của Chính phủ chưa thể hiện rõ những chính sách của dự án được Chính phủ thông qua. Cơ quan thẩm tra trong một số trường hợp chưa thực sự thẳng thắn, thiếu kiên quyết, còn nể nang, xuôi chiều với cơ quan soạn thảo.

Đối với  6 dự án luật được Chính phủ đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với các đề nghị được Chính phủ, cơ quan chủ trì thẩm tra đưa ra. Tuy nhiên, với dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi), Ủy ban Pháp luật đề nghị, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Chín, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười (tức là muộn hơn 1kỳ họp so với đề nghị của Chính phủ và sớm hơn 1 kỳ họp so với ý kiến của Ủy ban Về các vấn đề Xã hội) để vừa có thời gian chuẩn bị bảo đảm chất lượng vừa sớm triển khai quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Đối với Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, sau khi điều chỉnh Chương trình năm 2019, Ủy ban Pháp luật đề nghị, tại Kỳ họp thứ Chín sẽ trình QH thông qua 8 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021; cho ý kiến 7 dự án luật. Tại Kỳ họp thứ Mười trình QH thông qua 7 dự án luật, cho ý kiến với 1 dự án luật.

Sẽ cho ý kiến với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai trong năm 2020

Đề nghị xin rút dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai ra khỏi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 của Chính phủ đã được các Ủy viên UBTVQH quan tâm, thảo luận. Bởi lẽ, Chính phủ đề xuất rút khỏi chương trình, song chưa đề nghị thời gian trình ra QH cho ý kiến lần đầu, xem xét, thông qua cụ thể.


Toàn cảnh phiên họp
Các Ủy viên UBTVQH nhận thấy, về mặt thực tiễn đang có nhiều vấn đề bức xúc đặt ra, luật có một số quy định bất cập liên quan đến thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng, người nước ngoài mua nhà ở gắn liền với đất ở, đất tôn giáo… Bên cạnh đó, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 36-KL/TW về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 Khóa XI, trong đó chưa đặt ra yêu cầu về sửa đổi, bổ sung ngay Luật Đất đai mà giao Ban Cán sự Đảng Chính phủ “chỉ đạo kịp thời việc sửa đổi, bổ sung các văn bản dưới Luật và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai”. Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục nghiên cứu, phân tích, đánh giá toàn diện các quy định của Luật Đất đai hiện hành và định hướng sửa đổi Luật, trình Chính phủ sau năm 2020.

Nhấn mạnh đất đai có sự ảnh hưởng tới toàn dân, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân thống nhất với việc rút dự án Luật ra khỏi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019. Tuy nhiên, Chủ tịch QH đề nghị, Chính phủ phải có tổng kết, đánh giá việc thực hiện Luật Đất đai trong thời gian qua cũng như tác động của việc sửa, ban hành những chính sách mới trong luật này đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. 

Phát biểu kết luận buổi thảo luận, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho biết, UBTVQH đề nghị, Chính phủ cần tổ chức nghiên cứu, đánh giá, tổng kết kỹ lưỡng, toàn diện, cũng như thận trọng, khách quan, chặt chẽ, có dự báo hết các yếu tố ảnh hưởng, qua đó cố gắng đưa dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai trình QH cho ý kiến trong năm 2020. Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cũng nêu rõ, sau khi điều chỉnh, tính cả sửa đổi Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Nhà ở, thì Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 sẽ có 27 dự án luật, 1 dự án pháp lệnh, 1 dự thảo Nghị quyết. Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 có 20 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết. 

Phương Thủy