Cho ý kiến dự án Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi)

Làm rõ hơn điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận người có công với cách mạng

Tờ trình do Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trình bày cho biết, dự thảo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) cơ bản giữ nguyên phạm vi điều chỉnh như Pháp lệnh hiện hành và quy định 3 đối tượng áp dụng, gồm: Người có công với cách mạng; Thân nhân người có công với cách mạng; Cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân người có công với cách mạng.

Dự thảo cũng kế thừa 12 đối tượng người có công với cách mạng của Pháp lệnh hiện hành. Theo đó, đã làm rõ hơn điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận người có công với cách mạng đối với: công dân Việt Nam đang cư trú trên lãnh thổ Việt Nam, có công với cách mạng trên lãnh thổ Việt Nam hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam (chiến tranh biên giới Tây Nam và chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, trong xây dựng đất nước); người Việt Nam có công với cách mạng đang thường trú hoặc tạm trú nước ngoài; bổ sung vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá đủ điều kiện và đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo quy định của Nghị định hiện hành.

Về chính sách ưu đãi đối với thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét chưa bổ sung quy định chế độ ưu đãi đối với thế hệ 3 trong dự thảo Pháp lệnh mà tiếp tục thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đối với tất cả các cháu bị dị dạng, dị tật. 

Về bổ sung chế độ đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá, quá trình soạn thảo Pháp lệnh, có ý kiến đề nghị Chính phủ bổ sung chính sách bảo hiểm y tế và trợ cấp mai táng đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá. Sau khi nghiên cứu, Chính phủ tiếp thu, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho bổ sung chế độ bảo hiểm y tế, chưa mở thêm chế độ trợ cấp mai táng và chính sách ưu đãi khác như người có vợ hoặc chồng liệt sĩ không tái giá; nếu có cũng chỉ tập trung vào những người thuộc diện hộ nghèo, đơn thân không nơi nương tựa.

Bảo đảm được mức sống cho các Bà mẹ Việt Nam anh hùng

Báo cáo thẩm tra dự án Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh trình bày nêu rõ, Ủy ban tán thành với việc sửa đổi Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng; thấy rằng, việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng nhằm thể chế hóa quan điểm “thực hiện tốt chính sách đối với người và gia đình có công với nước”, “không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người có công” cần được coi là nhiệm vụ ưu tiên trong quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách xã hội. Ủy ban nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung, phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng cũng như tên gọi của dự án Pháp lệnh như dự thảo Chính phủ trình là Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi).

Đa số Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với việc sửa đổi Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng, bởi đây là công việc cần thiết, lâu dài, thể hiện sự tri ân với những người có công với cách mạng; thống nhất với dự thảo Pháp lệnh khi giữ nguyên 12 đối tượng người có công với cách mạng của Pháp lệnh hiện hành. Đồng thời, chưa bổ sung quy định chế độ ưu đãi đối với thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm/nhiễm chất độc hóa học và sẽ áp dụng bằng các chính sách đặc thù đang thực hiện.

Về bổ sung chế độ đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí việc bổ sung chế độ bảo hiểm y tế và trợ cấp mai táng phí đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ tái giá. Đây là việc làm ghi nhận tình cảm, công lao, trách nhiệm của người vợ/chồng liệt sĩ tuy đã có chồng/vợ khác nhưng vẫn chăm sóc bố, mẹ liệt sĩ, nuôi con liệt sĩ hoặc vì hoạt động cách mạng mà không có điều kiện chăm sóc bố mẹ liệt sĩ thì việc bổ sung chế độ bảo hiểm y tế và trợ cấp mai táng phí đối với vợ/chồng liệt sĩ tái giá là phù hợp.

Về các chế độ trợ cấp tuất hàng tháng cho Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Khoản 3, Điều 16 dự thảo Pháp lệnh quy định chế độ trợ cấp tuất hàng tháng đối với thân nhân liệt sĩ được sửa đổi theo hướng tính từng liệt sĩ chứ không bị giới hạn không quá mức của 3 liệt sĩ như quy định của Pháp lệnh hiện hành. Về nội dung này, Ủy ban Về các vấn đề xã hội có 2 loại ý kiến: thứ nhất là trợ cấp tuất hàng tháng tính theo số liệt sĩ như dự thảo; thứ hai là trợ cấp tuất hàng tháng tính theo số liệt sĩ song mức tối thiểu bằng mức Bà mẹ Việt Nam anh hùng có 2 thân nhân là liệt sĩ. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, việc quan trọng nhất là phải bảo đảm được mức sống cho các Bà mẹ Việt Nam anh hùng vì sự hy sinh của các Mẹ là không gì đong đếm được.