Cải thiện dinh dưỡng cho trẻ nhỏ

Cải thiện chưa đáng kể

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thời gian qua, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em đã giảm nhanh và bền vững. Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 30,1% năm 2000 xuống còn 14,1% năm 2015 và năm 2018, tỷ lệ suy dinh dưỡng nhẹ cân ở trẻ dưới 5 tuổi là 12,8%; thanh toán được tình trạng mù lòa do thiếu vitamin A; tình trạng thiếu vitamin A huyết thanh, thiếu máu do thiếu sắt và các vi chất dinh dưỡng khác ngày càng được cải thiện; kiến thức và thực hành dinh dưỡng đúng của người dân ngày càng được nâng cao.

Tuy nhiên, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn còn ở mức cao (23,2% năm 2018) và có sự chênh lệch giữa các vùng, nhất là vùng núi, vùng khó khăn và nông thôn với thành phố, đồng bằng. Tỷ lệ này ở miền núi phía Bắc là 28,4% và Tây Nguyên là 32,7%.

Có hàng triệu trẻ dưới 5 tuổi được uống vitamin A mỗi năm	Nguồn: ITN

Kết quả điều tra tình trạng thiếu một số vi chất dinh dưỡng của phụ nữ và trẻ em 6 - 59 tháng tuổi năm 2014 - 2015 cũng cho thấy, tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ dưới 5 tuổi là 13%, một số địa phương miền núi tỷ lệ này lên tới 16,1%; tỷ lệ vitamin A trong sữa mẹ thấp ở mức 34,8%; 80,3% phụ nữ có thai, 63,6% phụ nữ tuổi sinh đẻ và 69,4% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm…

Theo các chuyên gia, vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vi chất dinh dưỡng gồm nhóm vitamin (A, B, C, D, E...) và nhóm các nguyên tố khoáng (canxi, photpho, sắt, kẽm, i-ốt, selen, đồng...). Những chất này có nhiều trong thức ăn có nguồn gốc động vật, thực vật rất phong phú và đa dạng ở Việt Nam. Tuy nhiên, rất nhiều bà mẹ do chưa hiểu biết đúng về vai trò cũng như là nhu cầu của vi chất dinh dưỡng nên đã cho trẻ uống bổ sung không đúng và nếu thừa cũng có nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe.

Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia GS.TS. Lê Danh Tuyên cho rằng, việc thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, phát triển thể lực, trí tuệ… của trẻ. Chẳng hạn, thiếu vitamin A ảnh hưởng đến sự phát triển của đôi mắt, thiếu nặng sẽ gây mù lòa; thiếu sắt gây thiếu máu, ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi, giảm khả năng học tập và thiếu i ốt gây đần độn và kém phát triển trí tuệ… Trong khi đó, nếu trẻ được quan tâm ngay từ đầu về dinh dưỡng hợp lý thì sẽ cải thiện rất đáng kể.

Khắc phục tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng

Khẳng định công tác phòng, chống thiếu vi chất dinh dưỡng là cuộc chiến bền bỉ để nâng cao năng lực lao động, phát triển trí tuệ, tầm vóc, chất lượng cuộc sống và sức khỏe, góp phần phòng, chống dịch Covid-19, GS.TS. Lê Danh Tuyên nhấn mạnh, cần các giải pháp như tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, đa dạng hóa bữa ăn đồng thời bổ sung vi chất dinh dưỡng cho các đối tượng có nguy cơ cao.

Nhằm bổ sung vi chất cho trẻ, hàng năm có hàng triệu trẻ dưới 5 tuổi được cải thiện tình trạng thiếu vitamin A nhờ hoạt động bổ sung vitamin A cho trẻ từ 6 - 60 tháng tuổi và tẩy giun cho trẻ từ 24 - 60 tháng tuổi tại những tỉnh có nguy cơ cao. Việc bổ sung vitamin A cho trẻ em và bà mẹ sau sinh đã trở thành hoạt động thường niên của hơn 11.000 xã, phường trong toàn quốc.

Với thông điệp “Vi chất dinh dưỡng cần thiết cho tăng trưởng, phát triển trí tuệ, nâng cao sức khỏe và sức đề kháng, góp phần phòng chống dịch Covid-19”, hoạt động chính của Ngày vi chất dinh dưỡng năm 2020 là cho trẻ uống vitamin A miễn phí tại các điểm xã, phường. Điểm mới trong Ngày Vi chất dinh dưỡng năm nay, đó là ngoài việc tổ chức cho trẻ uống bổ sung vitamin A liều cao, nhiều địa phương còn tiến hành sàng lọc suy dinh dưỡng cấp tính nhằm nâng cao sức khỏe, giảm gánh nặng bệnh tật và tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi.

Trưởng khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội Trần Quang Trung cho biết, có 3 nhóm đối tượng sẽ được triển khai uống vitamin A liều cao, đó là trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi đang có mặt tại địa phương (kể cả trẻ vãng lai, trẻ em đang điều trị tại các cơ sở y tế); trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A, như tiêu chảy kéo dài, suy dinh dưỡng nặng, nhiễm khuẩn hô hấp, sởi và phụ nữ sau sinh trong vòng 1 tháng chưa được uống vitamin A liều cao. Mục tiêu đặt ra bảo đảm 99,8% trẻ em 6 - 36 tháng tuổi được uống vitamin A liều cao; trên 95% trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ cao và phụ nữ sau sinh trong vòng 1 tháng được uống vitamin A liều cao dự phòng; trên 95% trẻ em dưới 5 tuổi được cân, đo để đánh giá tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thiếu cân, thể thấp còi và thừa cân, béo phì.

Dự kiến số trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi được uống vitamin A liều cao trên địa bàn Hà Nội trong đợt I của Ngày vi chất dinh dưỡng năm nay là hơn 441.000 trẻ, trong đó có gần 85.000 trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi và hơn 356 nghìn trẻ từ 13 - 36 tháng tuổi. Ngoài ra, dự kiến số trẻ từ 37 - 60 tháng tuổi cần uống vitamin A điều trị dự phòng là hơn 12.000 trẻ và gần 7 nghìn phụ nữ sau sinh trong vòng 1 tháng cần uống vitamin A.