Cái được lớn hơn

Tạo điều kiện trong khuôn khổ

Những năm gần đây, lượng du khách tới Nhật Bản bùng nổ, năm ngoái đạt kỷ lục hơn 28 triệu lượt. Vì thế, các nhà chức trách tỏ ra khá lạc quan khi đặt mục tiêu tăng con số này lên 40 triệu người vào năm 2020. Tuy nhiên, việc thiếu phòng trọ vẫn là bài toán khó. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu tổng hợp Mizuho, năm 2020, Nhật Bản sẽ thiếu 4.300 cơ sở nghỉ trọ nhà dân tại Tokyo và 20.000 cơ sở tại vùng Kinki, bao gồm Osaka, Kyoto, Nagoya.

Ở Nhật, người dân được quyền cho thuê nhà, căn hộ, nhưng theo Luật Kinh doanh khách sạn, họ chỉ được hoạt động khi có giấy phép. Theo luật mới, hay còn gọi là Luật Minpaku, có hiệu lực từ ngày 15.6, những hạn chế sẽ được nới lỏng thử nghiệm tại một số khu vực được chỉ định đặc biệt và việc đăng ký đã bắt đầu. Tuy nhiên, chủ nhà chỉ được cho thuê tối đa 180 ngày/năm và phải tuân thủ một số quy định như đăng ký tạm trú cho khách thuê, bảo đảm các điều kiện vệ sinh và phải phản hồi trước những phàn nàn (nếu có) từ hàng xóm…

Luật cũng cho phép chính quyền địa phương áp đặt những hạn chế riêng, như liên quan đến vấn đề an ninh hay tiếng ồn. Chẳng hạn ở phường Chuo thuộc Tokyo, nơi có trung tâm mua sắm Tony Ginza bị cấm cho thuê các ngày trong tuần với lý do cho phép người lạ vào các tòa nhà chung cư trong tuần có thể không an toàn. Cố đô Kyoto, nơi đón lượng khách du lịch khổng lồ hàng năm sẽ chỉ cho phép cá nhân cho thuê nhà từ 15.1 - 16.3, tránh mùa du lịch xuân, thu. Tương tự, phường Shibuya, Tokyo chỉ cho phép dịch vụ chia sẻ nhà được hoạt động vào những ngày học sinh nghỉ học để các em không phải giáp mặt người lạ trên đường tới trường. Khu Kurashiki, nằm ở phía tây quận Okayama, lại cấm hoàn toàn việc kinh doanh minpaku ở trung tâm lịch sử của thành phố, nơi thu hút nhiều du khách…

Có hạn chế nhưng vẫn tiềm năng

Người cho thuê nhà thông qua các dịch vụ chia sẻ như Airbnb là đối tượng chịu tác động trực tiếp của luật mới. Chẳng hạn như bà Mika, một chủ nhà trên Airbnb tỏ ra rất thất vọng khi việc cho thuê nhà giờ đây được chính thức cho phép nhưng lại chỉ ở một số khu vực nhất định. Trước đây, bà đón nhiều khách nước ngoài đến thuê hai phòng ngủ trong căn hộ của mình nhưng giờ Ban quản trị chung cư đã quyết định cấm dịch vụ của bà khi luật mới sắp có hiệu lực.

Bà Mika nói: “Chắc tôi phải bán căn hộ của mình”, bởi việc cho thuê theo tháng khiến bà chỉ kiếm được 1/3 số tiền nếu so với cho thuê ngắn hạn. Nhiều người cũng quan ngại, hạn mức cho thuê 180 ngày/năm sẽ khiến chủ nhà khó kiếm được lợi nhuận. Có lẽ chỉ ngành công nghiệp kinh doanh khách sạn là vui nhất vì họ luôn phản đối cá nhân cho khách du lịch thuê nhà.

Ông Yasuhiro Inaoka, người đang quản lý khoảng 15 bất động sản cho thuê qua Airbnb thậm chí chỉ trích “luật mới đang cấm cá nhân được cho thuê nhà thì đúng hơn”. Một số quan chức chính phủ cho rằng những biện pháp hạn chế thêm của các địa phương có thể làm chệch mục tiêu của luật nhưng họ không thể bắt chính quyền nới lỏng chính sách.

Mặc dù khó khăn, vẫn có một thị trường tiềm năng khổng lồ cho việc cho thuê ngắn hạn, đặc biệt khi hai sự kiện thể thao tầm cỡ thế giới sẽ được tổ chức ở Nhật Bản những năm tới. Việc cho thuê nhà qua Airbnb bùng nổ những năm gần đây đã cho thấy hạ tầng khách sạn nước này chưa đáp ứng được lượng khách du lịch tăng vọt. Với khoảng 60.000 chủ nhà cho thuê trong danh sách, Airbnb thống trị thị trường cho thuê kỳ nghỉ tại Nhật Bản, nhưng vẫn còn thua xa con số 490.000 của Pháp hay 354.400 của Italy...

Ngoài ra, Hyakusenrenma - đối thủ Nhật của Airbnb cũng vẫn làm ăn khấm khá với khoảng 2.000 chủ nhà đăng ký dịch vụ “Stay Japan” (Hãy ở Nhật Bản). Miếng bánh thực sự còn rất lớn nên một loạt dịch vụ như trang Booking.com của Booking Holdings hay nhiều công ty kinh doanh bất động sản cho thuê của Trung Quốc đã không chậm trễ, bước vào thị trường đất nước mặt trời mọc để kiếm tìm cơ hội.