Bước đi tất yếu

Cột mốc mới

Tại Thủ đô Moscow, Chủ tịch Tập Cận Bình có cuộc hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin, trước khi dự lễ tiếp đón chính thức. Tiếp đó, hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc cùng dự chương trình biểu diễn nghệ thuật kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao song phương tại nhà hát danh tiếng Bolshoi. Rời Moscow, Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ đến thành phố Saint Petersburg để dự Diễn đàn Kinh tế quốc tế Saint Petersburg (SPIEF) lần thứ 23, do Tổng thống Putin chủ trì, diễn ra ngày 6 - 7.8.

Chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Nga cho thấy sự tiếp nối trong các hoạt động trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước thời gian qua. Kể từ năm 2013 đến nay, hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc đã có 28 cuộc gặp. Mới nhất, vào cuối tháng 4, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến Bắc Kinh để dự Diễn đàn Vành đai và con đường lần thứ hai và thảo luận với Chủ tịch Tập Cận Bình về các vấn đề hai bên cùng quan tâm.

Diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Trung Quốc - Nga, chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến xứ sở bạch dương được kỳ vọng sẽ góp phần củng cố nền tảng chính trị của quan hệ Trung Quốc - Nga; đồng thời, là cột mốc quan trọng trong sự phát triển quan hệ hai nước. Trả lời phỏng vấn hãng tin Itar-Tass của Nga trước khi đặt chân tới Thủ đô Moscow, Chủ tịch Tập Cận Bình ca ngợi, Tổng thống Nga Vladimir Putin là “người bạn tốt và tâm giao” của Bắc Kinh. Ông Tập đánh giá, quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện Nga - Trung Quốc hiện ở mức tốt nhất trong lịch sử. Trung Quốc và Nga có sự tin cậy chính trị chắc chắn và ủng hộ mạnh mẽ lẫn nhau trong lợi ích cốt lõi và các vấn đề cùng quan tâm. Theo nhà lãnh đạo Trung Quốc, hai bên có sự đồng thuận cao về tầm quan trọng chiến lược của quan hệ Nga - Trung và cùng khát vọng làm sâu sắc thêm mối quan hệ đó.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, nhân chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Nga, hai nước dự kiến sẽ ký khoảng 30 thỏa thuận hợp tác, trong đó có hai thông báo chung về quan hệ song phương, về các vấn đề an ninh toàn cầu và sự ổn định chiến lược quốc tế. Các thỏa thuận khác tập trung vào những lĩnh vực như thương mại, năng lượng và đầu tư. Quan hệ đối tác giữa Trung Quốc - Nga đang phát triển tốt đẹp, mang lại lợi ích cho cả hai bên, trong đó có kim ngạch thương mại hai chiều tăng 25% năm 2018, đạt kỷ lục gần 108 tỷ USD. Nga hiện là đối tác kinh tế quan trọng nhất của Trung Quốc, còn Bắc Kinh vẫn giữ vững vị thế đối tác thương mại lớn nhất của Moscow suốt 8 năm qua.

Lợi ích tương đồng

Bắc Kinh đang chịu nhiều sức ép từ Washington trong cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Vì vậy, chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc đến Nga là một phần trong các nỗ lực của Bắc Kinh nhằm tăng cường tìm kiếm sự ủng hộ từ các đối tác trong khu vực và trên thế giới. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trương Hán Huy cho biết, nhằm đối phó với các biện pháp thuế quan của Mỹ, Trung Quốc sẽ tăng cường hợp tác nhiều mặt với nhiều nước, trong đó có Nga.

Chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình diễn ra sau 5 năm kể từ khi Moscow đơn phương tiến hành sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ Nga năm 2014, dẫn tới rạn nứt nghiêm trọng giữa Nga và các đối tác phương Tây. Thời gian qua, Mỹ tiếp tục áp đặt các chính sách trừng phạt nhằm cô lập Nga với thế giới, buộc Moscow phải tích cực đẩy mạnh chính sách hướng đông. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc và Nga tìm thấy lợi ích tương đồng trong đối phó với ảnh hưởng của Mỹ.

Đại sứ Trung Quốc tại Nga Li Hui cho biết, Bắc Kinh và Moscow chủ trương xây dựng kiểu mẫu mới trong quan hệ quốc tế với các tiêu chí đôi bên cùng có lợi; duy trì hệ thống quốc tế với Liên Hợp Quốc ở trung tâm và kêu gọi thực thi các biện pháp hòa bình nhằm giải quyết các vấn đề nóng của khu vực và thế giới. Theo Wu Hongwei, nhà nghiên cứu về quan hệ Trung - Nga tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, Bắc Kinh và Moscow có chung lập trường về xây dựng thế giới ổn định và đa cực hơn.

Theo các chuyên gia phân tích, trật tự thế giới đang gặp nhiều thách thức như sự trỗi dậy mạnh mẽ của chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ, nền kinh tế toàn cầu suy giảm do cuộc chiến thương mại Trung Quốc -  Mỹ. Củng cố và thúc đẩy hợp tác chiến lược Trung Quốc - Nga được xem là bước đi tất yếu.